ახალქალაქისა და კუმურდოს ეპარქია

(ქ. ახალქალაქი, ახალქალაქისა და ნინოწმინდის რაიონები)

მთავარეპისკოპოსი ნიკოლოზი (პაატა ფაჩუაშვილი)

დაბ. - 10.02.1961, თბილისი;
1985 - მოსკოვის სახელმწიფო უნივერსიტეტი;
1992 - თბილისის სასულიერო აკადემია;
30.09.1990 - დიაკონი;
1991 - მღვდლად კურთხევა;
1991-1996 - დეკანოზი მეტეხის ტაძრისა;
24.03.1996 - ბერად აღკვეცა;
25.03.1996 - არქიმანდრიტი;
29.03.1996 - ეპისკოპოსად კურთხევა;
1996-1997 - ცაგერ-სვანეთის ეპისკოპოსი;
1997-1998 - ახალციხის ეპისკოპოსი;
1998-2002 - ბოდბელი ეპისკოპოსი;
2002 - მთავარეპისკოპოსი ახალქალაქისა.

ახალქალაქისა და კუმურდოს ეპარქია სამხრეთ საქართველოში, ჯავახეთში მდებარეობს. სამღვდელმთავრო ტერიტორიას აღმოსავლეთიდან ესაზღვრება  დმანისის, მანგლისისა და წალკის, ჩრდილოეთიდან ბორჯომისა და ბაკურიანის, დასავლეთიდან ახალციხის, ტაო-კლარჯეთისა და ლაზეთის ეპარქიები, ხოლო სამხრეთიდან თურქეთისა და სომხეთის სახელმწიფოები.

ჯავახეთი, როგორც სახელმწიფოებრივი ნიშნის მქონე ქვეყანა, ჯერ კიდევ ქრისტეს შობამდე, VIII ს-ის ლურსმულ წერილობით ძეგლებში იხსენიება.

უძველესი დროიდან ჯავახეთი ქართლის სამეფოს ერთ-ერთი მძლავრი საერისთავო იყო.

ეს კუთხე თავიდანვე იმ გზისგასაყარზე აღმოჩნდა, საიდანაც ქრისტიანობა შემოვიდა საქართველოში. წმიდა მოციქულთა ქადაგების შემდეგ ამ მხარეში პირველქრისტიანთა თემები აღმოცენდა. მოგვიანებით, IV ს. დასაწყისში, ქართველთა განმანათლებელმა წმიდა ნინომ საქართველოში შემოსვლისას გზად აქ გამოიარა.

XX საუკუნის 90-იან წლებში საქართველოს ეკლესიის ეპარქიათა აღდგენისა და განახლების შესაბამისად, 1995 წელს აღდგა ისტორიული კუმურდოს ეპარქიის უშუალო მემკვიდრე ბორჯომ-ახალქალაქის ეპარქიის სახელწოდებით.

2002 წლის 17 ოქტომბერს საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის წმინდა სინოდის გადაწყვეტილებით ბორჯომისა და ახალქალაქის ეპარქიის განვრცობილი ტერიტორიის საფუძველზე ჩამოუყალიბდა ორი სამღვდელმთავრო სამწყსო - ბორჯომისა და ბაკურიანის, და ახალქალაქისა და კუმურდოს ეპარქიები. ახალქალაქისა და კუმურდოს ეპარქიის მღვდელმთავრად წმინდა სინოდის კრებამ დაადგინა მთავარეპისკოპოსი ნიკოლოზ ფაჩუაშვილი.

საქართველოს სამოციქულო ეკლესიის კალენდარი, 2006