მეტეხის ღვთისმშობლის ტაძარი
წმიდა შუშანიკის განსასვენებელი

და უკეთურებისა მის სახისა ქმრისა მისისაჲსა მარადის გულს-ეტყჳნ და ევედრებინ ყოველთავე ლოცვის-ყოფად მისთჳს. რაჲთამცა ცვალა იგი ღმერთმან სახისა მისგან უგუნურებისა და იქმნამცა გონიერებასა ქრისტესსა.

ხოლო ამის უბადრუკისა და სამგზის საწყალობელისა ვარსქენისი ვითარმე ვინ თქუას ყოვლად განწირულისაჲ, ვითარ-იგი განაგდო სანატრელი სასოებაჲ ქრისტესი, ანუ ვინ არა სტიროდის მას, რომელსა არცა ჭირი ეხილვა, არცა შიში, არცა მახჳლი, არცა პყრობილებაჲ ქრისტესთჳს?!

რამეთუ რაჟამს წარდგა იგი წინაშე სპარსთა მეფისა, არა თუ პატივისა მოღებისათვის, არამედ ძღუნად თავსა თჳსსა შესწირჳდა მეფისა მის მიმართ, უვარის-ყოფითა ჭეშმარიტისა ღმრთისაჲთა და თაყუანის-სცემდა ცეცხლსა, რამეთუ ყოველით კერძოვე თავი თჳსი ქრისტეჲსგან განაგდო.

ხოლო საწყალობელი ესე ცოლსა ითხოვდა სპარსთა მეფისაგან, რაჲთამცა სათნო-ეყო მეფესა, და ესრეთ ეტყოდა, ვითარმედ: „რომელი-იგი ბუნებითი ცოლი არს და შვილნი, იგინიცა ესრევე მოვაქცინე შენსა სჯულსა, ვითარცა-ესე მე“. ამას უქადებდა, რომელი-იგი არა აქუნდა ჴელთა შუშანიკისაგან. მაშინ განიხარა მეფემან და ბრძანა ცოლად მისა ასული მეფისაჲ.

ხოლო თავისი ქმრის უკეთური ბუნების გამო იგი მუდამჟამს ფიქრებში იყო· და ყველას ევედრებოდა მისთვის ლოცვის აღვლენას, რომ ღმერთს შეეცვალა იგი უგუნურების ბუნებისგან და მიახლებოდა ქრისტეს გონიერებას.

ხოლო უბადრუკი და სამგზის შესაბრალისი ვასქენის, ამ ყოვლად განწირულის, შესახებ როგორღა თქვას ვინმემ, თუ როგორ უკუაგდო მან სანატრელი იმედი ქრისტესი? ანდა ვინ არ იტირებს მას, რომელსაც არც ჭირი ენახა, არც შიში, არც მახვილი, არც პყრობილება· ქრისტესთვის?

რადგან როდესაც მივიდა და წარდგა იგი სპარსელთა მეფის წინაშე, [წარდგა] არათუ პატივის მისაღებად, არამედ ძღვნად სწირავდა თავის თავს ამ მეფეს ჭეშმარიტი ღვთის უარყოფით და თაყვანს სცემდა ცეცხლს, რომ ყოველმხრივ გაეშორებინა თავისი თავი ქრისტესგან.

ამასთან, ეს საბრალო ცოლს ითხოვდა სპარსელთა მეფისგან, რომ მოსწონებოდა იგი მეფეს, და ასე ეუბნებოდა: „რომლებიც თავდაპირველი ცოლია და შვილები, იმათაც ისევე მოვაქცევ შენს მსახურებაზე, როგორც- მე“ (იმას ჰპირდებოდა იგი, რაც შუშანიკისგან ხელთ არ ჰქონდა). მაშინ გაიხარა მეფემ და ბრძანა მის ცოლად ასული მეფისა.

და ვითარცა მოიწია და შევიდა წინაშე შუშანიკისა, დედოფლისა ჩუენისა, კითხვაჲ ჰრქუა, ხოლო სანატრელმან შუშანიკ, ვითარცა წინაჲსწარმეტყუელმან ჰრქუა: „უკუეთუ სულითა ცხოველ არს იგი, ცოცხალმცა ხართ, იგიცა და შენცა. უკუეთუ სულითა მომკუდარ ხართ, მოკითხვაჲ ეგე შენი შენდავე მოიქეცინ!“. ხოლო კაცმან მან ვერ იკადრა სიტყუად მისა. ხოლო წმიდაჲ შუშანიკ აფუცებდა და ჰკითხჳდა დამტკიცებულად. ხოლო კაცმან უთხრა მართალი და ჰრქუა, ვითარმედ: „ვარსქენ უვარ-ყო ჭეშმარიტი ღმერთი“.

ვითარცა ესმა ნეტარსა შუშანიკს, დავარდა ქუეყანასა ზედა და თავსა დამართ სცემდა და ცრემლითა მწარითა იტყოდა: „საწყალობელ იქმნა უბადრუკი ვარსქენ, რამეთუ უვარ-ყო ჭეშმარიტი ღმერთი და აღიარა ატროშანი და შეერთო იგი უღმრთოთა“.

და აღდგა და დაუტევა ტაძარი თჳსი და ღმრთისმოშიშებით ეკლესიად შევიდა და თანა მიიყვანა სამნი იგი ძენი და ერთი ასული და წარადგინნა იგინი წინაშე საკურთხეველისა და ესრეთ ილოცვიდა და იტყოდა: „უფალო ღმერთო, შენნი მოცემულნი არიან და შენ დაიცვენ ესენი, განათლებულნი წმიდისაგან ემბაზისა, მადლითა სულისა წმიდისაჲთა, ყოფად ერთ სამწყსო ერთისა მწყემსისა უფლისა ჩუენისა იესუ ქრისტესა!“

და ვითარცა მწუხრისა ჟამი აღასრულეს, სახლაკი ერთი მცირე პოვა მახლობელად ეკლესიასა და შევიდა მუნ შინა სიმწარითა სავსე და მიეყრდნა ყურესა ერთსა და მწარითა ცრემლითა ტიროდა.

და რაჟამს შევიდა იგი წმინდა შუშანიკთან, ჩვენს დედოფალთან, მოკითხვა უთხრა· მას, ხოლო სანატრელმა შუშანიკმა, როგორც წინასწარმეტყველმა, თქვა: „თუკი სულით ცოცხალია იგი, სიმრთელით იყავით ისიც და შენც, ხოლო თუ სულით მომკვდარი ხართ, ეგ შენი მოკითხვა შენვე მოგიბრუნდეს“. იმ კაცმაც ვერ გაბედა სიტყვის თქმა, წმინდა შუშანიკი კი აფიცებდა და ეკითხებოდა მას დაჭეშმარიტებით, ხოლო იმ კაცმა აუწყა მართალი და უთხრა, რომ „ვასქენმა უარყო ჭეშმარიტი ღმერთი“.

როგორც კი გაიგონა ეს ნეტარმა შუშანიკმა, დაეცა იგი მიწაზე, თავს ქვევით ურტყამდა და მწარე ცრემლით ამბობდა: „საცოდავი გახდა უბადრუკი ვასქენი, რადგან უარყო მან ჭეშმარიტი ღმერთი, აღიარა ატროშანი და შეერთო იგი უღმრთოებს“.

ადგა შუშანიკი, დატოვა თავისი სასახლე და ღვთისმოშიშებით შევიდა ეკლესიაში. თან მიიყვანა მან თავისი სამი ძე და ერთი ასული, წარუდგინა ისინი [ღმერთს] საკურთხევლის წინ და ასე ლოცულობდა და ამბობდა: „უფალო ღმერთო, შენი მოცემულები არიან და შენ დაიცავი ესენი, სულიწმინდის მადლით წმინდა ემბაზისგან განათლებულნი, რომ იყვნენ ერთი სამწყსო ერთი მწყემსისა, ჩვენი უფლის იესო ქრისტესი.

როდესაც მწუხრის მსახურება აღასრულეს, ნახა მან ერთი პატარა სახლაკი ეკლესიის ახლოს, შევიდა იქ შიგნით სიმწარით სავსე, მიეყრდნო ერთ კუთხეს და მწარე ცრემლით ტიროდა.

ხოლო მე ვიჯმენ ადრე და მივიწიე დაბასა მას, რომელსაცა იყო ნეტარი შუშანიკ. და ვითარცა ვიხილე იგი განმწარებული, მეცა ვტიროდე მის თანავე. და ვარქვი ნეტარსა შუშანიკს: „ღუაწლსა დიდსა შესლვად ხარ, დედოფალო! ეკრძალე სარწმუნოებასა ქრისტესსა, ნუ-უკუე მტერმან, ვითარცა სრსჳლმან, საძოვარი პოოს შენ თანა“. ხოლო წმიდამან შუშანიკ მრქუა მე: „ხუცეს, და მეცა დიდსა ღუაწლსა განმზადებულ ვარ“. და მე ვარქუ მას: „ეგრჱთ არს. მჴნე იყავ, მოთმინე და სულგრძელ“. ხოლო მან მრქუა მე: „ჩემდა მარტოჲსა არიან ჭირნი ესე!“

ხოლო მე ვარქუ მას: „ჭირნი შენნი ჭირნი ჩუენნი არიან და სიხარული შენი სიხარული ჩუენი არს. ჩუენი არა ხოლო თუ დედოფალი ოდენ იყავ, არამედ ჩუენ, ყოველთა, ვითარცა შვილთა, გუხედევდ“.

და ვარქუ მე სანატრელსა მას: „ხუაშიადადრე, ვითარ გეგულების, მითხარ მე, რაჲთა უწყოდი და აღვწერო შრომაჲ შენი“. ხოლო მან მრქუა მე: „რასა მკითხავ ამას?“ დ მე მიუგე და ვარქუ მას: „მტკიცედ სდგაა?“ და მან მრქუა მე: „ ნუ იყოფინ ჩემდა, თუმცა ვეზიარე საქმეთა და ცოდვათა ვარსქენისათა!“ მე მიუგე და ვარქუ მას: „მწარე გონება აქუს მას, გუემასა და ტანჯუასა დიდსა შეგაგდოს შენ“. ხოლო მან მრქუა მე: „უმჯობეს არს ჩემდა ჴელთა მისთაგან სიკუდილი, ვიდრე ჩემი და მისი შეკრებაჲ და წარწყმედაჲ სულისა ჩემისაჲ, რამეთუ მასმიეს მე პავლჱს მოციქულისაგან: „არა დამონებულ არს ძმაჲ, გინა დაჲ, არამედ განეყენენ“. და მე ვთქუ: „ეგრეთ არს“.

ხოლო მე ადრე წამოვედი და მოვედი იმ დაბაში, სადაც იყო ნეტარი შუშანიკი. როდესაც ვნახე იგი მეტად გამწარებული, მეც ვტიროდი მასთან ერთად. ამასთან, ვუთხარი ნეტარ შუშანიკს: „დიდ ბრძოლაში შედიხარ, ჩემო დედოფალო. გაუფრთხილდი ქრისტეს სარწმუნოებას, რომ არ ნახოს საძოვარი შენთან მტერმა როგორც განგრენამ“. ხოლო წმინდა შუშანიკმა მითხრა მე:„ხუცესო, მეც დიდი ბრძოლისთვის გამზადებული ვარ“. და მე ვუთხარი მას: „ეგ ეგრეა. მხნე იყავი შენ, მომთმენი და სულგრძელი“. მან კი მითხრა მე: „მარტო ჩემთვისაა ეს ჭირი“.

და მე ვუთხარი მას: „შენი ჭირი ჩვენი ჭირია და შენი სიხარული ჩვენი სიხარული. ჩვენი არა მხოლოდ დედოფალი იყავი, არამედ ჩვენ ყველას როგორც შვილებს ისე გვხედავდი“.

და მე ვუთხარი ამ სანატრელს: „ჩანაფიქრით რა როგორ გაქვს განზრახული, მითხარი მე, რომ ვიცოდე და აღვწერო შენი ღვაწლი“, მან კი მითხრა მე: „რისთვის მეკითხები ამას?“ მეც მივუგე და ვუთხარი: „მტკიცედ დგახარ?“  და მან მითხრა მე: „ნუ მოხდება ჩემზე, რომ ვეზიარო მე ვასქენის საქმეებსა და ცოდვებს“. მე მივუგე და ვუთხარი: „მწარე განზრახვა აქვს მას, დიდ გვემასა და ტანჯვაში ჩაგაგდებს შენ“; ხოლო მან მითხრა მე: „უმჯობესი იქნება მისი ხელით ჩემი სიკვდილი, ვიდრე მისი და ჩემი შეყრა და ჩემი სულის წარწყმედა, რადგან მსმენია პავლე მოციქულისგან: „არ არის დამონებული ძმა ანდა და, არამედ გაიმიჯნოს“. და მე ვთქვი: „ასეა“.

და შემდგომად სამისა დღისა მოვიდა ვარსქენ პიტიახში. და უთხრა სპარსმან მან ფარულად და ჰრქუა: „მე ვითარ მიცნობიეს, ცოლი შენი განდგომილ არს შენგან. და მე გეტყჳ შენ: ნუ რას ფიცხელსა სიტყუასა ეტყჳ მას, რამეთუ დედათა ბუნებაჲ იწრო არს“.

და ხვალისა დღე, ვითარ აღდგა პიტიახში, გჳწოდა ჩუენ, ხუცესთა, და მივედით. და სიხარულით შეგჳმთხჳნა და გვრქუა ჩუენ: „აწ ნუ რას მერიდებით მე ნუცა ღა გძაგ“. და ჩუენ მიუგეთ და ვარქუთ: „წარსწყმიდე თავი შენი და ჩუენცა წარგუწყმიდენ“. მაშინღა იწყო სიტყუად და თქუა: „რაჲსა ჴელ-იწიფა ჩემ ზედა ცოლმან ჩემმან ესევითარისა საქმედ? აწ მივედით და არქუთ, ვითარმედ შენ ჩემი ხატი დაამჴუ. და საგებელსა ჩემსა ნაცარი გარდაასხ. და შენი ადგილი დაგიტევებიეს და სხუად წარსრულ ხარ“. ხოლო წმიდამან შუშანიკ თქუა: „არა თუ მე აღმემართა ხატი იგი? და მემცა დავამჴუ! ხოლო მამამან შენმან აღჰმართნა სამარტჳლენი და ეკლესიანი აღაშჱნნა, და შენ მამისა შენისა საქმენი განრჰყუნენ და სხუად გარდააქციენ კეთილნი მისნი. მამამან შენმან წმიდანი შემოიხუნა სახიდ თჳსა, ხოლო შენ დევნი შემოიხუენ, მან ღმერთი ცათაჲ და ქუეყანისაჲ აღიარა და ჰრწმენა, ხოლო შენ ღმერთი ჭეშმარიტი უვარ-ჰყავ და ცეცხლსა თაყუანის-ეც, და ვითარცა შენ შემოქმედი შენი უვარ-ჰყავ, ეგრეცა მე შენ შეურაცხ-გყავ. და, თუ მრავალი ტანჯვაჲ მოაწიო ჩემ ზედა, მე არა ვეზიარო საქმეთა შენთა!“

ხოლო ჩუენ ესე ყოველი მიუთხართ პიტიახშსა. ხოლო მან განიწყო გული და იბრდღუენდა მისთჳს.

და სამი დღის შემდეგ მოვიდა ვასქენ პიტიახში. უთხრა მას იმ სპარსელმა ფარულად: „მე როგორც შემიცვნია, შენი ცოლი გამდგარია შენგან, და მე გეუბნები შენ: „რაიმე მკაცრ სიტყვას ნუ ეუბნები მას, რადგან ქალთა ბუნება ვიწროა“.

მეორე დღეს, როდესაც ადგა პიტიახში, გვიხმო ჩვენ, ხუცესებს, და მივედით. სიყვარულით მიგვიღო მან და თქვა: „ახლა ნურავისთვის მერიდებით მე, ნურც გძულვართ“. ჩვენ კი მივუგეთ და ვუთხარით: „დაღუპეშენი თავი და ჩვენც დაგვღუპე “. მაშინღა დაიწყო მან ლაპარაკი და თქვა: „რატომ იუფლა ჩემზე ჩემმა ცოლმა ამგვარის ჩასადენად? ახლა მიდით და უთხარით: «შენ ჩემი ხატიc დაამხე და ჩემს საწოლს ნაცარი გადააყარე, შენი ადგილი დაგიტოვებია და სხვაგან წასულხარ»“. ხოლო წმინდა შუშანიკმა თქვა: „არათუ მე· აღმემართა ის ხატი, რომ მე დამემხო, მაგრამ შენმა მამამ აღმართა სამარტვილეები და ეკლესიები ააშენა, შენ კი შენი მამის საქმეები შებილwე და გააუკუღმართე მისი სიკეთეები. შენმა მამამ წმინდანები შემოიყვანა თავის სახლში, ხოლო შენ დევები შემოიყვანე. მან აღიარა და ირწმუნა ცისა და მიწის შემქმნელი ღმერთი, შენ კი ჭეშმარიტი ღმერთი უარყავი და ცეცხლს ეთაყვანე. ამიტომ, როგორც შენ შეურაცხყავი შენი შემოქმედი, ასევე მე შენ შეურაცხგყოფ, და თუნდაც ბევრი ტანჯვა მომაყენო მე, არ ვეზიარები შენს საქმეებს“.

ჩვენც ეს ყოველივე ვაუწყეთ პიტიახშს, ის კი განრისხდა და ბრდღვინავდა მის გამო.

და ვითარ მიიწინეს და შევიდეს წინაშე დედოფლისა და მრავალსა დასაჯერებელსა სიტყუასა ეტყოდეს მას, მაშინ წმიდამან შუშანიკ ჰრქუა მათ: „კაცნო ბრძენნო, თქუენ კეთილად იტყჳთ, გარნა ნუ დაგიჯერებიეს, თუმცა მე მისა ცოლადღა ვიყავ. მეგონა მე, ვითარმედ იგი ჩემდა მოვაქციო და ღმერთი ჭეშმარიტი აღიაროს, და აწ მე მაიძულებთ ამას ყოფად?! ნუ იყოფინ ესე ჩემდა! და შენ, ჯოჯიკ, არღარა ჩემი მაზლი ხარ და არცაღა მე შენი ძმისცოლი, არცა ცოლი შენი დაჲ ჩემი არს, რომელნი მის კერძო და მისთა საქმეთა ზიარ ხართ“. ჰრქუა მას ჯოჯიკ: „უწყი მე, აწ მოავლინნეს მსახურნი და თრევით წარგიყუანოს შენ“. ხოლო წმიდამან შუშანიკ ჰრქუა: „უკუეთუ შემკრას და მითრიოს, მიხარის, რამეთუ მით სახითა იყოს განჩინებაჲ ჩემი მისგან“.

და ვითარცა ესმა ესე მისგან, ცრემლოოდეს ყოველნი და ჯოჯიკ აღდგა და ცრემლით გარე განვიდა.ხოლო წმიდამან შუშანიკ ჰრქუა ეპისკოპოსსა: „ვითარ მეტყჳ მე დაჯერებად ჩემდა, რამეთუ მან ღმერთი უვარ-ყო?!“ ხოლო ჯოჯიკ ევედრებოდა და ეტყოდა: „დაჲ ჩუენი ხარ შენ, ნუ წარსწყმედ სახლსა ამას სადედოფლოსა“. ჰრქუა მას წმიდამან შუშანიკ: „უწყი, ვითარმედ დაჲ ვარ და ერთგან განზრდილნი, ხოლო მაგას ვერ ვჰყოფ, ვითარმცა მოსისხლეობაჲ იქმნა, და თქუენ ყოველნი თანამდებ იქმნენით“.

და ვითარცა ფრიად აურვებდეს მას, აღდგა წმიდაჲ და ნეტარი შუშანიკ და თანაწარიტანა ევანგელჱ თჳსი, და ტირილით ესრჱთ იტყოდა: „უფალო ღმერთო, შენ უწყი, ვითარმედ მე გულითად სიკუდილდ მივალ“.

ესე თქუა და წარვიდა მათ თანა, და თანაწარიტანა ევანგელჱ თჳსი და წმიდანი იგი წიგნნი მოწამეთანი. და რაჟამს შევიდა იგი ტაძარსა მას, არა დაჯდა იგი თჳსსა მას გალიაკსა, არამედ სენაკსა შინა მცირესა. და აღიპყრნა ჴელნი თჳსნი ზეცად წმიდამან შუშანიკ და თქუა: „უფალო ღმერთო, არცა მღვდელთაგანი ვინ იპოვა მოწყალჱ. არცა ერისა კაცი ვინ გამოჩნდა შორის ერსა ამას. არამედ ყოველთა მე სიკუდილდ მიმითუალეს მტერსა ღმრთისასა ვარსქენს“.

როდესაც ესენი მივიდნენ და შევიდნენ დედოფალთან, მრავალ დამარწმუნებელ სიტყვას ეუბნებოდნენ მას; მაშინ კი წმინდა შუშანიკმა უთხრა მათ: „ბრძენო ადამიანებო, თქვენ კარგად ამბობთ, მაგრამ ნუ დაგიჯერებიათ, რომ მისi ცოლi ვიყავი. მეგონა მე, რომ მას ჩემსკენ მოაქცევდით და აღიარებდა ჭეშმარიტ ღმერთს, და ახლა მე მაიძულებთ ამის გაკეთებას? ნუ მოხდება ეს ჩემზე! შენ კი, ჯოჯიკ, აღარ ხარ ჩემი მაზლი და არც მე ვარ შენი ძმისცოლი, არცთუ შენი ცოლია ჩემი და, რომლებიც მის მხარეს და მისი საქმეების მოზიარეები ხართ“. უთხრა მას ჯოჯიკმა: „ვიცი მე, ახლა გამოგზავნის მსახურებს და თრევით წაგიყვანს შენ“. წმინდა შუშანიკმა უთხრა: „თუკი შემკრავს მე და მათრევს, გამიხარდება, რადგან ამ სახით იქნება ჩემი გადარჩენა მისგან“.

როდესაც ეს გაიგონეს მისგან, აცრემლდა ყველა, ჯოჯიკი კი ადგა და ცრემლით გარეთ გამოვიდა. წმინდა შუშანიკმა უთხრა ეპისკოპოსს: „როგორ მეუბნები შენ, რომ დავუჯერო მე მას, რადგან მაn ღმერთი უარყო?“ მაგრამ ჯოჯიკი ევედრებოდა: „ჩვენი და ხარ, ნუ დაღუპავ ამ სამეფო სახლს“. უთხრა მას წმინდა შუშანიკმა: „ვიცი, რომ და ვარ, ერთად გაზრდილები, მაგრამ ვერ ვიზამ მაგას, რომ სისხლი დაიქცეს და თქვენ ყველანი პასუხისმგებლები გახდეთ“,

და როდესაც ძალიან აიძულეს, ადგა ნეტარი შუშანიკი, თან წაიღო თავისი სახარება· და ტირილით ასე ამბობდა: „უფალო ღმერთო, შენ იცი, რომ მე მთელი გულით მივდივარ სასიკვდილოდ“.

ეს თქვა და წავიდა მათთან ერთად. თან წაიღო მან თავისი სახარება და მოწამეთა წმინდა წიგნები. როდესაც შევიდა იგი სასახლეში, დაჯდა არა თავის ტახტზე, არამედ - პატარა სენაკში. აღიპყრა თავისი ხელები ზეცად წმინდა შუშანიკმა და თქვა: „უფალო ღმერთო, არც რომელიმე მღვდელთაგანი აღმოჩნდა მოწყალე, არცთუ საეროთაგანი ვინმე გამოჩნდა ამ ხალხში, არამედ ყველამ მიმგვარა მე სასიკვდილოდ ღვთის მტერს ვასქენს“.

მაშინ იყო უჯეროსა გინებად ვარსქენ და ფერჴითა თჳსითა დასთრგუნჳდა მას, და აღიღო ასტამი და უხეთქნა მას თავსა, და ჩაჰფლა, და თუალი ერთი დაუბუშტა. და მჯიღითა სცემდა პირსა მისსა უწყალოდ და თმითა მიმოითრევდა; ვითარცა მჴეცი მძჳნვარჱ, ყიოდა და იზახდა, ვითაცა ცოფი. მაშინ შუელად აღდგა ჯოჯიკ, ძმაჲ მისი, და იბრძოდეს, ვიდრემდის გუემა იგიცა, და თავსა მისსა მოხეთქა, და ჭირით, ვითარცა კრავი მგელსა, გამოუღო ჴელთა მისთა. და ვითარცა მკუდარი, იდვა წმიდაჲ შუშანიკ ქუეყანასა ზედა, და აგინებდა ვარსქენ თესლ-ტომსა მისსა და სახლისა მაოჴრებელად სახელ-სდებდა მას. და უბრძანა შეკრვაჲ მისი და ბორკილთა შესხმაჲ ფერჴთა მისთაჲ.

და ვითარცა მცირედ და-რე-სცხრა გულისწყრომისაგან, მოვიდა სპარსი იგი და მჴურვალედ ევედრებოდა მას, რაჲთამცა საკრველთა მათგან განეტევა წმიდაჲ შუშანიკ. და ვითარ ფრიად ევედრებოდა, ბრძანა განტევებაჲ მისი და სენაკსა ერთსა შეყვანებაჲ და კრძალულად დაცვაჲ მისი ერთითა მსახურითა, და რაჲთა სხუაჲ არა ვინ შევიდეს ხილვად მისა, - არცა მამაკაცი, არცა დედაკაცი.

მაშინ დაიწყო უწესოდ გინება ვასქენმა და თავისი ფეხით წიხლავდა მას; აიღო აქანდაზი, დაჰკრა თავზე· ჩამარხა. დაუსივა მას ერთი თვალი, თანაც სახეში მჯიღით სცემდა უმოწყალოდდა თმით მიმოათრევდა; როგორც მძვინვარე მხეცი, გაჰკიოდა და ყვიროდა იგი როგორც გიჟი. მაშინ საშველად ადგა ჯოჯიკი, ვასქენის ძმა, და იბრძოდნენ, [სანამ არ გვემა ისიც. და კუბასტიც მოჰგლიჯა მის თავს], და გაჭირვებით, როგორც მგელს კრავი, გამოაცალa მას ხელებიდან იგი. და იდო მიწაზე წმინდა შუშანიკი როგორც მკვდარი, ვასქენი კი აგინებდა მის თესლ-ტომს და ოჯახს მაოხრებელს უწოდებდა მას. შემდეგ ბრძანა მისი შეკვრა, მის ფეხებზებორკილების დადება.

როდესაც ვასქენი ცოტათი დაცხრა გულისწყრომისგან, მოვიდა ის სპარსელი და მხურვალედ ევედრებოდა მას, რომ ბორკილებისგან გაეთავისუფლებინა წმინდა შუშანიკი, და რადგან ძალიან ევედრებოდა, ბრძანა გაეშვათ და ერთ სენაკში შეეყვანათ, ამასთან, საიმედოდ იცავდა მას ერთი მსახურის მიერ და სხვა არავინ შედიოდა მის სანახავად, გინდ კაცი ყოფილიყო , გინდ ქალთაგანი.

ხოლო მე აღდეგ და მივედ და ვარქუ მცველსა მას: „მე ხოლო მარტოჲ შემიტევე და ვიხილო წყლულებაჲ იგი მისი“. ხოლო მან მრქუა მე: „ნუუკუე ცნას და მომკლას მე?“ და მე ვარქუ მას: „უბადრუკო, არა მისი განზრდილი ხარა და, თუ მოგკლას შენ მისთჳს, რაჲ არს?“ მაშინ შემიტევა მე ფარულად.

და ვითარ შევედ შინა, ვიხილე ხატი მისი დაბძარული და განსივებული, და აღუტევე ჴმაჲ და ვტიროდე. ხოლო წმიდამან შუშანიკ მრქუა მე: „ნუ სტირ ჩემთჳს, რამეთუ დასაბამ სიხარულისა იქმნა ჩემდა ღამჱ ესე“. და მე ვარქუ წმიდასა შუშანიკს: „მიბრძანე და მოგბანო სისხლი ეგე პირსა შენსა და ნაცარი, რომელი თუალთა შენთა შთახეულ არს, და სალბუნი და წამალი დაგდვა, რაჲთა ჰე, ღა-მე თუ განიკურნო“. ხოლო წმიდამან შუშანიკ მრქუა მე: „ხუცეს, მაგას ნუ იტყჳ, რამეთუ სისხლი ესე განმწმენდელ არს ცოდვათა ჩემთაჲ“.

ხოლო მე მცირედ ვაიძულე მიღებად ჭამადი, რომელი მოეძღუანა სამოელ ეპისკოპოსსა და იოვანეს, რამეთუ ფარულად იღუწიდეს და ნუგეშინის-სცემდეს. მაშინ მრქუა მე წმიდამან შუშანიკ: „ხუცეს, ვერ ძალ-მიც გემოჲს-ხილვად, რამეთუ ყბანი და ზოგნი კბილნი შთამუსრვილ არიან“. მაშინ მივიღე მცირედ ღჳნოჲ და პური დავალბე და მცირედ გემოჲ იხილა. და მე ვისწრაფდი გამოსლვად.

მაშინ მრქუა მე წმიდამან შუშანიკ: „ხუცეს, მიუძღუანოა საკაული ესე მისი, ნუუკუე ითხოვდეს, რამეთუ მე ამას ცხორებასა არღარა მეჴმარების!“ ხოლო მე ვარქუ: „ნუ რას ისწრაფი, იყოს შენ თანა“. და ჩუენღა ამას განვიზრახევდით, მოვიდა ყრმაჲ ერთი და თქუა: „იაკობ მანდა არსა?“ და მე ვარქუ, ვითარმედ: „რაჲ გინებს?“ და მან მრქუა: „უწესს პიტიახში. და მე დამიკჳრდა, თუ რაჲსა-მე მიწესს ამას ჟამსა?! და მივისწრაფე და მივედ და მან მრქუა მე: „უწყია, ხუცეს, მე ბრძოლად წარვალ ჰონთა ზედა? და ჩემი სამკაული მას არა დაუტეო. ოდეს იგი არა ჩემი ცოლი არს, იპოოს ვინმე, რომელმან განკაფოს იგი. მივედ და მომართუ იგი ყოველივე, რაჲცა-რაჲ არს!“ ხოლო მე მივედ და უთხარ წმიდასა შუშანიკს. ხოლო მან განიხარა ფრიად და მადლი მისცა ღმერთსა და ყოველივე მომიძღუანა. და მივართუ პიტიახშსა და მან მიიღო ჩემგან, აღიხილნა და იპოვა ყოველი გებულად. და კუალად თქუა: „მერმეცა იპოოს ვინმე, რომელმან ესე შეამკოს“.

ხოლო მე ავდექი, მივედი და ვუთხარი იმ მცველს: „მხოლოდ მე მარტო შემიშვი და ვნახავ მის ჭრილობას“. ·მან კი მითხრა მე : „იქნებ გაიგოს და მომკლას მე“. და მე ვუთხარი მას: „ჰოი უბადრუკო, მისი გაზრდილი არ ხარ შენ? მის გამო რომც მოგკლას, რა არის?“ მაშინ შემიშვა მე ფარულად.

როდესაც შიგნით შევედი, ვნახე მისი სხეული დამსკდარი და გასიებული. ხმა გამიქრა ტირილისგან, წმინდა შუშანიკმა კი მითხრა მე: „ნუ ტირი ჩემთვის, რადგან სიხარულის სათავე გახდა ჩემთვის ეს ღამე“. ვუთხარი მე წმინდა შუშანიკს: „მიბრძანე და მოგბან მაგ სისხლს სახეზე და ნაცარს, რაც შენს თვალებშია ჩაცვენილი. სალბუნსა და წამალს დაგადებ, რომ იქნებ, მაშ, ღამით განიკურნო“. მაგრამ წმინდა შუშანიკმა მითხრა მე: „ხუცესო, ნუ ამბობ მაგას, რადგან ეგ სისხლი ჩემი ცოდვების გამწმენდია“.

ხოლო მე დავაძალე ცოტათი საჭმლის მიღება, რაც მოერთმიათ სამოელ ეპისკოპოსს და იოანეს, რადგან ფარულად ზრუნავდნენ მასზე და ანუგეშებდნენ. მაშინ მითხრა მე წმინდა შუშანიკმა: „ხუცესო, არ შემიძლია გემოს გასინჯვა, რადგან ყბები და ზოგი კბილი ჩამტვრეულია“. მაშინ ავიღე ცოტათი ღვინო და პური, დავალბე და ცოტათი გემო გასინჯა. მე კი ვჩქარობდი გამოსვლას.

მაშინ მითხრა მე წმინდა შუშანიკმა: „ხუცესო, გავუგზავნი ამ სამკაულს, იქნებ თხოულობს, რადგან მე ამ ცხოვრებაში აღარაფრად მჭირდება“. მაგრამ მე ვუთხარი: „ნურას ჩქარობ, იყოს შენთან“. და როდესაც ჩვენ ამ ბჭობაში ვიყავით, მოვიდა ერთი ჭაბუკი და თქვა: „იაკობი მანდ არის?“ მე ვუთხარი: „რა გნებავს?“ მან თქვა: „უხმობს პიტიახში“. მე გამიკვირდა, თუ რატომ მიხმობს ამ დროს. მივიჩქარე და მივედი, მან კი მითხრა მე: „იცი, ხუცესო, მე ჰუნებზე საბრძოლველად მივდივარ და ჩემს სამკაულს მას არ დავუტოვებ. რადგან იგი ჩემი ცოლი არ არის, მოინახება ის, ვინც გაცვეთს მას. წადი და მომართვი მე აქ ის ყოველივე, რაც კი რამ არის“. მეც მივედი და ვუთხარი წმინდა შუშანიკს , მან კი მეტად გაიხარა და მადლობა უძღვნა ღმერთს, შემდეგ მომიტანა ყოველივე და მივართვი პიტიახშს, მან კი მიიღო ჩემგან,· დაათვალიერა და ნახა ყველაფერი დაცულად და კვლავ თქვა: „შემდეგაც მოინახება ვინმე, ვინც ამას დაიმშვენებს“.

და ვითარ მოიწია აღვსებისა ორშაბათი და მოვიდა პიტიახში ბრძოლისა მისგან ჰონთაჲსა, ეშმაკი თხრიდა გულსა მისსა. და აღდგა და მივიდა ეკლესიად და ეტყოდა ეპისკოპოსსა მას აფოცს: „გამომეც ცოლი ჩემი, რად განმაშორებ ჩემგან?“ და იწყო გინებად და გმობად ღმრთისა სასტიკად. ხოლო ხუცესმან ერთმან ჰრქუა მას: „უფალო, რაჲსა ეგრე იქმ, და იტყჳ ეგრეთ ბოროტსა და აგინებ ეპისკოპოსსა, და წმიდასა შუშანიკს რისხვით ეტყჳ?“ ხოლო მან უხეთქნა კუერთხითა ხუცესსა მას ზურგსა. და მან ვერღარა იკადრა სიტყუად.

და ეგრეთ წმიდაჲ შუშანიკ თრევით მოითრია თიჴათა შიგან და ეკალთა ზედა ეკლესიით ვიდრე ტაძრადმდე, ვითარცა მკურადი, მიერთრია; და ადგილდ-ადგილდ ქუე ძეძჳ დაეფინა. და თჳთ ფერჴნი დაიდგნის ძეძუსა მას ზედა, და კუბასტნი შუშანიკისნი და ჴორცნი წულილ-წულილად დაებძარნეს ძეძუსა მას. და ეგრეთ მოიყვანეს იგი ტაძრად.

და უბრძანა შეკრვაჲ მისი და ცემაჲ. ბოროტებდა და იტყოდა: „აჰა, ეგერა, არა გერგო შენ ეკლესიაჲ შენი და არცა ზურგნი ეგე შენნი ქრისტიანენი, და უფალი იგი მათი!“

და ვითარცა სცეს კუერთხსა სამას ოდენ, არა რაჲ აღმოჴდა პირსა მისსა ვაებაჲ, არცა კუნესაჲ. მაშინღა ჰრქუა წმიდამან შუშანიკ ურჩულოსა ვარსქენს: „უბადოო, შენღა თავი თჳსი არა შეიწყალე და განსდეგ ღმრთისაგან, შენ მემცა შემიწყალეა?!“

და ვითარცა იხილა დიდძალი იგი სისხლი, რომელ დამოსდიოდა ჩჩჳლთა მათ ჴორცთა მისთა, მაშინ უბრძანა დადებაჲ ჯაჭჳ ქედსა მისსა. და უბრძანა სენეკაპანსა ერთსა, რაჲთა წარიყვანონ წმიდაჲ შუშანიკ ციხედ და საპყრობილესა ბნელსა შეაყენონ იგი, და მოკუდეს.

და როდესაც დადგა აღვსების ორშაბათი და დაბრუნდა პიტიახში ჰონების წინააღმდეგ ბრძოლისგან. მის გულს ეშმაკი თხრიდა. ადგა იგი, მივიდა ეკლესიაში და ეუბნებოდა ეპისკოპოს აფოცს: მომეცი მაქედან ჩემი ცოლი, რად გამაშორებ მე?“დაიწყო მან გინება და სასტიკად ღვთის გმობა. ერთმა ხუცესმა კი უთხრა მას: „ბატონო, რისთვის აკეთებ ასე, რომ ამგვარად უკეთურს ამბობ, აგინებ ეპისკოპოსს და წმინდა შუშანიკს რისხვით ეუბნები?“ მაგრამ მან დაჰკრა კვერთხი იმ ხუცესს ზურგზე და იმან ვეღარ გაბედა სიტყვის თქმა.

და ასე, თრევით წამოათრია წმინდა შუშანიკი ტალახში და ეკლებზე. და ეკლესიიდან სასახლემდე მიეთრია იგი როგორც მკვდარი, თან ადგილ-ადგილ · ქვეშ ძეძვი დაეფინა, თვითონ მას ფეხები დაედგა ძეძვებზე, ხოლო შუშანიკის კალთები და სხუელი წვრილ-წვრილად დაეგლიჯა ამ ძეძვს. ასე მოიყვანეს იგი სასახლეში.

ვასქენმა ბრძანა მისი შეკვრა და ცემა, თან ფიცხობდა და ამბობდა: „აი, არ გარგო შენ შენმა ეკლესიამ, არც მაგ შენმა ზურგმა - ქრისტიანებმა და მათმა უფალმა“.

როდესაც დაჰკრეს მას კვერთხი თითქმის სამასჯერ, არანაირი ვაება არ აღმოხდომია მის პირს, არცთუ კვნესა. მაშინ კი უთხრა წმინდა შუშანიკმა უსჯულო ვასქენს: „უბადრუკო, შენ შენი თავიც კი არ შეიწყალე და ღვთისგან განდექი და მე შემიწყალებ?“

და როდესაც ვასქენმა დაინახა დიდძალი სისხლი, რაც ჩამოსდიოდა შუშანიკის რბილ სხეულს, მაშინ ბრძანა მან, ჯაჭვი დაედოთ მის კისერზე, და უბრძანა ერთ მესენაკეს, წაეყვანა წმინდა შუშანიკი ციხეში და ბნელ საპყრობილეში ჩაეკეტა, რომ მომკვდარიყო იქ, შიგნით.

მაშინ წარმოიყვანეს და მოჰყვანდა წმიდაჲ შუშანიკ უჴამური და თმაგარდატევებული, ვითარცა ერთი ვინმე შეურაცხთაგანი, და ვერვინ იკადრა თავდა მისსა დაბურვად, რამეთუ პიტიახში იგი მჴედრ შეუდგა უკუანა კუალსა მისსა და აგინებდა მას მრავლითა გინებითა.

და მივიდოდა წმიდისა მის თან ამბოხი მრავალი დედებისა და მამაბისაჲ, სიმრავლჱ ურიცხჳ, რამეთუ უკუანა შეუდგეს, ჴმაჲ აღემაღლა და ტიროდეს და იჴაჴდეს ღაწუთა მათთა და საწყალობელად დასთხევდეს ცრემლთა მათთა წმიდისა შუშანიკისთჳს. ხოლო წმიდამან შუშანიკ უკმოჰხედნა ერსა მას და ჰრქუა მათ: „ნუ სტირთ, ძმანო ჩემნო და დანო ჩემნო და შვილნო ჩემნო, არამედ ლოცვასა მომიჴსენეთ. და ჯმნულმცა ვარ მე თქუენგან ამიერითგან, რამეთუ არღარა მიხილოთ ცოცხალი გამოსრული ციხით“. და ვითარცა იხილა პიტიახშმან ამბოხი იგი და ტირილი მამათა და დედათაჲ, მოხუცებულთა და ყრმათაჲ, მჴედრ მიმოდასდევნინ და მეოტ-ჰყოფნ მათ ყოველთა. და ვითარცა მიიწინეს ჴიდსა მას ციხისასა, ჰრქუა პიტიახშმან წმიდასა შუშანიკს: „შენდა ეგდენ ყოფად არს ფერჴითა შენითა სლვაჲ, რამეთუ ცოცხალი არღარა გამოსლვად ხარ, გარნა თუ ოთხითა გამოგიღონ“.

და ვითარცა შევიდეს ციხედ, პოვეს სახლაკი ერთი ჩრდილოჲთ კერძო, მცირჱ და ბნელი, და მუნ შეაყენეს წმიდაჲ იგი. და ჯაჭჳ იგი, რომელ ედვა ქედსა მისსა ზედა, ეგრეთვე ედვა, და დაჰბეჭდა ურჩულომან ვარსქენ ბეჭდითა თჳსითა. ხოლო წმიდამან შუშანიკ თქუა: „მე ამას მხიარულ ვარ, რაჲთა აქა ვიტანჯო და მუნ განვისვენო“. ხოლო პიტიახშმან ჰრქუა მას: „ჰე, ჰე, განისუენე!“

მაშინ დაადგინნა მცუელნი მის ზედა და ამცნო მათ, რაჲთა სიყმილითა მოკლან იგი. და ესრეთ ეტყოდა მათ: „გეტყჳ თქუენ, უკუეთუ ვინმე შევიდეს მისა, მამაკაცი, გინა დედაკაცი, იხილენით თავნი თქუენნი და ცოლნი და შვილნი და სახლნი თქუენნი! უბრალომცა ვარ, რაჲ გიყო თქუენ!“ მაშინ გამოვიდა ციხით.

მაშინ წამოიყვანეს და მიჰყავდათ ნეტარი შუშანიკი ფეხშიშველი და თმაგადაშვებული როგორც ერთი ვინმე მდაბიოთაგანი და ვერავინ გაბედა დაფარება მის თავზე, რადგან პიტიახში ამხედრებული მიჰყვა უკან მის კვალს და აგინებდა მას მრავალი გინებით.

და მიდიოდა წმიდანთან ერთად დიდძალი ხალხი კაცებისა და ქალებისა, - ურიცხვი სიმრავლე, რადგან უკან მიჰყვნენ მას, ხმა აემაღლებინათ, ტიროდნენ, იცემდნენ მკერდზე, იკაწრავდნენ თავიანთ ღაწვებს, და შესაბრალისად ღვრიდნენ თავიანთ ცრემლებს წმინდა შუშანიკისთვის, წმინდა შუშანიკმა კი უკან მოხედა ხალხს და უთხრა: „ნუ ტირით, ჩემო ძმებო და დებო, და ჩემო შვილებო, არამედ ლოცვაში მომიხსენეთ, ხოლო მე ამიერიდან განშორებული ვიყო თქვენგან რადგან ვეღარ მნახოთ გამოსული ციხიდან ცოცხალი“. როდესაც დაინახა პიტიახშმა ეს ხალხი და ტირილი კაცებისა და ქალებისა, მოხუცებულებისა და ახალგაზრდებისა, ამხედრებული აქეთ-იქით დასდევდა და დევნიდა მათ ყველას. როდესაც მიაღწიეს ციხის ხიდს, უთხრა პიტიახშმა წმინდა შუშანიკს: „შენთვის მაგდენად იკმარებს შენი ფეხით სვლა, რადგან ცოცხალი ვეღარ გამოხვალ, არამედ ოთხი თუ გამოგიტანს“.

როდესაც შევიდნენ ციხეში, ნახეს ერთი პატარა ოთახი ჩრდილოეთ მხარეს, მცირე და ბნელი, და იქ ჩაკეტეს წმინდანი, ჯაჭვი კი, რაც კისერზე ჰქონდა მას დადებული, ისევე ედო; უსჯულო ვასქენმა დაბეჭდა იგი თავისი ბეჭდით, ხოლო წმინდა შუშანიკმა თქვა: „მე ამით ვარ გახარებული, რომ აქ დავიტანჯები და იქ მოვისვენებ“. პიტიახშმა კი უთხრა მას: „ჰო, ჰო, მოისვენე!“

მაშინ დაუყენა მას მცველები და ამცნო მათ, რომ შიმშილით მოეკლათ იგი, ეუბნებოდა რა ასე: „გეუბნებით თქვენ, თუ ვინმე შევა მასთან ან კაცი ანდა ქალი, [მერე] ნახეთ თქვენი თავი, თქვენი ცოლები, შვილები და სახლები. უდანაშაულო ვიქნები, რასაც გაგიკეთებთ თქვენ“.

ხოლო მე მრავლითა ვედრებითა ვარქუ მცველსა მას და უქადე ჭურჭერი ერთი სამისოჲ. და ძნიად თავს-იდვა შეტევებაჲ ჩემი და მრქუა მე: „რაჟამს დაღამდეს, მოვედ შენ ხოლო მარტოჲ“. და ვითარ შემიყვანა მცველმან მან და ვიხილე ტარიგი იგი ქრისტესი შუენიერად, ვითარცა სძალი, შემკული საკრველთა მათგან, და მე ვითარ ვერ დამითმო გულმან, ვტიროდე ფრიად. ხოლო წმიდამან შუშანიკ მრქუა მე: „კეთილისა ამისთჳს სტირა, ხუცეს?“ ხოლო მცველმან მან მრქუა მე: „ესეღა თუმცა მეცნა, არამცა შემოგიტევე შენ“. ხოლო მე ვიწყე სიტყუად და განმტკიცებად მისა, რავდენი ღმერთმან მომცა მე სიტყუად. და ვიჯმენ მისგან და წარვედ სწრაფით ვანად ჩემდა.

ხოლო პიტიახში ჩორდ წარემართა. და ჯოჯიკ, ძმაჲ მისი, არა დახუდა, ოდეს საქმჱ ესე იქმნა წმიდისა შუშანიკისა ზედა. და ვითარ მოიწია ჯოჯიკ, უკუანა სდევდა პიტიახშსა. და მიეწია მას საზღვართა ჰერეთისასა, და ევედრებოდა მას ფრიად, რაჲთამცა ბრძანა საკრველთა მათგან განტევებაჲ მისი. და ვითარ ფრიად აწყინა, ბრძანა განტევებაჲ საკრველთაგან ოდენ. და ვითარ მოვიდა ჯოჯიკ, აღჰჴადა ჯაჭჳ იგი ქედსა მისსა, ხოლო ბორკილთაჲ არა თავს-იდუა წმიდამან შუშანიკ ვიდრე აღსასრულამდე მითურთ. რამეთუ ექუსი წელი ციხესა მას შინა აღესრულა და წესიერებითა საღმრთოჲთა ყუაოდა: მარხვითა მარადის, მღჳძარებითა, ზედგომითა, თაყუანის-ცემითა უწყინოდ და კითხვითა წიგნთაჲთა მოუწყინებელად: განაბრწყინა და განაშუენა ყოველი იგი ციხე სულიერითა მით ქნარითა.

მე კი დიდი ხვეწნით ვუთხარი იმ მცველს და დავპირდი მისთვის რაღაც ნივთს. ძნელად აიღო მან თავის თავზე ჩემი შეშვება და მითხრა მე: „როდესაც დაღამდება, მოდი მხოლოდ შენ მარტო“. და როდესაც შემიყვანა იმ მცველმა, ვნახე ქრისტეს ტარიგი, სასძლოსებრ ლამაზად შემკული იმ ბორკილებით; მეც, რადგან ვერ მომითმინა ჩემმა გულმა, ვტიროდი ძალიან, წმინდა შუშანიკმა კი მითხრა მე: „ამ სიკეთეებისთვის ტირი, ხუცესო?“ მცველმა კი მითხრა მე: „ეს რომ მცოდნოდა, არ შემოგიშვებდი შენ“. დავიწყე ლაპარაკი და მისი განმტკიცება, რამდენადაც მომცა მე ღმერთმა სათქმელად; შემდეგ გავცილდი მას და წავედი სწრაფად ჩემს სახლში.

პიტიახში კი ჩორში წავიდა. ჯოჯიკი, მისი ძმა, არ შეესწრო, როდესაც ეს ამბავი მოხდა წმინდა შუშანიკზე. როდესაც მოვიდა ჯოჯიკი, უკან მისდია პიტიახშს, დაეწია ჰერეთის საზღვრებთან და ძალიან ევედრებოდა მას, რომ ებრძანებინა იმ ბორკილებისგან მისი განთავისუფლება, და რადგან ძალიან შეაწუხა, უბრძანა მან, მხოლოდ ბორკილებისგან გაეთავისუფლებინათ იგი. როდესაც მოვიდა ჯოჯიკი, მოაცილა ჯაჭვი მის კისერზე, ბორკილებისა კი არ განიკუთვნა წმინდა შუშანიკმა, ვიდრე არ აღესრულა იგი ამ ბორკილებთან ერთად, რადგან ექვსი წელი ციხეში დაასრულა მან და ყვაოდა იგი საღვთო წესიერებით: მარხვით, მარადის მღვიძარებით, ლოცვა-ვედრებით, ზედგომით, თაყვანისცემითა და ცრემლით მოუწყენლად და წიგნთა კითხვით დაუზარებლად. განაბრწყინა და განამშვენა მან მთელი ის ციხე სულიერი ქნარით.

იყო ვინმე დედაკაცი ერთი სპარსი მოგჳ, რომელსა განბორებისა სალმობაჲ აქუდა. და მოვიდა იგი წმიდისა შუშანიკისა, ხოლო იგი ასწავებდა მას, რაჲთამცა დაუტევა მოგობაჲ იგი და იქმნა ქრისტიანე. ხოლო დედაკაცმან მან თავს-იდვა ადრე-ადრე. და იგი ასწავებდა დედაკაცსა მას და ეტყოდა, ვითარმედ: „მივედ იერუსალჱმდ და განსწმიდნე განბორებისა მისგან შენისა“. და მან გულსმოდგინედ შეიწყნარა და წარემართა გზასა მას სახელითა უფლისა ჩუენისა იესუ ქრისტესითა. და განიკურნა იგი სალმობისა მისგან. და ვითარ გარემოიქცა იგი სიხარულითა დიდითა და მოიწია მუნვე, მოვიდა იგი წმიდისა შუშანიკისა მადლისა გარდაჴდად და წარვიდა სახიდ თჳსა სიხარულით განმრთელებული.

იყო ერთი ვიღაც სპარსელი ქალი მოგვი, რომელსაც კეთროვნების ტკივილი ჰქონდა. მივიდა იგი სანატრელ შუშანიკთან, რომელიც ასწავლიდა, მას, რომ დაეტოვებინა მოგვობა და გამხდარიყო ქრისტიანი; იმ ქალმაც მალევე განიკუთვნა ეს, შუშანიკი კი ასწავლიდა ამ ქალს და ეუბნებოდა: „მიდი იერუსალიმში და განიწმინდები მაგ შენი კეთროვნებისგან“. იმანაც გულმოდგინედ შეისმინა, გაემართა იმ გზაზე ჩვენი უფლის იესო ქრისტეს სახელით და განიკურნა ტკივილისგან. როდესაც შემობრუნდა იგი დიდი სიხარულით და მოაღწია იქვე, მოვიდა წმინდა შუშანიკთან მადლობის გადასახდელად და სიხარულით წავიდა თავის სახლში გამოჯანმრთელებული.

და უთხრეს ნეტარსა შუშანიკს, ვითარმედ: „შვილნი იგი შენნი მოაქცინა მოგობასა“. მაშინ იწყო თაყუანის-ცემად ღმრთისა მიმართ ტირილითა დიდითა და თავსა თჳსსა ქუე დამართ სცემდა, სულთ-ითქუნა და თქუა: „გმადლობ შენ, უფალო ღმერთო ჩემო, რამეთუ იყვნესვე არა ჩემნი, არამედ შენნი მოცემულნი იყვნეს. ვითარცა გნებავს, იყავნ ნებაჲ შენი, უფალო, და დამიცევ მე საქმეთაგან მტერისათა“.

და მე მივედ და ვიხილე წმიდაჲ შუშანიკ დამშრშალი და დაბუშებული ტირილითა. და მოეძღუანა წმიდასა მას ეპისკოპოსსა საზრდელი, და ვითარ ფრიად ვაიძულე, მცირედ ოდენ გემო იხილა და ვჰმადლობდით ღმერთსა. და ვიდრე მუნ ჟამამდე მოვიდიან შვილნი იგი მისნი ხილვად დედისა თჳსისა, ხოლო რაჟამს მიექცნეს და უვარ-ყვესცა ღმერთი, ვერღარა იკადრეს ხილვად მისა, არამედ სახელიცა მისი სძაგდა სმენად.

და უთხრეს ნეტარ შუშანიკს: „შენი შვილები მოგვობაზე მიაქცია ვასქენმა“. მაშინ დაიწყო მან ღვთისადმი დიდი ტირილით თაყვანისცემა და, თავის თავს ქვევითკენ ურტყამდა რა, ამოიოხრა და თქვა: „გმადობ შენ, უფალო ჩემო, რადგან იყვნენ-კი არა ჩემნი, არამედ შენი მოცემულნი. როგორც გნებავს, იყოს შენი ნება, უფალო, და მე დამიცავი მტრის საქმეთაგან“.

და მე მივედი და ვნახე წმინდა შუშანიკი ტირილისგან მოწყლული და გახევებული, და რომ მისთვის საჭმელი მოეტანა წმინდა ეპისკოპოსს. როდესაც ძალიან ვაიძულე, მხოლოდ ცოტათი გასინჯა, და ვმადლობდით ღმერთს. ამ დრომდე მოდიოდნენ მისი შვილები თავიანთი დედის სანახავად, მაგრამ როდესაც გადაიბირეს ისინი და ღმერთი უარყვეს მათ, ვეღარ გაბედეს მისი ნახვა. პირიქით, მათი სახელის მოსმენაც კი სძაგდა მას.

ხოლო პიტიახშმან გამოირჩია ძუძუჲსმტე მისი საკუთარი, რაჲთა მოიყვანოს იგი ტაძრად. და ვითარცა ჰრქუა კაცმან მან: „ისმინე ჩემი და ჩამოვედ ტაძრად, და ნუ აოჴრებ სახლსა მას თქუენსა“, ჰრქუა მას წმიდამან შუშანიკ: „არქუ მას უღმრთოსა, ვითარმედ: „შენ მომკალ და მარქუ მე: ცოცხალიღა ფერჴითა არა გამოხჳდე შენ მაგიერ ციხით. ხოლო აწ, უკუეთუ შემძლებელ ხარ მკუდარსა აღდგინებადმ პირველად დედაჲ შენი აღადგინე, რომელი ურდს დამარხულ არს, გარნა თუ მისა ვერ შემძლებელ ხარ აღდგინებად, ვერცა ჩემდა შემძლებელ ხარ განყვანებად, გარნა თრევით განმითრიო“. და ვითარცა მიუთხრა პიტიახშსა სიტყუაჲ იგი, მან თქუა: „ნანდჳლვე ვთქუ ეგე“.

და მეორესა დღესა შემო-ვინმე-ვიდა და ჰრქუა წმიდასა შუშანიკს: „კეთილად მიუგე მას სიტყუაჲ იგი, რამეთუ მაგით სახით ეგულვებოდა შეტყუვილი შენი, და მას სხუაჲ ზრახვაჲ გულსა მოეჴადა სიბოროტისაჲ შენთჳს“. წმიდამან შუშანიკ ჰრქუა მას: „და შენ ღმერთი ძილსა შინა ნუ გგონიეს, რომელმან განუმზადნის სიტყუანი პირსა კაცისასა. რამეთუ იტყჳს თჳთ უფალი: „მე მიუგო სიტყუაჲ თქუენ წილ“.

ხოლო პიტიახშმა გამოარჩია თავისი საკუთარი ძუძუმტე, რომ მას მოეყვანა შუშანიკი სასახლეში. და როდესაც უთხრა მას ამ კაცმა: „ისმინე ჩემი, ჩამოდი სასახლეში და ნუ აოხრებ თქვენს სახლს“, წმინდა· შუშანიკმა ასე მიუგო: „უთხარი იმ უღვთოს: «შენ მომკალი და მითხარი მე. ჯანმრთელი ფეხით ვერ გამოხვალ შენ მაგ ციხიდან»; ახლა კი, თუ შეგიძლია მკვდრის აღდგინება, პირველად შენი დედა აღადგინე, რომელიც ურდშია დამარხული, მაგრამ თუ მისი აღდგინება არ ძალგიძს, ვერც ჩემი აქედან გაყვანა შეგიძლია, მხოლოდ თრევით თუ გამათრევ“. როდესაც ეს სიტყვა უთხრეს პიტიახშს, მან თქვა: „ნამდვილად ვთქვი ეგ“.

მეორე დღეს შევიდა ვიღაც და უთხრა წმინდა შუშანიკს: „კარგად მიუგე მას ეს სიტყვა, რადგან მაგ გზით ჰქონდა მას განზრახული შენი მოტყუება და სხვა ჩანაფიქრი ედო გულში სიბოროტისა შენს მიმართ“. წმინდა შუშანიკმა უთხრა მას: „და შენ ღმერთი ძილში ნუ გგონია, რომელიც განუმზადებს სიტყვებს ადამიანის პირს, რადგან თვით უფალი ამბობს: „მე მივუგებ სიტყვას თქვენს ნაცვლად“ (შდრ. ლკ. 12. 12).

ხოლო დიდთა მათ მარხვათა აღუსებისათა ერგასისთა მათ დღეთა ექუსთა წელთა შინა, არცა დღისი, არცა ღამე არა დაჯდის ქუე, არცა დაიძინის, არცა საჭმელი რაჲ მიიღის, გარნა დღესა ხოლო კჳრიაკესა ეზიარა ჴორცსა და სისხლსა ქრისტეს ღმრთისა ჩუენისასა. და მცირედ ოდენ წუენაკი მსხლისა შექმნული, იგიცა მცირედ, მიიღის, ხოლო პურისა გემო არა იხილის ვიდრე აღუსებადმდე.

და მიერ დღითგან, ვინაჲთგან პყრობილ-ყვეს იგი ციხესა მას შინა, სასთაულსა ზედა თავი არა მიდვის, გარნა ალიზაკი ერთი დაიდვის სასთუნალ. და ქუესაგებელად იყო გირჯაკი ერთი ძუელი. და კაცთა თუალსა სასთაულაკი ერთი ხალენისაჲ უცნ სასთუნლით კერძო. და თაყუანის-საცემელად კილიკი ერთი მცირე ქუე წარუგდებიედ. და გრწყილი და ტილი მოუგონებელი ადგილსა მას დასხმულ იყო.

ჟამსა ზაფხულისასა ცეცხლებრ შემწუელი და მჴურვალებაჲ მზისაჲ, ქარნი ხორშაკნი და წყალნი მავნებელნი, მკჳდრნიცა მის ადგილისანი სავსენი სენითა, წყლითა განსივებულნი და განყჳთლებულნი, დაწერტილნი და დამშრშალნი და დამღიერებულნი, ჩარადოვანნი, პირმსივანნი და დღემოკლედ ცხოვრებულნი, და მოხუცებული არა ვინ არს მათ ქუეყანათა. და ესრეთსა მას ციხესა შინა ექუს წელ პყრობილ იყო და მძიმეთა მათ საკრაველთა შინა ადიდებდა ღმერთსა.

ხოლო აღვსების დიდ მარხვაში, იმ ორმოცდაათ დღეს, ექვსი წლის განმავლობაში არც დღისით და არც ღამით არ დამჯდარა იგი ქვევით, არც დაუძინია, არც რამ საჭმელი მიუღია, თუ არა ის, რომ კვირადღეს ეზიარებოდა ჩვენი ღვთის, ქრისტეს, ხორცსა და სისხლს და მხოლოდ ცოტათი ბოსტნეულისგან გაკეთებულ წვენს,· იმასაც ცოტათი, იღებდა, ხოლო პურის გემოს არ სინჯავდა ვიდრე აღდგომამდე.

და იმ დღიდან, რაც დაატყვევეს იგი ციხეში, სასთუმალზე თავი არ დაუდია, არამედ ერთი აგური ჰქონდა დადებული სასთუმლად, ქვეშსაგებად კი იყო ნაგლეჯი ერთი ძველი. ადამიანთა თვალისთვის კი ტყავის ერთი ბალიში ჰქონდა სასთუმლად და თაყვანისცემის [აღსავლენად] ტყავის ერთი პატარა ნაჭერი წაეგდო ქვევით, და წარმოუდგენელი რწყილი და ტილი იყო მოდებული იმ ადგილას.

[იქ] ზაფხულის დროს· იყო ცეცხლივით დამწველი მზის მხურვალება, ცხელი ქარები და მავნებელი წყლები, და ამ ადგილის მკვიდრნი სნეულებით იყვნენ სავსენი, წყლით დასიებულები, გაყვითლებულები, დასვრეტილები, მოწყლულები, დამუნიანებულები, სახედაავადებულები, პირისახედასიებულები და დღემოკლედ მცხოვრებნი; იმ· მხარეებში არავინ არის მოხუცებული. აი, ამგვარ ციხეში ექვსი წელი იყო იგი დატყვევებული და მძიმე ბორკილებში მყოფი ადიდებდა ღმერთს.

ხოლო ჯოჯიკ მსწრაფლ აღდგა ზე და პირველთა მათ უწესოთა საქმეთა აღუვარებდა და ევედრებოდა წმიდასა შუშანიკს და ეტყოდა: „სძალო და მხევალო ქრისტესო, ითხოვე ღმრთისაგან, რაჲთა მომიტევენ მე მრავალნი შეცოდებანი ჩემნი“. ხოლო წმიდამან შუშანიკ ჰრქუა მას: „თუ შენ სხუად სახედ, ყრმებრ, არარაჲ ჰქმნე, ღმერთმან მოგიტევნეს შენ“. და ჯოჯიკ ჰრქუა: „მაგის სახისათჳს მოვედ მე შენდა, რაჲთა, რომელი-იგი არა რაჲმე სათნო ეყოს ღმერთსა, არა ვქმნე“. წმიდამან შუშანიკ ჰრქუა: „უკუეთუ ეგრე ჰყო შენ, უკუდავ მექმნე მე მაგით სიტყჳთა და ღმერთმან შესძინენ დღეთა ცხოვრებისა შენისათა“.

და მერმე, ვითარ შეატყუა ჯოჯიკ, ვითარმედ მას დღესა განვალს წმიდაჲ იგი ჴორცთა ამათგან, ჰრქუა: „მაკურთხე მე და ცოლი ჩემი, მჴევალი შენი, და შვილნი ჩემნი და მონა-მჴევალნი ჩემნი. და თუ რაჲმე შეგცოდეთ, ვითარცა კაცთა საწუთროჲსათა და სოფლისმოყუარეთა, მოგჳტევენ და ნუ მოიჴსენებ მედგრობათა ჩუენთა“. ხოლო წმიდამან შუშანიკ ჰრქუა ჯოჯიკს და ცოლსა მისსა: „ჰყავთ წარმდებად საქმე ესე ჩუენი, რამეთუ არავი იპოვა კაცთაგანი, რომელსამცა აქუნდა წყალობაჲ და ტკივილი ჩემთჳს, რომელმანცა შეაჯერა უღმრთოსა მას საწუთროსა მეუღელსა“. ხოლო მათ ჰრქუეს: „ჩუენ თჳნიერ შენსა ფრიად დავშუერით, გარნა არა იყო სმენაჲ, არცა სიტყუაჲ“. მაშინ ჰრქუა წმიდამან შუშანიკ: „განვისაჯნეთ მე და ვარსქენ პიტიახში მუნ, სადა-იგი არა არს თუალ-ღებაჲ წინაშე მსაჯულისა მის მსაჯულთაჲსა და მეუფისა მის მეუფეთაჲსა, სადა არა არს რჩევა მამაკაცისა და დედაკაცისა, სადა მე და მან სწორი სიტყუაჲ ვთქუათ წინაშე ღმრთისა ჩუენისა იესუ ქრისტესა. მიაგოს მას უფალმან, ვითარ მან უჟამოდ ნაყოფნი ჩემნი მოსთულნა და სანთელი ჩემი დაშრიტა და ყუავილი ჩემი დააჭკნო და შუენიერებაჲ სიკეთისა ჩემისაჲ დააბნელა და დიდებაჲ ჩემი დაამდაბლა. ღმერთმან საჯოს მის შორის და ჩემ შორის. ხოლო მე აწ ამას ვჰმადლობ ღმერთსა, რამეთუ ტანჯვითა მისითა მე ლხინებაჲ ვპოვო და გუემათა და თრევათა მისთათჳს მე განსუენებასა მივემთხჳო და უგულისჴმოებისა და უწყალოებისა მისისათჳს მე წყალობასა მოველი იესუ ქრისტეს მიერ, უფლისა ჩემისა“.

ხოლო იგინი ამას ყოველსა ზედა სიტყუასა მისსა ტიროდეს მწარედ და ჰრქუეს: „მოგჳტევენ ბრალნი ჩუენნი და გუარკურთხენ, წმიდაო მოწამეო და მარტჳლო სანატრელო ქრისტეს ღმრთისაო“. ხოლო წმიდამან შუშანიკ ჰრქუა: „ღმერთმან მოგიტევენინ, რომელ-რაჲ-იგი ჰყავთ“. მაშინღა აკურთხნა ჯოჯიკ და ცოლი მისი და შვილნი მისნი და მონა-მჴევალნი მისნი, და ყოველი ეზოჲ და პალატი მისი. და ამცნებდა სლვად გზათა ღმრთისათა და ეტყოდა, ვითარმედ: „ესე ყოველი ცხორებაჲ, ვითარცა ყუავილი ველთაჲ, წარმავალ არს და დაუდგრომელ და, ვინ სთესა, მოიმკო, და, ვინ განაბნია გლახაკთათჳს, შეიკრიბა, და რომელმან წარიწყმიდოს თავი თჳსი, მან პოოს იგი, რომელმან ადიდა იგი“. და უჯმნა და გამოგზავნნა იგინი მშჳდობით.

ხოლო ჯოჯიკი სწრაფად ადგა ზედ, პირვანდელ უწესო საქმეებს აღიარებდა და ევედრებოდა წმინდა შუშანიკს და ეუბნებოდა: „ქრისტეს სძალო და მხევალო, ითხოვე ღვთისგან, რომ მომიტევოს მე ჩემი მრავალი შეცოდება“, წმინდა შუშანიკმა კი უთხრა მას: „თუ შენ სხვაგვარად არაფერი ჩაგიდენია ახალგაზრდულად, ღმერთმა მოგიტევოს შენ“. და ჯოჯიკმა უთხრა: „მაგ მიზნით მოვედი მე შენთან, რომ რაც კი რამ სათნო არ იქნება ღვთისთვის, არ გავაკეთო“. წმინდა შუშანიკმა უთხრა: „თუკი ამას ამგვარად იზამ შენ, უკვდავი გამიხდები მე მაგ სიტყვით და ღმერთი შეჰმატებს შენი ცხოვრების დღეებს“.

შემდეგ კი, როდესაც შეატყო ჯოჯიკმა, რომ იმ დღეს გავიდოდა წმინდანი ამ სხეულიდან, უთხრა მას: „მაკურთხე მე, ჩემი ცოლი, - შენი მხევალი, - და ჩემი შვილები და ჩემი მონა-მხევლები, და თუ რამ შეგცოდეთ, როგორც საწუთროს ადამიანებმა და სოფლისმოყვარეებმა, მოგვიტევე და ნუ გაიხსენებ ჩემს უკეთურებებს. ხოლო წმინდა შუშანიკმა უთხრა ჯოჯიკს და მის ცოლს: „უგულისყუროდ მოექეცით ჩემს საქმეს, რადგან არავინ აღმოჩნდა ადამიანთაგანი, რომელსაც ექნებოდა სიბრალული და თანაგრძნობა ჩემდამი, ვინც შეაჯერებდა ამ წუთიერ უღვთო მეუღლეს“, მათ კი მიუგეს: „ჩვენ შენს გარეშე ძალიან გავისარჯეთ, მაგრამ არ იყო არც გაგონება, არც პასუხი“. მაშინ წმინდა შუშანიკმა უთხრა: „განვისჯებით მე და ვასქენ პიტიახში იქ, სადაც არ არის პირმოთნეობა მსაჯულთა მსაჯულისა და მეუფეთა მეუფის წინაშე, სადაც არ არის გარჩევა მამაკაცისა და ქალისა, სადაც მე და ის თანასწორ სიტყვას ვიტყვით ჩვენი უფლის იესო ქრისტეს· წინაშე. მიაგებს მას უფალი, როგორც მან უდროოდ მომკა ჩემი ნაყოფი, ჩემი სანთელი ჩააქრო, ჩემი ყვავილი დააჭკნო, ჩემი სილამაზის მშვენიერება დააბნელა და ჩემი დიდება დაამდაბლა. ამიტომ, ღმერთმა საჯოს მას და ჩემს შორის, მე კი ახლა ამას ვმადლობ ღმერთს, რომ მისგან ტანჯვით მე შეწყალებას ვპოვებ, და მისგან გვემათა და თრევათა გამო მე მოსვენებას მივაღწევ, და მისი უგულისხმოებისა და შეუბრალებლობის სანაცვლოდ მე წყალობას მოველი ჩემი უფლის იესო ქრისტეს მიერ“.

ხოლო ისინი მის ყველა ამ სიტყვაზე ტიროდნენ მწარედ; და უთხრეს მას: „მოგვიტევე ჩვენი დანაშაული და გვაკურთხე, ქრისტე ღმერთის წმინდა მოწამეო და სანატრელო მარტვილო“. წმინდა შუშანიკმა კი უთხრა: „ღმერთმა მოგიტევოთ, რაც კი რამ ჩაიდინეთ“. მაშინღა აკურთხა მან ჯოჯიკი და მისი ცოლი, მისი შვილები, მონა-მხევლები მისი და ყოველი ეზო და სასახლე მისი. და ამცნებდა მათ ღვთის გზებით სიარულს და ეუბნებოდა: „მთელი ეს ცხოვრება , როგორც ველთა ყვავილი, წარმავალია და არამდგრადი.· ვინც დათესა, მოიმკო, ხოლო ვინც მიმოფანტა გლახაკთათვის, შეკრიბა, და ვინც დაღუპავს თავის თავს, იგი იპოვის იმას, ვინც ადიდა იგი“. და განიშორა და გამოუშვა ისინი მშვიდობით.

და თხოვასა ერთსა ითხოვდეს მისგან ყოველნი იგი ეპისკოპოსნი და აზნაურნი ერთბამად, რაჲთა ბორკილი იგი ფერჴთაჲ ბრძანოს საცოდ და ნაკურთხევად ყოველითათჳს, რომლისათჳსცა ჰრქუა წმიდამან შუშანიკ, ვითარმედ: „მე რაჲ ვარ, არაღირსი ესე? ხოლო ღმრთისმოყუარებისა თქუენისათჳს ხუცესმან აღავსენ წადილი თქუენი მაგის სახისათჳს. ხოლო მე რაჲმე-რაჲ შემძლებელ ვარ? არამედ ყოვლად სავსემან ქრისტემან აღგავსენინ თქუენ ყოვლითა კეთილითა, რომელნი-ესე ჩემთჳს მოშუერით და ეზიარენით ვნებათა ამათ ჩემთა და ჭირთა და ტანჯვათა. ხოლო მე, საყუარელნო, აჰა, ესერა, წინაგანმზადებულსა მას ჩემსა გზასა წარვალ საუკუნესა. ჭირისა ამის წილ ჩემისა ქრისტემან მომმადლოს მე სიხარული, სატანჯველთა ამათ წილ - განსუენებაჲ; გუემათა ამათ ჩემთა და თრევათა და შეურაცხებათა - მივემთხჳო მე დიდებასა და პატივსა ცათა შინა დაუსრულებელსა“. და იგინი, ჯნმულნი, ცრემლითა სავსენი, ძლევისა მისთჳს დიდებასა ღმრთისა მიმართ შესწირვიდეს. და გამოვიდეს ციხით და წარვიდეს.

და სათხოვარს ერთს ითხოვდა მისგან ყველა ის ეპისკოპოსი და აზნაური ერთობლივად, რომ მის ფეხთა ბორკილი ყველასთვის· განეჩინა დამცველად და ნაკურთხევად, რაზეც წმინდა შუშანიკმა უთხრა მათ: „მე რა ვარ, ეს უღირსი, თუმცა თქვენი ღვთისმოყვარების გამო ხუცესმა შეგისრულოთ თქვენი წადილი მაგ მიზნით, მე კი რისიღა შემძლე ვარ, მაგრამ ყოვლადსავსე ქრისტემ აგავსოთ თქვენ ყველა სიკეთით, რომლებიც კი ჩემს გამო [აქ] მოხვედით და ეზიარეთ ჩემს ამ ვნებულებებს, ჭირსა და ტანჯვას, ხოლო მე, საყვარელნო, წინასწარ გამზადებულ საუკუნო გზაზე მივდივარ. ამ ჩემი ჭირის სანაცვლოდ ქრისტე მომმადლებს მე სიხარულს, ამ სატანჯევლთა სანაცვლოდ - მოსვენებას, ამ ჩემს გვემათა, თრევათა და შეურაცხყოფათა ნაცვლად მივეახლები მე ცათა შინა დაუსრულებელ დიდებასა და პატივს“. და ისინი, განშორებულნი და ცრემლით სავსენი, ამ მძლეობისთვის დიდებას სწირავდნენ ღმერთს. და გამოვიდნენ ისინი ციხიდან და წავიდნენ.

და ჰმადლობდა ღმერთსა და თქუა: „კურთხეულ არს უფალი ღმერთი ჩემი, რამეთუ მშჳდობით მასა ზედა დავწევ და დავიძინე“. და შეჰვედრა სული თჳსი უფალსა ყოველთა შემწყნარებელსა.

და ჰმადლობდა რა ღმერთს, თქვა: „კურთხეულია ჩემი უფალი ღმერთი, რადგან მშვიდობით დავწექი და დავიძინე მასზე“, და მიაბარა თავისი სული ყოველთა შემწყნარებელ უფალს.

და მაშინღა ეპისკოპოსთა მათ ორთავე, იოვაენ და აფოც, ვითარცა ჴართა მჴნეთა დაუღლვილითა სულიერითა და კეროვნითა აღნთებულითა საკუმეველითა სულნელითა აღვიხუენით პატიოსანნი ძუალნი და გამოვიხუენით წმიდასა მას ეკლესიასა. და დავჰკრძალენით წმიდანი იგი და დიდებულნი და პატივცემულნი ნაწილნი წმიდისა შუშანიკისნი განმზადებულსა მას ადგილსა. და მას ღამესა ანგელოზთა სახედ ღამე იგი გავათიეთ და დავითის ქნარითა მით ყოვლადძლიერსა ღმერთსა და ძესა მისსა, უფალსა ჩუენსა, იესუ ქრისტესა, ვადიდებდით, რომელი ყოვლითა ყოველთა მიმართ შემძლებელ არს და განაქველნის მამანიცა და დედანიცა, და თჳსთა მათ თჳსი იგი ძლიერებისა ძლევაჲ მიჰმადლის ყოველთა. რომელნი ეძიებენ მას ერთითა გულითა.

 მაშინ კი იმ ორთავე ეპისკოპოსმა, იოანემ და აფოცმა, როგორც ზენა საუნჯისთვის დაუღლვილმა მხნე ხარებმა, მთელი კრებულითურთ, სულიერი ფსალმუნებით, ანთებული კანდლით და სურნელოვანი საკმევლით ავიღეთ პატიოსანი ძვლები და გამოვიტანეთ წმინდა ეკლესიაში. და დავკრაძალეთ წმინდა შუშანიკის წმინდა, დიდებული და პატივმიგებული ნაწილები [მათთვის] გამზადებულ ადგილას, და იმ ღამეს, ანგელოზთა მსგავსად, ის ღამე გავათენეთ და დავითის ქნარით ყოვლადძლიერ ღმერთს და მის ძეს, ჩვენს უფალ იესო ქრისტეს ვადიდებდით, რომელიც ყველაფრით ყველას მიმართ შემძლეა, განამხნევებს რა კაცებსაც და ქალებსაც, და თავისიანებს თავის მძლეობას მიჰმადლებს ძლიერებისას, - ყველას, ვინც ეძიებს მას ერთი გულით.

და დღე ხუთშაბათი იყო, რომელსა განვაწესეთ საჴსენებელი წმიდისა შუშანიკისი სადიდებელად და საქებელად ღმრთისა, მამისა და ძისა და სულისა წმიდისა, რომელსა შუენის დიდებაჲ უკუნითი უკუნისამდე, ამენ.

და დღე ხუთშაბათი იყო, რომელ [დღესაც] დავაწესეთ წმინდა შუშანიკის ხსენება ღვთის სადიდებლად და საქებრად, - მამის, ძისა და სულიწმინდისა, - რომელსაც შეჰფერის დიდება უკუნითი-უკუნისამდე. ამინ.