– წმიდაო მამაო, როგორ შეიძლება, დღეს საზოგადოებაში სწორად, ქრისტიანულად ცხოვრება, ისე, რომ ღვთისგან განშორებულმა ადამიანებმა არ დაგაბრკოლონ?
– და რა ცდუნებებია მათგან, ვინც უფალთან ახლოს არ ცხოვრობს? თუ ოჯახში ექვსი ან რვა ძმიდან და დიდან ერთი ან ორი გაიტაცა სატანამ, განა მათი ცოდვილი ცხოვრება დანარჩენებს აცდუნებს?
– არა, ისინი მათ გამო იდარდებდნენ, რადგან მათი ძმები არიან.
– აი, ხედავ, ბოროტება ჩვენს შიგნითაა. ჩვენ არ გვაქვს სიყვარული, რადგან ჩვენ არ ვცნობთ ყველა ადამიანს ჩვენს ძმად და ვცდუნდებით მათი ცოდვილი ცხოვრებით. ჩვენ ყველანი ერთი დიდი ოჯახი ვართ და ერთმანეთის ძმები, იმიტომ რომ ყველა ადამიანი უფლის შვილია. თუ ჩვენ ნამდვილად გავაცნობიერებთ იმას, რომ ჩვენ ყველა ადამიანის ძმები ვართ, მაშინ გვეტკინება მათ გამო, ვინც ცოდვაში ცხოვრობს. და აი, მაშინ მათი ცოდვილი ცხოვრება არ გვაცდუნებს, არამედ, მათთვის ვილოცებთ.
ამრიგად, თუ ვცდუნდებით, მაშინ ბოროტება გარეთ კი არა, არამედ ჩვენშია. როდესაც ვიღაც გვაცდუნებს, ვუთხრათ საკუთარ თავს: – „და რამდენს აცდუნებ შენ? უფლის სახელით შენ ვერ იტან ძმას? როგორ გიტანს შენ უფალი ყოველივე იმით, რასაც აკეთებ?“ იფიქრე უფალზე, ყოვლადწმიდა ღვთისმშობელზე, ანგელოზებზე, რომლებიც ხედავენ ყველა ადამიანს დედამიწაზე. ისინი თითქოს „აივანზე იმყოფებიან და როდესაც ძირს, იატაკზე იცქირებიან, ხედავენ ყველა იქ შეგროვილ ადამიანს. ხედავენ, რომ ერთი ქურდობს, მეორე ილანძღება, მესამე ხორცით სცოდავს და ასე შემდეგ. როგორღა იტანენ ისინი მათ? ისინი ითმენენ მთელ ბოროტებას და სამყაროს ცოდვებს, ჩვენ კი ვერ ვიტანთ ჩვენს ძმებს! ეს ხომ საშინელებაა!...
– წმიდაო მამაო, რას ნიშნავს პავლე მოციქულის სიტყვები: „ღმერთი ჩუენი ცეცხლ განმლეველ არს?“[2].
– თუ ცეცხლში ჩააგდებ ქაღალდს, ნაგავს, განა იგი არ დაიწვება? აი, ასევეა სულიერ ადამიანშიც: რაც არ უნდა ჩააგდოს მასში ეშმაკმა, ყველაფერი იწვება. „ცეცხლ განმვლეველ!“ როდესაც ადამიანში ღვთაებრივი კოცონი დაინთება – ყველაფერი იწვის. აღარ ეკვრიან უკვე ბილწი გულისთქმები, არამედ სულიერი ადამიანი „ცეცხლ არს“ და წვავს მათ. შემდეგ ეშმაკი იღლება და ბრძოლას წყვეტს. ამიტომაც ამბობს პავლე მოციქული: – „ყოველივე წმიდა არს წმიდათათვის“. წმინდებს ყველაფერი წმიდა აქვთ,არაფერი არაწმიდა არ გააჩნიათ. სუფთანი წუმპეშიც რომ ჩააგდო, ისინი სუფთად დარჩებიან, როგორც მზის სხივები, რომლებიც რაზეც არ უნდა დაეცნენ, რჩებიან ნათელნი და სუფთანი.
სულიერი ადამიანი სიწმიდესთან შეხებითაც კი იცვლება – ამ სიტყვის კარგი გაგებით, ხოლო ხორციელი ადამიანისაგან არ აალდება. იგი ხედავს მას, თანაუგრძნობს, მაგრამ თავად არ ზიანდება. ადამიანი, რომელიც საშუალო სულიერ მდგომარეობაში იმყოფება, სულიერი ადამიანის მიერ სასიკეთოდ კარგისკენ იცვლება, ხორციელი ადამიანიც ცვლის მას, მაგრამ – ბოროტებისკენ. მიწიერ ადამიანს, წმიდანის არ ესმის და მიწიერი ადამიანისაგან აენთება. და თუ ეშმაკეული ხედავს, გარბის, მაშინ მიწიერი ადამიანი წმიდანისკენ მიდის, რათა დაკბინოს და აცდუნოს. ის, ვინც სოდომელთა მდგომარეობამდე მივიდა, ანგელოზებითაც კი ცდუნდება.[3] თავმდაბალი ადამიანი, თუნდაც სულიერად გამოუცდელი, არჩევს ღვთის ანგელოზს ეშმაკისაგან, რადგან მას აქვს სულიერი სიწმიდე და ანგელოზის მომავალი ნათესავია. მიწიერი და ეგოისტი ადამიანისთვის ისიც არ კმარა, რომ ადვილად იხიბლება ეშმაკის მანქანებით, არამედ ასევე თავადაც გადასცემს მზაკვრობას სხვებს, აღვივებს მას სხვებში თავისი მიწიერებით და აავადებს სუსტ სულებს თავისი სულიერი მიკრობებით.
– წმიდაო მამაო, როგორ უნდა მივაღწიოთ იმ მდგომარებას, საიდანაც ყველაფერი წმიდა გეჩვენება?
– უნდა განიწმიდოს გული, რათა მასში დაივანოს უფლის მადლმა. „გული წმიდა დაბადე ჩემთანა, ღმერთო...“ – განა ასე არ წერია ფსალმუნში? როდესაც მამაკაცის ან ქალის გული განიწმინდება, მასში დამკვიდრდება ქრისტე. და მაშინ ადამიანები არც აცდუნებენ და არც ცდუნდებიან, არამედ გადასცემენ სხვებს მადლსა და მოკრძალებას. ყურადღებიანი და საკუთარი სულიერი სიწმიდის დამცველი ადამიანი, უფრთხილდება სულიერ მადლსაც და არა მარტო ხედავს ყველაფერს წმიდად, არამედ არაწმიდასაც სასიკეთოდ იყენებს. უწმიდურებაც კი სასარგებლოდ გარდაიქმნება მის კეთილ სულიერ საწარმოში. უსარგებლო ქაღალდებს იგი გადაამუშავებს სუფთა ხელსახოცებად, წებოდ, რვეულებად. ბრინჯაოს ნატეხებს – შანდლად და ასე შემდეგ. და პირიქით: ადამიანი, რომელიც მზაკვრობას იღებს და მზაკვრულად ფიქრობს, კეთილსაც კი ბოროტად აქცევს, როგორც ქარხანა, რომელიც საბრძოლო იარაღს ამზადებს – ოქროსგანაც ამზადებს ტყვიებს და მასრებს აღჭურვილობისთვის, რადგან ამ ქარხანაში ასეა მოწყობილი დანადგარები.
თუ ვინმე იწყებს ცოდვისთვის დათმობას, მაშინ იგი შიგნიდან შავდება, მას სულის თვალები ემღვრევა და ის ხედვითაც ამღვრეულად ხედავს. შემდეგ იგი უკვე ითხვრება ცოდვით და ცოდვა წეწავს მას. მას შეუძლია, წმიდაც კი უწმიდურად დაინახოს. არიან ადამიანები, რომლებსაც, მაგალითად, არ შეუძლიათ, დაიჯერონ ის, რომ არსებობენ გოგონები და ყმაწვილები, რომლებიც უმანკოდ, წმიდა ცხოვრებით ცხოვრობენ. – „დღეს, – ამბობენ ისინი, – ასეთი რამ შეუძლებელია“. უბედურები იმდენად ჩაეფლნენ ცოდვაში, რომ ყველაფერს ცოდვილად ხედავენ. ისინი, ვინც რქიან ეშმაკებს მისდევენ, ვერც კი წარმოიდგენენ, რომ არსებობენ სხვები –ისინი, ვინც ღვთის ანგელოზებთან მეგობრობენ. მაგრამ არ უნდა მოვითხოვოთ ღორებისაგან შროშანების პატივისცემა. ქრისტემ ხომ თქვა – „ნურცა დაუფენთ მარგალიტსა თქუენსა წინაშე ღორთა, ნუუკუე დათრგუნონ იგი ფერხითა მათითა“. ამიტომ ის, ვინც სულიერად, სუფთად ცხოვრობს, უნდა იყოს ძალიან ფრთხილად და არა მხოლოდ არასდროს დაუშვას თავისუფლება ერისკაცებთან ურთიერთობაში, არამედ არც მათ დართოს ნება სულიერში ჩაერიონ, რათა თავად არ დაშავდნენ და არ დააშავონ ისინი, იმიტომ, რომ ერისკაცებს სხვა წესები აქვთ, გალობის სხვა „კანონარზი“ ჰყავთ [6]. მირონისა და ოდეკოლონის სურნელის ერთმანეთისაგან გარჩევა მათ ძალებს აღემატება.
– შეძლებენ თუ არა გარეშე საცდურები მათ დაბრკოლებას, ვისაც ქრისტესთან ცხოვრება სურთ?
– არა. ქრისტესთან ჩვენი დაშორება მხოლოდ საკუთარ არასულიერ ცხოვრებას შეუძლია. რქიანი ეშმაკი მარტო ამითაა დაკავებული – ბადებს საცდურებს და თესავს ბოროტებას, იბრძვის ადამიანებთან, ან სასტიკად, ან მზაკვრულად.
ქრისტეს ვუყვარვართ და როდესაც მისი ნების თანახმად ვცხოვრობთ, იგი ჩვენს მახლობლად იმყოფება. ამიტომ, როდესაც თქვენ ხედავთ, რომ ჩნდება საცდურები, არ შეშინდეთ და არ მიეცეთ პანიკას. თუ ადამიანი სულიერად არ მიუდგება იმას, რაც ხდება, მას სიხარული ერთი დღეც არ ექნება, იმიტომ, რომ ეშმაკი მას მტკივნეულ ადგილას დაარტყამს და განუწყვეტლივ შობს საცდურებს, რათა იგი მწყობრიდან გამოიყვანოს, დღეს ერთით, ხვალ – მეორით, ზეგ კი - მესამით.
რამდენადაც შესაძლებელია, ყურადღებით ვიყოთ და არ მივცეთ საბაბი იმისათვის, რომ ადამიანებისათვის დამაბრკოლებელი სიტუაციები შეიქმნას. საცდურის წინაშე ნუ გავხსნით წყლულს, რადგანაც უწმიდური ზრახვების მქონე სული კიდევ უფრო წყლულდება და თავის მართლების საბაბს ეძებს. ამ შემთხვევაში, ერთიმხრივ, ავაშენებთ, ხოლო მეორე მხრივ – დავანგრევთ.
ერთხელ ჩემთან, სენაკში მოვიდა რამდენიმე ყმაწვილი: თანამედროვე ახალგაზრდები. ჩვენ ვისაუბრეთ. იმავე დღეს უნდა გავმგზავრებულიყავი მთაწმიდიდან. როდესაც მათ ამის შესახებ გაიგეს, თავადაც წასასვლელად მოემზადნენ. გემზე ისინი ჩემთან მოვიდნენ და გვერდით დამისხდნენ. დიდი ინტერესით მისვამდნენ სხვადასხვა სულიერ კითხვას. თუმცაღა ზოგიერთმა ჩვენმა თანმაგზავრმა ეს ამბავი არასწორად შეაფასა. ჩვენ დიდი ეჭვით გვიყურებდნენ. მე რომ შემძლებოდა, წინასწარ განმეჭვრიტა, რომ ჩვენი საუბარი არასწორად გაიგებოდა, მაშინ ვიზრუნებდი იმაზე, რომ სათანადო ზომები მიმეღო.
სამყარო მზაკვარია. უნდა ეცადო, არ შექმნა საცდური. ჩვენ არ ვართ პასუხისმგებელნი იმაზე, რაზეც არ შეგვიძლია, სათანადო ზომები მივიღოთ, ან იმაში, რაშიც გამოუცდელნი ვართ. მაგრამ ნუღარ ველით სასყიდელს უფლისგან, თუ ჩვენ უყურადღებობით პრობლემებს ვქმნით. სასყიდელს მივიღებთ მაშინ, როდესაც ყურადღებიანები ვართ, პრობლემებს კი მტერი ქმნის. მაგალითად, ვიღაც ამბობს, რომ მე ხიბლში ვარ. თავდაპირველად დავაკვირდები, ვარ თუ არა ხიბლში. „რადგან იგი ასე ამბობს, ესე იგი რაღაც დაინახა. უმიზეზოდ ამის თქმა არ შეეძლო. მან რაღაც არასწორად გაიგო.“ – ასე ვაანალიზებ და ვცდილობ, მოვძებნო ჩემში ის, რაც შესაძლოა, არასწორად ესმოდეთ, რომ გამოვასწორო. თუ ამბობენ, რომ მე ხიბლში ვარ, რომ ჯადოქარი ვარ, – ეს მე ხელს მაძლევს, იმიტომ, რომ ხალხი აღარ მოზღვავდება და ჩემი ცხოვრება მონაზვნურად წყნარი იქნება. მაგრამ ის უბედური, ვინც ხმები გაავრცელა, ჯოჯოხეთში მოხვდება, რადგან იგი ეკლესიას უკეთებს ბოროტებას. განა შესაბრალისი არ არის იგი? და დამნაშავე მე ვიქნები, იმიტომ, რომ უყურადღებოდ ვიყავი. მაგალითად, ზოგიერთი ერისკაცი მოდის, რომ ხელზე მემთხვიოს და მე მათ მჩატედ ვურტყამ თავზე. ვიღაც დაინახავს ამას და იტყვის: – „უბრალო ბერი და აკურთხებს!.. იგი რა მოძღვარია?“ და ის დამნაშავე არ იქნება, ეს მეტად აღარ უნდა გავაკეთო.
– წმიდაო მამაო, როცა ადამიანი უყურადღებობით ქმნის რაღაც საცდურს, მაშინ ზოგიერთები ამბობენ: „თავი დაანებე, მაინც არ შეიცვლება“. როგორ უნდა მივუდგეთ ამას?
– არ იცვლება ის, ვისაც არ შეუძლია იფიქროს, და არა ის, ვინც უყურადღებოა. უყურადღებო ადამიანი კოცონს ანთებს და არ ფიქრობს იმაზე, რომ იქ, სადაც მან ცეცხლი დაანთო, ხანძარი გაჩნდება. როდესაც ასეთი ადამიანები კოცონს ანთებენ და სხვათა სულებს ფერფლავენ, უნდა ვილოცოთ და ცეცხლზე თუნდაც ერთი სათლი წყალი დავასხათ. არიან სხვანაირი ადამიანებიც, რომელთაც უქრით: ღვთისმოსავები კი არიან, მაგრამ თავში ყველაფერი რიგზე ვერ აქვთ. და თუ ისეთ რაიმეს გაიგონებენ, რასაც არ ეთანხმებიან, განურჩევლად, მართალია თუ არა ეს, თავისას მიაჭენებენ. მაშინ გვმართებს დელიკატურად დავამუხრუჭოთ ისინი, ხოლო, როდესაც შეჩერდებიან, ასეთივე დელიკატურობით ბორბლებში ქვა შევუდგათ, რომ დაღმართზე უკან აღარ დაგორდნენ და ჩვენც თან არ ჩაგვიყოლონ.
არ დაუჯეროთ იოლად იმას, რაც გესმით, რადგან ზოგიერთები ლაპარაკობენ იმ საზომით, რომელიც მათთვის მისაწვდომია. ერთხელ ერთი ადამიანი მივიდა ხაჯეფენდისთან და უთხრა: – „დამლოცე, ხაჯეფენდი [7] იქ ზევით ასი გველი ჩამოცოცდა!“ – „ასი გველი?! საიდან?“ – გაუკვირდა წმიდა არსენის. – „ასი იქნებ არც იყო, მაგრამ ორმოცდაათი კი ნამდვილად იყო!“ – „ორმოცდაათი გველი?“ – „ასე ოცდახუთი კი იქნებოდა!“ – „შენ როდესმე გაგიგონია, რომ ერთად ჩამოცოცებულიყოს ოცდახუთი გველი?“ – ჰკითხა წმიდანმა. მან მიუგო, რომ ათი გველი ნამდვილად ნახა. – „გეყოფა რა, – მიუგო წმიდანმა, – კრება ხომ არ ჰქონდათ, რომ ერთბაშად ათი გველი ერთად შეგროვდა? რა თქმა უნდა, ასეთი რამ შეუძლებელია!“ – „ხუთი იყო! – არ დანებდა კაცი. – „ხუთი?“ – „მაშ კარგი, ორი იყო“. შემდეგ წმიდანმა ჰკითხა: –„შენ ნახე ისინი?“ – „არა, – უპასუხა მან, – მაგრამ გავიგონე, როგორ სისინებდნენ ტოტებში: სი-სი-სი!“ ანუ, შეიძლება, ეს საერთოდაც ხვლიკი იყო! იქიდან, რაც მესმის, დასკვნები მე არასდროს გამომაქვს, ვიდრე არ გავაანალიზებ. ერთმა შეიძლება თქვას რაიმე, რათა განიკითხოს, მეორე კი ისე, უმიზეზოდ ლაპარაკობდეს, ხოლო მესამე – რაღაც საგანგებო მიზნით.
როგორ უყვართ ზოგიერთებს საცდურის შექმნა! კონიცაში იყო ორი ძალიან ახლო მეგობარი. დღესასწაულებზე და კვირაობით ისინი ქალაქში არ დაყიალობდნენ, არამედ მოდიოდნენ სტომიონის მონასტერში [8] და კლიროსზეც კი გალობდნენ, ხოლო შემდეგ მთაზე ადიოდნენ, „აქლემზე“ [9]. ერთხელ ერთმა გაფუჭებულმა ადამიანმა მათ გამოცდა მოუწყო. მივიდა ერთ-ერთთან და უთხრა: – „იცი, რა თქვა შენზე შენმა მეგობარმა? ასეთი და ასეთი რამ“. შემდეგ მივიდა მეორესთან და მასაც უთხრა: – „იცი, რა თქვა შენზე მან, ვისთანაც მეგობრობ? ასეთი და ასეთი რამ!“ ორივე მყისვე გამხეცდა და პირდაპირ მონასტერში წამოიწყეს სკანდალი. ამასთანავე ის, ვინც შფოთი წამოიწყო, გაძვრა, ისინი კი ჩხუბს აგრძელებდნენ! შედარებით უმცროსი ამასთანავე ცოტა ნერვიულიც იყო და უფროსის შეურაცხყოფა დაიწყო. ვფიქრობდი: – „რა უნდა ვქნათ? ნახე, მტერი რას ჩადის! მივედი უფროსთან დავუთხარი: – „მომისმინე, ის ხომ ახალგაზრდაა, თან ამასთან, ცოტათი ნერვიულიც, ამიტომ შენ მასზე ნუღარ ბრაზდები, პატიება სთხოვე.“ – „მამაო, – მიპასუხა მან, – რომელი პატიება უნდა ვთხოვო, განა ვერ ხედავ, როგორ შეურაცხმყოფს? მე კი იმას, რასაც მაბრალებს, პირველად ვისმენ“. მაშინ ახალგაზრდასთან წავედი და ვუთხარი: – „მომისმინე, ის უფროსიცაა და საქმეც ისე არაა, როგორც ფიქრობ, წადი, სთხოვე პატიება .“ იგი აფეთქდა, დაიწყო ყვირილი: – „მამაო, ახლა მე და თქვენც ვიჩხუბებთ!“ – „მაშ კარგი, – ვუპასუხე მე, – მოდი, პანტელის, ვიჩხუბოთ, ოღონდ ცოტა ხანი მაცალე, რომ მოვემზადო“. ასე მივუგე და წავედი მონასტრის უკან, ოთხას მეტრში, მომზადებული მქონდა ხარიხა – ბაღის მესერისათვის. იქ წავედი, ავიღე ერთი ხარიხა ხუთი მეტრის სიგრძისა და მონასტერში წამოვათრიე. ძლივს-ძლივობით მოვათრევდი, რათა იგი გამეცინებინა. მან გაიგონა, რომ მე რაღაცას მოვათრევდი, მაგრამ განა მიხვდა, რისი გაკეთება მსურდა? ეზოში შემოვათრიე ხარიხა და ეკლესიის შესასვლელის პირდაპირ გავჩერდი. – „ეი, – დავუძახე ახალგაზრდას, – პანტელის, მორჩი, თორემ ვიჩხუბებთ!“ ორივემ გადაიხარხარა, როდესაც მიხვდნენ, რისთვის მქონდა ეს ხარიხა. მორჩა! ყინული გალღვა, ეშმაკი გაიპო. – „თქვენ თავები გაქვთ? – ვკითხე მათ, – რას ჩადიხართ?“ და ისინი კვლავ მეგობრებად დარჩნენ.
– ცილისწამება იმავე დღეს მოხდა?
– დიახ, და ისინი ძალიან ცუდად ჩხუბობდნენ! ხედავ, რას აკეთებს ეშმაკი? მას, მესამეს, ალბათ შურდა მათი, ძმებივით რომ მეგობრობდნენ. ერთს მეორეზე ათასი სისაძაგლე უთხრა და გაიქცა. ცილისწამება – ეს ძალიან საძაგელი რამეა. ამიტომაც ჰქვია მტერს დიავოლოსი [10]. იგი ცილს წამებს: ერთს ეუბნება ერთს, მეორეს კი – მეორეს. და საცდურს ქმნის. ამ საწყლებმა კი დაიჯერეს და წაეკიდნენ ერთმანეთს.
– მან ეს განგებ გააკეთა?
– დიახ, რათა ისინი დაეშორებინა. მან, რა თქმა უნდა, ეს „სიყვარულით“ გააკეთა, რომელიც შურითაა გამოწვეული.
როდესაც ჩვენ რაღაც ცუდს ვხედავთ, დავმალოთ ის და ნუ გავავრცელებთ. უმართებულოა, როდესაც ზნეობრივი დაცემები ყველასათვის ხდება ცნობილი. დავუშვათ, რომ გზაზე სიბინძურე ყრია. კეთილგონიერი ადამიანი გავლისას მას რაღაცით დამალავს, რათა მათ ადამიანებში ზიზღი არ გამოიწვიოს. უჭკუო პირიქით, იმის ნაცვლად, რომ დააფაროს, გაჩიჩქნის მას და მხოლოდ გააძლიერებს მის სიმყრალეს. ასევე ვართ ჩვენც, დაუფიქრებლად გააშკარავებთ სხვების ცოდვებს, კიდევ უმეტეს ბოროტებას ვიწვევთ.
სახარებისეული სწავლება „უთხრა კრებულსა“ [11] არ ნიშნავს, რომ ყველაფერი უნდა გახდეს ცნობილი, რადგან დღეს ეკლესიაში ყველაფერი როდია! ეკლესია – ეს მორწმუნეებია, რომლებიც ისე ცხოვრობენ, როგორც ქრისტეს უნდა, და არა ისინი, ვინც ეკლესიის წინააღმდეგ იბრძვის. ქრისტიანობის პირველ წლებში, როდესაც აღსარება ყოველი წევრის თვალწინ ბარდებოდა, უფლის სიტყვას – „უთხარ კრებულსა“ – სიტყვა-სიტყვითი მნიშვნელობა ჰქონდა. ჩვენს დროში კი, როდესაც იშვიათობა გახდა, რომ მთელი ოჯახი ერთ მოძღვარს აბარებდეს აღსარებას, ნუ მივცემთ მტერს საშუალებას, დაგვაბნიოს ამ „უთხარ კრებულსა“-თი. იმიტომ, რომ მაგალითად, რომელიმე ზნეობრივი ცოდვის გამოაშკარავებით ჩვენ მასზე ვამცნობთ ეკლესიის მტრებს და მათ საბაბს ვაძლევთ მის წინააღმდეგ ომი წამოიწყონ. და ასეთი სახით სუსტ სულებში ირყევა რწმენა.
თუ დედას მეძავი ქალიშვილი ჰყავს, მაშინ იგი ამას ქვეყანას კი არ მოსდებს და არ დაამცირებს მას სხვების თვალწინ, არამედ ყველაფერს აკეთებს იმისათვის, რომ აღადგინოს მისი სახელი. იგი ყველაფერს გაყიდის უკანასკნელ კაპიკამდე, წაიყვანს შვილს და სხვა ქალაქში წავა. შეეცდება, გაათხოვოს იგი და ამ გზით გამოასწოროს მისი წარსული ცხოვრება. ზუსტად ასეთი სახით მოქმედებს ეკლესიაც. კეთილი უფალი სიყვარულით გვითმენს ჩვენ და არვინ გამოჰყავს დასაცინი, თუმცა მისთვის, გულთამხილავისთვის, ცნობილა ჩვენი შეცოდებანი. არც წმიდანები შეურაცხყოფდნენ არასდროს ცოდვილთ საქვეყნოდ, არამედ სიყვარულით, სულიერი სიფაქიზით და ფარულად ეხმარებოდნენ ბოროტს გამოსწორებაში. ჩვენ კი თავად, ცოდვილნი, საწინააღმდეგოდ ვიქცევით – როგორც თვალთმაქცნი. ყურადღებით უნდა ვიყოთ, რათა არ გავხდეთ მარტივი მსხვერპლნი გაუგებრობებისა და არ მივიჩნიოთ ბოროტებად ის, რასაც სხვები აკეთებენ.
– წმიდაო მამაო, თქვენ შეეხეთ ზნეობრივი შეცოდებების გამოქვეყნებას. საჭიროა თუ არა, ვაუწყეოთ სხვებს ცოდვებზე ან სხვათა ხასიათის არაჯანსაღ მდგომარეობაზე?
– შეხედე: ზოგიერთ ჩემს ნაცნობს მე ასე ვექცევი. მაგალითად, ვხედავ, რომ ვიღაც უღირსად იქცევა და სხვებს აცდუნებს. მე ვურჩევ მას გამოსწორდეს: ერთხელ, ხუთჯერ, ათჯერ, ოცჯერ, ოცდაათჯერ, მაგრამ იგი არ იცვლება. თუმცაღა მრავალგზისი შეხსენებების შემდეგ მას აღარ აქვს უფლება, უღირსად იქცეოდეს. რადგან ამით წარიტაცებიან სხვებიც და მას ბაძავენ. ხომ ხედავ, ადამიანებს ძალუძთ იოლად მიბაძონ ბოროტებას, მაგრამ არა სიკეთეს. და ამიტომაც დგება დრო, როდესაც მე იძულებული ვარ, ვთქვა ამის შესახებ სხვებთან, რომლებიც ხედავენ ამ უღირსობას, რათა დავიცვა ისინი.
სხვა სიტყვებით, რომ ვთქვა, როდესავ მე მათ ვეუბნები: – „ის, რასაც აკეთებს მავანი, არ მომწონს“, ამას ვამბობ არა განკითხვისათვის, რადგან მე უკვე ხუთასჯერ ვუთხარი თავად მას ამის შესახებ, არამედ იმიტომ, რომ სხვები, რომლებიც ხედავენ მის სისუსტეს, ზეგავლენის ქვეშ ექცევიან, ბაძავენ მას და დამატებით ამბობენ: „რაკი ბერი პაისი მას არაფერს ეუბნება, მის საქციელში არაფერი საშინელი არ ყოფილა“. და თუ მე არ გამოვხატავ ჩემს აზრებს, რომ მე ეს არ მომწონს, მაშინ შეიქმნება შთაბეჭდილება, რომ მე ამას ვაკურთხებ და მეც მომწონს ეს ყოველივე. და ამ სახით ინგრევა მთლიანობა, რადგან ვიღაცას შეუძლია გადაწყვიტოს, რომ უღირსის ტაქტიკა მართებულია და თავად დაიწყოს მისი გამოყენება. და რა გამოვა აქედან? და, სხვათაშორის, ფიქრობენ, რომ მე მას არაფერს ვეუბნებოდი, რადგან არ იციან, როგორ დამტანჯა მან მე მთელი ამ დროის მანძილზე. ეშმაკიც მაშინვე იქ გაჩნდება და ამბობს: – „არაფერია საშიში, რომ ამას აკეთებ. ხედავ, სხვებიც იგივეს აკეთებენ და ბერი პაისი მათ არაფერს ეუბნება”. ამიტომ, როდესაც ვხედავ, რომ ვიღაც აგრძელებს ცხოვრებას თავისი ტიპიკონის მიხედვით [12], უღირსად იქცევა, მაშინ, როდესაც მე მას გამოსწორებას ვურჩევდი, იმ ადამიანთან საუბრისას, ვინც იცნობს მას, ვამბობ: – „ის, რასაც აკეთებს მავანი, არ მომწონს“, რათა დავიცვა იგი გაღიზიანებისაგან. ეს არაა დაძრახვა, არ უნდა აგვერიოს სხვადახვა საგნები ერთმანეთში.
ხოლო შემდეგ მოდიან ზოგიერთები და მამტყუნებენ: – „რატომ უამბე ამის შესახებ სხვებს? ეს ხომ საიდუმლო იყო?“ –„რომელი საიდუმლო? – ვპასუხობ მე – მე შენ ათასჯერ მაინც გითხარი, შენ კი არ გამოსწორდი. შენ არ გაქვს უფლება, გააფუჭო სხვები, რომლებსაც მიაჩნიათ, რომ მე ვეთანხმები იმას, რასაც შენ ჩადიხარ“. ისღა მაკლდა დავდუმებულიყავი, თუკი სხვებს გააფუჭებდა! განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც მოდის ბავშვი ჩემთვის ნაცნობი ოჯახიდან და მე ვხედავ, რომ თავისი საქციელით იგი ანგრევს ოჯახს, ვეუბნები მას: – „მომისმინე, თუ არ გამოსწორდები, ამის შესახებ დედაშენს ვუამბობ. არავის მოუცია უფლება, ჩემთან მოსულიყავი, ეს ყველაფერი მოგეყოლა, და შემდეგ გაგეგრძელებინა კვლავ შენს სტვირზე დაკვრა. მე ყველაფერს ვეტყვი დედაშენს იმისათვის, რომ დავიცვა თქვენი ოჯახი“. თუ მას აქვს სინანული, ეს სხვა საქმეა. მაგრამ თუ იგი აგრძელებს თავის ტაქტიკას, მაშინ მე მოვალე ვარ, ვუთხრა დედამისს ყველაფერი, რადგან ამაზე პასუხს ვაგებ.
1. ტიტ. 1.15.
2. ებრ. 12.29.
3. შესაქმე 19, 1-5.
4. ფს. 50, 12.
5. მათ. 7,6.
6. მგალობელი, რომელიც იწყებს იმას, რაც შემდგ უნდა იგალობოს გუნდმა. აქ ბერს მხედველობაში აქვს ის, რომ „კანონარხად“ სულიერ საქმეებში ეშმაკი გვევლინება, რომელიც კარნახობს ადამიანს, რა უნდა გააკეთოს.
7. ასე ეძახდნენ წმიდა არსენი კაპადოკიელს ფარასის მცხოვრებნი.
8. 1958-60 წწ. ნეტარი მამა პაისი სტომიონის მონასტერში მოღვაწეობდა, რომელიც კონიცასთან ახლოს იყო განთავსებული.
9. მთის მწვერვალი თავისი ფორმით აქლემის სილუეტს წააგავს.
10. მაბეზღარა, დაბეზღება, ცილისწამება.
11. მათ: 18, 17.
12. ტიპიკონი – ბერძნული სიტყვაა, წესდება, მაგალითი. აქ: წესდება, ჩვევები.