ეს სულის მარგებელი წიგნი სამართლიანად იწოდება „უხილავ ბრძოლად“. როგორც ძველი და ახალი აღთქმის წმინდა და ღვთივშთაგონებულ წიგნთაგან მრავალმა მიიღო სახელწოდება იმისდა მიხედვით, თუ რას გვასწავლის (შესაქმე არარსებულიდან ყოველივე არსებულის შექმნასა და კეთილადგანგებას გვაუწყებს; გამოსვლათა ისრაელიანთა ეგვიპტიდან გამოსვლას აღწერს; ლევიტელთა ლევიტელების ღვთისმსახურების განგებას შეიცავს; მეფეთა წიგნები მათსავე ცხოვრებასა და ღვაწლს შეეხება, სახარება ცხონებისა და მარადნეტარი ცხოვრების გზას გვიჩვენებს და გვაუწყებს: „აჰა, მე გახარებთ დიად სიხარულს, რადგან დღეს დაიბადა თქვენი მაცხოვარი, რომელიც არის ქრისტე უფალი (ლუკ.2,10,11)), განა ისე წინამდებარე წიგნი არ იმსახურეს სახელწოდებას „უხილავი ბრძოლა“?
იგი განგვსწავლის არა რაიმე ხილულსა და გრძნობად ბრძოლაში, არა ხორციელი და ცხადი მტრების შესახებ, არამედ უხილავ შინაგან შერკინებაში, რომელიც ყოველი ქრისტიანის ხვედრია, როგორც კი ნათელს იღებს და აღთქმას დადებს, რომ ღვთის სახელის სადიდებლად, თუნდაც სიკვდილამდე იბრძოლებს (სიტყვები: ამიტომაც არის ნათქვამი საუფლო ბრძოლების წიგნში“ (რიც.21,14) იგავურად სწორედ ამ უხილავ ბრძოლას გულისხმობს), ამ ბრძოლაში უხორცო და უხილავი მტრები, ხორციელი ვნებები, კაცთმოძულე და ბოროტი დემონები იგულისხმებიან. ისინი დღედაღამ ადამიანთა წინააღმდეგ იბრძვიან, როგორც წმიდა პავლე მოციქული ამბობს: ვინაიდან ჩვენ ვიბრძვით არა სისხლის და ხორცის, არამედ მთავრობათა და ხელმწიფებათა, ამ ბნელი საწუთროს ქვეყნისმპყრობელთა და ბოროტების ზეციურ სულთა წინააღმდეგ (ეფ.6,12).
ამ უხილავი ბრძოლის მეომრები, როგორც ეს წიგნი გვასწავლის, ქრისტიანები არიან, ხოლო მათი მხედართმთავარი - უფალი ჩვენი იესო ქრისტე - ანგელოსთა, წმიდანთა და უთვალავი დასით გარშემორტყმული. ბრძოლის ველი ჩვენი გულია ზოგადად, შინაგანი ადამიანი, დრო ბრძოლისა - მთელი ჩვენი სიცოცხლე.
როგორი იარაღით ვართ შეჭურვილნი ამ ბრძოლაში? - მუზარადი საკუთარი თავის უნდობლობაა, ხმალი და მახვილი - ღვთის მიმართ კადნიერება, რწმენა და მტკიცე სასოება, ჯავშან-პერანგი - სწავლება უფლის ვნებების შესახებ, სარტყელი - ხორციელი ვნებების მოკვეთა, ფეხსაცმელი - სიმდაბლე და საკუთარი უძლურების მუდმივი აღიარება, დეზები - განსაცდელთა დათმენა და უდებების დაძლევა, მახვილი, რომელიც მუდამ ხელთ უპყრიათ, ლოცვაა, როგორც სიტყვიერი, ასევე შინაგანი; მეორე ხელით კი სამპირა შუბს იშველიებენ - ესაა მტკიცე გადაწყვეტილება, ამიერიდან აღარ დანებდნენ ვნებებს, დაუნდობლად მოიკვეთონ გულიდან და შეიძულონ. საზრდო და წარსაგებელი, რომლითაც ისინი განმტკიცდებიან მტრის წინააღმდეგ ბრძოლაში, ღმერთთან ხშირი ურთიერთობაა, როგორც წმიდა საიდუმლოს მეშვეობით, ისე შინაგანად. გონების მუდმივი ვარჯიში იმის შესამეცნებლად, თუ რა არის უფლის წინაშე მართალი, ნების მუდმივი ვარჯიში - მხოლოდ ის სურდეს, რაც უფლისთვის სათნოა, გულის სიმშვიდე და სიწყნარე, ის უღრუბლო და ნათელი ამინდია, რომელიც ადამიანს საშუალებას აძლევს, შორიდანვე შეამჩნიოს მტერი.
აქ, ამ უხილავ ბრძოლაში (ანუ წიგნში), უკეთ რომ ვთქვათ, ამ უფლის ბრძოლაში, ქრისტეს მხედრები მტრის სხვადასხვა მზაკვრობისა და მანქანების, ხიბლისა და საცდურის შესახებ გამოცდილებას იძენენ. მტერი მათ გრძნობებით, ფანტაზიით, ღვთის შიშისაგან განძარცვით ებრძვის, განსაკუთრებით კი იმ ოთხი ხერხით, რომელსახ ბოროტი სიკვდილის წინ აღაგზნებს ადამიანის გულში. ვგულისხმობთ ურწმუნობას, სასოწარკვეთილებას, ცუდმედიდობასა და სატანის ნათლის ანგელოზად გამოცხადებას. მტრის ხერხების გამოცნობით ადამიანს ძალუძს გონივრულად დაარღვიოს მტრის მანქანება და დაუპირისპირდეს მას, განსაზღვროს, როდის როგორ საბრძოლო ტაქტიკას და წესს მიმართოს და როგორი შემართებით ჩაებას ორთაბრძოლაში. ერთი სიტყვით, ეს წიგნი ცხონების მოსურნე ყოველ ადამიანს უხილავი მტრების დამარცხებას, ჭეშმარიტად ღვთაებრივი სათნოებების მოხვეჭას და მარადიული და უხრწნელი გვირგვინის მოპოვებას ასწავლის. ეს კი, როგორც ამქვეყნად, ისე მომავალში, ღმერთთან ერთობაა.
ქრისტესმოყვარე მკითხველო, სიხარულითა და კეთილგანწყობით მიიღე ეს წიგნი და როდესაც უხილავი ბრძოლის ხელოვნებას დაეუფლები, შეეცადე ღისეულად იომო, რომ შესაფერი გვირგვინი მიიღო. წმინდა მოციქულის თანახმად ზოგი კი ცდილობს, მაგრამ თუ ჯეროვნად არ იღვაწა, ჯილდოს გარეშე რჩება (ტიმ.2,5). შეიჭურვე იმ იარაღით, რომელსაც ეს წიგნი გირჩევს, რათა სასიკვდილოდ შემუსრო უხილავი მტერი, სულის დამღუპველი ვნებები და მათი აღმძვრელნი - დემონები. შეიმოსეთ სრული საჭურველი ღმრთისა, რათა შეგეძლოთ წინ აღუდგეთ ეშმაკის ხრიკებს (ეფ.6,11). გახსოვდეს ნათლისღებისას ნათქვამი სიტყვები: განვეშორები სიამაყეს, დიდებისმოყვარებას, გემოთმოყვარებას, ვერცხლისმოყვარებას და სხვა ვნებებს. მთელი მონდომებით იღვაწეთ, რათა ყოველმხრივ შეარცხვინოთ და გაანადგუროთ მტერი.
და რა ჯილდო და საზღაური გელის გამარჯვების შემდეგ?! ძალზე დიდი და სასახელო. უფალს მოუსმინე, რომელიც თავად სიტყვასიტყვით ასე შეგპირდა გამოცხადებაში: მძლეველს ვაგემებინებ სიცოცხლის ხისაგან, რომელიც არის ღმერთის სამოთხეში (გამოცხ.2,7); მძლეველი არ დაითმენს ვნებას მეორე სიკვდილისაგან (იქვე,-11); მძლეველს მივცემ საჭმელად დაფარულ მანანას (იქვე, -17); მძლეველი და ჩემი საქმის დამმარხველი აღსასრულამდე, მიიღებს ჩემგან ძალაუფლებას წარმართებზე მბრძანებლობისას... და მივცემ მას ცისკრის ვარსკვლავს ( იქვე -26-28); მძლეველი ასე სისპეტაკით მოსილი ივლის... და ვაღიარებს მის სახელს მამის ჩემისა და მისი ანგელოზების წინაშე (-3,5); მძლეველს ვყოფ ბურჯად მამის ჩემის ტაძარში (3-12); მძლეველს ჩემს გვერდით დავისვამ ტახტზე (-3-21); მძლეველი დაიმკვიდრებს ყოველს, და ვიქნები მისი ღმერთი, და ის იქნება ჩემი ძე (21-7).
ხედავთ, როგორია საზღაური! ხედავთ, როგორია მისაგებელი! ხედავთ ამ მრავალფერ და უხრწნელ გვირგვინებს, რომლებიც სატანაზე გამარჯვებულთა წილხვედრია. აი, ამაზე იზრუნეთ, იღვაწეთ და თავშეკავებით იცხოვრეთ, რათა არავინ წარგტაცოს შენი გვირგვინი (გამოც.3,11). მართლაცდა, სამარცხვინოა, რომ ის, ვინც სარბიელზე იღწვის ხორციელი და გარეგნული საქმეებით, ხუთჯერ უფრო თავშეკავებით ცხოვრობს, რათა პალმის დაფნის, ფინიკისა თუ რომელიმე სხვა მცენარის ხრწნადი გვირგვინი მოიპოვოს; თქვენ კი, ასეთი უხრწელი გვირგვინი გელით და სიცოცხლეს მცონარებასა და უზრუნველობაში ატარებთ. ამ ძილიდან იქნებ წმიდა პავლე მოციქულსი სიტყვებმა გამოგაფხიზლოთ: ნუთუ არ იცით, რომ ასპარეზობისას ყველანი რბიან, მაგრამ მხოლოდ ერთი იღებს ჯილდოს. ისე ირბინეთ, რომ მიღოთ. ხოლო ყოვლი მოღვაწე ყველაფერს ითმენს: ისინი - რათა მიიღონ ხრწნადი გვირგვინი, ჩვენ კი - რათა დავიმსახუროთ უხრწნელი (Iკორ. 9,24-25).
თუ მოშურნეობით აღსავსენი ასეთი გამარჯვებისა და ნათელი გვირგვინების ღირსნი შეიქნებით, მაშინ ნუ დაივიწყებთ, ძმებო და უფალს შეევედრეთ, შეცოდებანი შეუდოს მას, ვინც ამ წიგნის საშუალებით ასეთი მადლის მიღებაში დაგეხმარათ. უპირველესად კი, თვალები ზეცად აღაპყარით და მადლობა და დიდება შესწირეთ თქვენი გამარჯვების უმთავრეს წყაროს და შემოქმედს - უფალსა და მხედართმთავარს თქვენსას იესო ქრისტეს. თითოეულმა ზორობაბელის სიტყვების მიმართეთ მას: შენია ძლევა და შენია სიბრძნე, შენია დიდება, მე კი მონა ვარ შენი (2ეზრ. 4,59), და კიდევ, წინასწრმეტყველ დავითის მიერ თქმულით: შენია, უფალო, დიდება ძლიერება, ქება, ძლევა და დიდებულება (1 ნეშ. 29,11), აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე, ამინ.