ჩვენ ვაღიარებთ რომ ეკლესია წმიდაა. პავლე მოციქულიც ეუბნება ქრისტიანებს:
„თქვენ წმინდა ხართ“.
ეკლესია მართლაც წმიდაა. ეს ნათელი და გასაგებია, მაგრამ მტკიცება იმისა, რომ ქრისტიანები წმინდანები არიან, უფრო მეტიც, რომ ისინი ეკლესიის სიწმინდესთან არიან ნაზიარები, საკითხს სერიოზულობას ანიჭებს. საკუთარი თავისა და გარემომცველი ადამიანების შემხედვარეს კი ჩვენ არ შეგვიძლია ამ აზრის გაზიარება.
დავიწყოთ ეკლესიის სიწმინდით. ეკლესიის სიწმინდე იმაში მდგომარეობს, რომ ეს არის ადგილი, სადაც უფალი თავისი სისავსით სუფევს თავის რჩეულ ადამიანებს შორის. ქრისტე - ღმერთ-კაცი, როგორც ადამიანი და როგორც ღმერთი, აღავსებს მთელ ეკლესიას. ქრისტეს მიერ და სული წმიდით ჩვენ ღვთისა და მამის შვილებად შევიქმენით. ეს კადნიერი გამოთქმა ეკუთვნის წმიდა ერმას. სწორედ ამ შეხედულებიდან გამომდინარე შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ეკლესია წმიდაა ღვთის იმ სიწმიდით, რომელიც მასში არსებობს და მოქმედებს. მაგრამ რა გვეთქმის საკუთარ თავზე? მართალია, ჩვენ ჩვენი ერთგულებიდან გამომდინარე, ღვთისა და ეკლესიის საიდუმლოებებთან შეზრდილი, რაღაც ზომით ვეზიარებით ამ სიწმინდეს, მაგრამ როცა პავლე მოციქული ამბობს, რომ ქრისტიანები წმიდანები არიან, მას მხედველობაში სულაც არა აქვს ის, რომ ჩვენ უკვე მივაღწიეთ სიწმინდეს. აქ ქრისტეს სიწმინდეზე კი არ არის საუბარი, ან იმ წმინდათა სიწმინდეზე, რომელსაც ეკლესია იხსენიებს.
სიწმინდე იწყება იმ მომენტიდან, როცა ჩვენ თავს მივუძღვნით ღმერთს, როცა ჩვენ ნებაყოფლობით ვხდებით მისი საკუთრება.
როცა ჩვენ ვსაუბრობთ სულიერებაზე, ვფიქრობთ, რომ (არა მარტო წმინდანებს, არამედ ჩვენ, ცოდვილებსაც) შეგვიძლია ვიცხოვროთ სულით, გვავიწყდება, რომ, ადამიანი სულიერი და ხორციელი არსებაა. აი აქ უნდა განვმარტოთ, თუ რა იგულისხმება „სულიერებაში“. სულიერება ეს მიღწევა კი არა, გზაა. სულიერება მდგომარეობს იმაში, რომ სული წმიდა მოქმედებს ჩვენში, რადგანაც ჩვენ ქრისტიანები ვართ, და რომ ჩვენ თანდათან ვიზრდებით სული წმიდის ზემოქმედებით. ეს ნიშნავს, რომ ჩვენ უნდა შევუერთდეთ ქრისტეს, შევუერთდეთ სული წმიდას მთელი არსებით და არა მარტო ჩვენი ყოფის იმ კუთხით, რითაც ისედაც ღვთის მსგავსნი ვართ, შევუერთდეთ მას სულით. წმიდა სერაფიმე საროველი ამბობს, რომ ჩვენ ამ სიწმინდის მიღწევა ჩვენი გადაწყვეტილებით შეგვიძლია. გადაწყვეტილება კი ნებელობის სფეროა, ეს არის გონების, შეგნების სფერო. ამ შემთხვევაში ჩვენი სულიერება დიდ როლს ასრულებს. ჩვენ სულს არ შეუძლია ზრდა, არ შეუძლია აღმავლობა, ღვთისკენ სვლა ჩვენი სულიერების გარეშე, მას არ შეუძლია ამის გარეშე ადგილიდან დაძვრაც კი.
ხშირად, იმის მაგივრად, რომ სულიერად ვიღვაწოთ, მხოლოდ სიტყვიერად მივმართავთ ღმერთს: „უფალო ჩემს მაგივრად გააკეთე ის, რისი გაკეთებაც შენთვის მინდა, ანდა ის, რისი გაკეთებაც მე არ ძალმიძს, იმიტომ, რომ მე არ გამაჩნია მტკიცე განზრახვა და არც ზეგარდმო შთაგონება“, არადა ჩვენში არის ის სულიერი მომენტი, რაც ესაჭიროება სულს რომ აღენთოს და მაშინ ღმერთიც უფრო ღრმად შეგვაკავშირებდა.
მაგრამ აქ საუბარია არა მარტო მშვინვიერებაზე და სულიერებაზე, სულსა და სამშვინველზე, არამედ ადამიანის სხეულზეც. ადამიანის სხეული ღმერთმა იმისთვის შექმნა, რომ მასში დამკვიდრებულიყო მისი სული და სამშვინველი. ჩვენი სხეულიც მოწოდებულია იყოს ისეთივე წმიდა, როგორც სული, და ამიტომაც იგი განმსჭვალული უნდა იყოს ღვთაებრივი მადლით. წმიდა სილუან ათონელი ერთ-ერთ წერილში ამბობს, რომ ღვთის მადლი სული წმიდის სუნთქვით ეხება პირველად ჩვენს სულს, ეხება წმიდა საიდუმლოთა ქმედებით, ღმერთთან ჩვენი ზიარებით, როცა ჩვენ მთლიანად ვეძლევით მას, ხოლო შემდეგ, როცა სული აენთება, ამ ალით თანდათან განიმსჭვალება ჩვენი სამშვინველიც. როცა ადამიანი აღწევს ღმერთთან თანაზიარობის რაღაც დონეს, მაშინ ეს მადლი განმსჭვალავს მთელ სხეულს. სწორედ ამით აიხსნება ის, რომ წმინდანთა სხეულებს არ ეხება ხრწნილება. ეს კი იმის მაჩვენებელია, რომ სიწმინდე იწყება იმ მომენტიდან, როცა მთლიანად ვეძლევით ღმერთს. იგი იზრდება იმისდა მიხედვით, თუ რა გადაწყვეტილებით ვებრძვით ყველაფერს იმას, რაც ხელს გვიშლის ვიყოთ ღვთის მეგობრები და ქრისტეს მოწაფეები, სული წმიდის ტაძრები. იგი ბოლომდე შემოდის ჩვენში. აქ, კი უკვე უნდა დავფიქრდეთ იმაზე, თუ როგორი ურთიერთობა უნდა გვქონდეს ამ შემთხვევაში ადამიანებთან.
ხშირად ადამიანები ფიქრობენ, რომ მათ სხვისი დახმარება მხოლოდ სულიერად თუ შეუძლიათ, და ავიწყდებათ, რომ მათაც აქვთ სამშვინველი და სხეული, რომ ისინი თუ ილოცებენ მისთვის, ეს საკმარისი იქნება. მაგრამ შესაძლოა ადამიანი საჭიროებდეს ბევრ სხვა რამესაც, სულიერ და ხორციელ დახმარებასაც. ამიტომ ჩვენ უნდა გავიგოთ, როგორი სულიერი ცხოვრებითაც არ უნდა ვცხოვრობდეთ, მოყვასს სულის იმ ნაწილით ვემსახუროთ, რომელიც განწმენდილია. სახარებაში ამის შესახებ ნათქვამია: ჩვენი გონება თანდათან უნდა განიწმინდოს. უნდა ვიბრძოლოთ იმისთვის, რომ არავითარი ჭუჭყი, არავითარი უსამართლობა, ტყუილი არ იჭრებოდეს ჩვენს გონებაში. ახლა თქვენ იტყვით:
- კი მაგრამ ეს რომ ასე არ ხდება? გამოცდილებით ვიცი, რომ ეს ასე არ არის. მაგალითად, როგორც კი დავდგები სალოცავად, მაშინვე წამომეშლებიან ფიქრები, მოგონებები, წამორსახვები, ფანტაზიები, ზოგჯერ კი მკრეხელური აზრებიც.
იოანე კიბისაღმწერელიც ამბობს, რომ ლოცვაზე მდგართ, ეშმაკი გვიახლოვდება, რათა გაგვიფანტოს ლოცვის სიტყვები. მაგრამ ამან არ უნდა შეგვაცბუნოს. უბრალოდ მას უნდა ვუთხრათ:
- განვედი ჩემგან, დროს ნუ კარგავ, რადგან მე მაინც განვაგრძობ ლოცვას.
და ამის შემდეგ უნდა გავიმეორო ლოცვის ის ნაწყვეტი, რომელიც შეიბილწა უწმინდური ფიქრებით. და თუ ჩვენ ასე მოვიქცევით გამუდმებით, მაშინ, ერთი მოღვაწის სიტყვებით, ეშმაკი რომ დაინახავს მაინც რომ ვაგრძელებთ ლოცვას, შეწყვეტს თავდასხმას და განგვეშორება.
ერთი ბერის ცხოვრების აღწერაში ნაამბობია, თუ როგორ ესხმოდა ეშმაკი თავს მას, როცა მოსანათლად ქალი მოვიდოდა, როგორ წამოეშლებოდა მაშინვე სიძვისა და უწმინდური აზრები. და ამით შეწუხებულმა როგორ მიმართა ვედრებით წმინდა იოანე ნათლისმცემელს:
- წმინდაო იოანე, შენ ხომ წმინდა ხარ ყოველგვარი უწმინდური აზრებისაგან. ევედრე ღმერთსა, მეც რომ გამათავისუფლოს ამ უწმინდურებისაგან, რათა არ შევბილწო ის საქმე, რასაც აღვასრულებ.
მაშინ მას გამოეცხადა წმიდა იოანე ნათლისმცემელი და უთხრა:
- მე შემიძლია გაგათავისუფლო ამ უწმინდური აზრებისაგან, მაგრამ თუ მე ამას შევთხოვ ღმერთს, მაშინ დაკარგავ მოწამის გვირგვინს. განაგრძე ბრძოლა, ებრძოლე შენში უწმინდურ აზრებს, ამ სახეებს, ხორციელ სურვილებს. ებრძოლე ულმობლად. ადრე თუ გვიან ღვთის მადლი, რომელსაც შენ უხმობ, გაიმარჯვებს და მაშინ შენ დაიდგამ მოწამის გვირგვინს.
და ეს ბერი განაგრძობდა ნათლობას, იბრძოდა, იბრძოდა მანამ, სანამ სრულიად არ გათავისუფლდა ყოველგვარი უწმინდური აზრებისაგან და სანამ არ შეძლო ნათლობის ისე ჩატარება, როგორც ამას იოანე ნათლისმცემელი აღასრულებდა იორდანეში.
ამიტომ ჩვენც არ უნდა შეგვაცბუნოს ლოცვის დროს სულში შემოჭრილმა ასეთმა აზრებმა, რადგან როცა ვლოცულობთ და უფალი სულს მოჰფენს თავის ნათელს, ჩვენ უეცრად ვიწყებთ იმ წყვდიადის დანახვას, რასაც ჩვენს გულში დაუსადგურებია და რასაც ადრე ვერ ვაფიქსირებდით და ვერ შევიგრძნობდით. სწორედ ამიტომ უნდა გვახსოვდეს, რომ ჩვენი სხეული, ჩვენი სამშვინველი, ჩვენი სული წარმოადგენენ ერთ მთელს, რომელიც ჩვენ თანდათან უნდა ჩავრთოთ ღვთის საიუდმლოებაში. მაშინ ადამიანი სრული ხდება და მისი სხეულიც იმსჭვალება იმ მადლის ძალით, რომლითაც განმსჭვალულია მისი სული. გაიხსენეთ მოტოვილოვის ხილვა, როცა იგი ესაუბრებოდა სერაფიმე საროველს. გაიხსენეთ, თუ როგორ გაუბრწყინდა წმიდა სერაფიმეს სახე; იხილა როგორ გაბრწყინდა მისი სამოსი, როგორ გაბრწყინდა იგი მთლიანად, განრწყინდა ქრისტეს მსგავსად, როცა იგი თაბორის მთაზე, მოსესა და ელიასთან ჯვარცმაზე მოსაუბრე იხილეს მოწაფეებმა.
სახარებაში წერია, რომ მაშინ ქრისტეს სამოსიც ისე გასპეტაკდა, როგორც არავის შეეძლო გაესპეტაკებინა.
ეს სიტყვები ჩვენს ყურადღებას წარმართავს იქითკენ, რომ ჩვენ, როგორც მშვინვიერად და სულიერად, ასევე ხორციელადაც უნდა განვიმსჭვალოთ მადლით, და, რომ ჩვენ არ უნდა შეგვაშინოს იმ წინააღმდეგობებმა, რაც ჩვენში ხდება. ბრძოლა - ეს არის მომენტი, როცა უნდა დავფიქრდეთ და ვთქვათ:
- უფალო, ნუთუ შენ იმდენად მენდობი, რომ მანდობ სატანასთან, ბოროტებასთან ბრძოლას?! იმასთან ბრძოლას, რაც ჩემში ჯერ კიდევ არ აღმოფხვრილა?!
დიახ, ეს ის მომენტია, როცა ჩვენ უნდა გვიხაროდეს, რომ ღმერთი გვაძლევს საშუალებას მის მაგივრად, მასთან ერთად ვიბრძოლოთ და გავიმარჯვოთ. და როცა ჩვენ ვამარცხებთ ჩვენში ბოროტებას, ვამარცხებთ მას საეთოდ, რადგან ჩვენში დამარცხებული ეშმაკი, მთელი სამყაროსთვისაც დამარცხებულია. როცა რაიმე ცოდვა ჩვენში აღმოიფხვრება, როცა მისგან ჩვენში აღარფერი რჩება, და როცა ჩვენი მთლიანობა შეიკვრება მთელი სისავსით, უკვე შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ეს ბოროტება მოკვდა მთელი სამყაროსათვის. ამიტომ, როცა სულიერი ცხოვრების გზაზე წინააღმდეგობას ვაწყდებით და ვხედავთ, რომ ცოდვა ჩვენში იწყებს ახალი ძალით მოქმედებას, მაშინ უნდა ვმადლობდეთ ღმერთს. ჩვენ უნდა გვახსოვდეს, ერთი ძალზე მნიშვნელოვანი რამ: სხეული არ წარმოადგენს ჩვენში ბოროტების მიზეზსა და წყაროს. ერთი წმიდა მამა აშკარად ამბობს, რომ სხეული არის ვნებით დამაშვრალი მოწამე, იგი არის იმ უსამართლობი მსხვერპლი, რაც ცხოვრობს ჩვენს გულში და სულში. და როცა ჩვენ ვსაუბრობთ ხორციელ ცოდვებზე, მხედველობაში გვაქვს, რომ ჩვენი ცოდვა, რომელიც ცხოვრობს სამშვინველსა და სულში, იმონებს ჩვენს სხეულს, ბილწავს მას. ამიტომ უნდა ინანიებდეს უპირველეს ყოვლისა სული და არა სხეული. და ეს ძალზე მნიშვნელოვანია, რადგან ჩვენ ხშირად ყოველგვარი ბოროტების წყაროდ სწორედ სხეული მიგვაჩნია. არადა ეს წყარო სწორედ ჩვენს გაუწმენდელ, გაუნათებელ სულში, ჯერ კიდევ ბოლომდე გაუღვივებელ სულიერებაშია.
წიგნიდან „საფეხურები“, თბილისი, 2000 წ.