ბერი სერაფიმე ვირიცელის ცხოვრება

(გაგრძელება)

... და ყოველდღე მიდიოდა ხალხი ამ საოცარი ნათლის მისაღებად. ვირიცელი ბერის ამბები ხალხიდან ხალხში გადადიოდა და მრავალი შეჭირვებული ესწრაფვოდა მისგან დახმარების მიღებას. ისიც სიყვარულით იძლეობდა ფასდაუდებელ რჩევებს, კურნავდა სულიერ თუ ხორციელ უძლურებას. ზოგჯერ ამას სრულიად შეუმჩნევლად, ვითომ ხუმრობით აკეთებდა. მისი ნახვის შემდეგ მრავალი ივიწყებდა, რომ ოდესღაც აწუხებდა თავის ტკივილი, რევმატიზმი, რადიკულიტი თუ სხვა სნეულება. ზოგჯერ ბერი მომსვლელს ამგვარად ლოცავდა: „აი, ამის შემდეგ თავი აღარ გეტკინება“... ზოგჯერ , წმ. ეგნატე ბრიანჩანინოცის სიტყვის თანახმად, მამა სერაფიმე სასწაულებით ამოწმებდა ჭეშმარიტ სარწმუნოებას. ბერის მიერ სასწაულებრვიად განკურნების ფაქტებს ადასტურებენ მისი ნათესავები და სულიერი შვილები.

ვალენტინა ივანოვა ვირიცაში, კიროვის ქუჩაზე ცხოვრობდა. მას საკმაოდ მძიმე ცხოვრება ჰქონდა - სახლში ორი ინვალიდი ჰყავდა: დაბადებიდან მუნჯი ქალიშვილი და ხეიბარი დედა, რომელიც ყავარჯნების გარეშე ვერ დადიოდა. ვერანაირი სამედიცინო მეთოდით მკურნალობამ შედეგი ვერ გამოიღო. ვალენტინამ დასახმარებლად მამა სერაფიმეს მიმართა. ბერმა უთხრა: „ღმერთი გიშველის, ილოცე! დედის ლოცვა შეეწევა შენს შვილს!“ ბერის ხატების წინ მუხლმოყრილი ვალენტინა დიდხანს ლოცულობდა. მასთან ერთად ევედრებოდა ზეციურ მამას ვირიცელი ბერიც. გარკვეული ხნის შემდეგ მან თქვა: „ადექი! ღმერთმა შეისმინა შენი ვედრება. დიდი ძალა აქვს დედის ლოცვას! მოვიდეს გოგონა ჩემთან!“ ბერმა ბავშვს თავზე ოლარი გადააფარა და გაიმეორა: „ღმერთმა შეისმინა დედაშენის ლოცვა“. ბავშვმა მაშინვე დაიწყო ლაპარაკი, რამდენიმე დღის შემდეგ ვალენტინას დედა ყავარჯნებით ძლივს მივიდა ბერთან, იქიდან კი უსაზღვროდ გახარებული, ყოველგვარი დახმარების გარეშე სახლში დაბრუნდა, თითქოს ხელმეორედ დაბადებულიყო.

ერთხელ ბერის მოსაცდელში მყოფი ხალხი განაცვიფრა ერთ-ერთი ქალის ნაამბობმა. ამჯერად ის მადლობის სათქმელად მისულიყო ქალიშვილის განკურნების გამო. გოგონა დაბადებიდან ბრმა ყოფილა, მაგრამ ვირიცელი ბერის მონახულების შემდეგ თვალი აჰხელია. გახარებულ მამა სერაფიმეს უთქვამს: „მე ვინ ვარ?! წმინდა სერაფიმე საროველმა განკურნა შენი შვილი და მას უმადლოდე ცხოვრების ბოლომდე“.

ვირიცის ყაზანის ეკლესიიდან შორიახლოს ცხოვრობდა ერთი კეთილი ქალი, რომელსაც დეიდა ოლიას ეძახდნენ. მას ძალიან უყვარდა ღვთისმსახურებაზე დასწრება, მაგრამ „რომელი ქერუბიმთას“ გალობის დროს ძირს ვარდებოდა და წარმოუდგენელი ხმით ყეფას იწყებდა. საბრალო ქალი ხელით გამოჰყავდათ ტაძრიდან. ალბათ, ამგვარი საქციელის მიზეზი ყველა მორწმუნეს კარგად მოეხსენება. მამა სერაფიმემ ის განკურნა. ერთხელ ალექსანდრე ნეველის ლავრაში ქალს შეტევა რომ განუმეორდა, მამა სერაფიმემ დიდხანს ილოცა მასთან ერთად. ოლია დეიდა შემდეგ ყველას უყვებოდა ამის შესახებ: „ეს მამა სერაფიმეს საჩუქარია, ეკლესიაში რომ დავდივარ“, - ამბობდა ის.

ერთხელ ბერთან დიზეტერიით დაავადებული მომაკვდავი გოგონა მიიყვანეს, სითხისგან სრულიად დაცლილიყო. მამა სერაფიმემ ილოცა და ავადმყოფი აზიარა. გოგონა იმავე დღეს სრულიად გამოჯანმრთელდა.

მამა სერაფიმეს მოღვაწეობაში ყველაზე მნიშვნელოვანი ის იყო, რომ ადამიანებს სარწმუნოებაში განამტკიცებდა და სწორი ცხოვრების გზას უჩვენებდა; ხალხი იწყებდა საკუთარი ცოდვებისა და შემოქმედის უსაზღვრო მოწყალების შეცნობას.

ბერი საოცარი სინაზითა და სიყვარულით ეპყრობოდა ადამიანთა გულებს. ზოგჯერ უბრალოდ იტყოდა: „ეხ, შვილო, როდის დავიწყებთ უკეთეს ცხოვრებას? ამჯერად ღმერთი გპატიობს, მაგრამ ყურადღებით იყავი, მოიკრიბე ძალები...“ ან იკითხავდა: „მარხვას თუ ინახავ?“ - „ცუდად“, - იყო პასუხი. „მართლაც, რომ ცუდად ინახავ“, - ეთანხმებოდა მოძღვარი, - ეკლესიისადმი მორჩილებაა საჭირო, მორჩილება!“ ადამიანები მამა სერაფიმეს სატკივარს უმხელდნენ (თუმცა ბერმა უთქმელადაც იცოდა ყოველივე), უკან ბრუნდებოდნენ დამშვიდებულნი და განკურნებულნი. ჩვენთან საუბარში ისინი აღნიშნავენ: „მამა სერაფიმესგან კი არ ვბრუნდებოდით, არამედ მოვფრინავდით, თითქოს ფრთები გამოგვსხმოდეს... სული სიმღერას იწყებდა...“

ვირიცელ მოსაგრეს არ ივიწყებდნენ არც სულიერი შვილები და არც თანამოძმეები. რჩევისა და ლოცვის სათხოვნელად ვირიცაში ხშირად ჩამოდიოდნენ ეპისკოპოსები - ნიკოლოზი (იარუშევიჩი) და ალექსეი (სიმანსკი). დაპატიმრებამდე მისი სტუმრები გახლდნენ: არქიეპისკოპოსები - ბენედიქტე (პლოტნიკოვი) და სერაფიმე (პროტოპოპოვი); ეპისკოპოსები: ინოკენტი (ტიხონოვი), ნიკოლოზი (კლემენტეევი) და ამბროსი (ლიბინი); ასევე არქიმანდრიტები: ლევი (ეგოროვი), იოასაფი (ჟურმანოვი) და ვარლაამი (საცერდოტსკი); დეკანოზი პროფესორი ნიკოლოზ ჩუკოვი, სხვა მრავალი ღვთისმსახური თუ მონაზონი. მათი რიცხვი ყოველწლიურად კლებულობდა.

1941 წლის იანვარში დააპატიმრეს და შემდგომ დახვრიტეს მამა სერაფიმეს ვაჟი - ნიკოლოზ მოურავოვი (მას დამთავრებული ჰქონდა საავიაციო სასწავლებელი და პირველი მსოფლიო ომის წლებში რუსეთის ჯარში მფრინავად მსახურობდა. 1917 წლის შემდეგ ოთხჯერ დააპატიმრეს, იყო გადასახლებაშიც სიკვდილის შემდეგ რეაბილიტირებულ იქნა როგორც პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლი. მამა სერაფიმეს შვილიშვილებისა და შვილთაშვილების ნათლია მიტროპოლიტი ნიკოლოზი (იარუშევიჩი) გახლდათ). კვლავ უდიდესი უბედურება დაატყდა ბერს თავს. კვლავ გაისმა მისი სიტყვები: „იყოს ნება ღვთისა...“

მამა სერაფიმემ წინასწარ იცოდა, რომ ახლოვდებოდა დიდი სამამულო ომი. ზოგიერთი შეფარვით, უახლოესი სულიერი შვილები კი პირდაპირ გააფრთხილა მოსალოდნელი უდიდესი განსაცდელის შესახებ.

დიდი სამამულო ომის დაწყებისთანავე ბერი ახალ მოღვაწეობას შეუდგა - ღირსი სერაფიმეს მსგავსად დაიწყო ქვაზე მრავალდღიანი ლოცვა. ის საროველი საკვირველთმოქმედის ხატის წინაშე ღმერთს ხალხის ცოდვების შენდობასა და რუსეთის მტრებისგან დახსნას ევედრებოდა [8]. ბერის ნათესავები გვიამბობენ:

1941 წელს ბაბუას 76 წელი უსრულდებოდა. იმ დროისათვის ავადმყოფობა ძალზედ მოერია და სხვისი დახმარების გარეშე ვერ დადიოდა. სახლიდან ორმოცდაათი მეტრის მოშორებით, ბაღში მიწიდან დიდი გრანიტის ქვა ამოშვერილიყო. მის ახლოს იზრდებოდა ვაშლის ხე. აი, სწორედ ამ ქვაზე ლოცულობდა მუხლმოდრეკილი ბერი. ის აღნიშნულ ადგილამდე დამოუკიდებლად, სხვისი დახმარების გარეშე ვერ მიდიოდა, მეტიც, ზოგჯერ ხელში აყვანილიც კი მიჰყავდათ. ვაშლის ხეზე ეკიდა ხატი. ბაბუა ავადმყოფ მუხლებზე ეშვებოდა და ხელებს ზეცისკენ აღაპყრობდა. და რის ფასად აკეთებდა ამას... - ეჭვგარეშეა, ღმერთი ეხმარებოდა და მაინც შეუძლებელი იყო ყოველივე ამის ყურება ცრემლების გარეშე. ხშირად ვეხვეწებოდით, ამ სახის გმირობისათვის თავი დაენებებინა და კელიაში ელოცა, მაგრამ ამ დროს ბერი ხდებოდა დაუნდობელი საკუთარი თავისა და ჩვენს მიმართ. ლოცულობდა იმდენ ხანს, რამდენის ძალაც შესწევდა, ზოგჯერ ერთი, ორი ან ზედიზედ რამდენიმე საათს. ლოცულობდა მთელი არსებით, თავდაუზოგავად. ეს იყო ჭეშმარიტი ღაღადისი ღვთის წინაშე. დარწმუნებული ვარ, მსგავსი მოღვაწეების ლოცვის წყალობით გადარჩა პეტერბურგი და გაიმარჯვა რუსეთმა. მახსოვს, ბაბუა ამბობდა: „ერთ მლოცველს მთელი ქალაქებისა და ხალხების გადარჩენა შეუძლია“... და ბერიც სიცივისა თუ სიცხის, ქარისა თუ წვიმის მიუხედავად კატეგორიულად მოითხოვდა, მიეყვანათ იმ ქვამდე და ყოველგვარი ავადმყოფობის მიუხედავად აგრძელებდა წარმოუდგენელ გმირობას. ასე იქცეოდა ბერი ყოველდღიურად მთელი იმ საშინელი ომის წლებში.

ცნობილია, რომ ბერის წინასწარმეტყველებისამებრ, ვირიცაში არც ერთი სახლი არ დაზიანებულა (დაინგრა მხოლოდ ერთი სახლი, რომელზეც მოგვიანებით გიამბობთ), არც ერთი მაცხოვრებელი არ დაღუპულა. ის ლოცულობდა ვირიცის ეკლესიის გადარჩენისათვის და უადგილო არ იქნება, თუ გიამბობთ ვირიცის ყველა ძველი მკვიდრისათვის ცნობილ ამბავს: 1941 წლის სექტემბრის პირველ რიცხვებში გერმანელები ვირიცის სადგურს უტევდნენ. მიმდინარეობდა ინტენსიური სროლები. რუსეთის არმიის ერთ-ერთმა მეთაურმა რატომღაც დაასკვნა, რომ გერმანელების სამიზნეს ტაძრის მაღალი გუმბათი წარმოადგენდა და ეკლესიის აფეთქება გადაწყვიტა. ლეიტენანტისა და რამოდენიმე მეომრის შემადგენლობით გააგზავნეს მენაღმეთა ჯგუფი. სასიკვდილო იარაღით დატვირთული საზიდრით ეკლესიას რომ მიადგნენ, ლეიტენანტმა დანარჩენებს ჭიშკართან დალოდება უბრძანა, თავად ასაფეთქებელი ობიექტის შესასწავლად გაემართა. ოფიცერი შევიდა ეზოში, შემდეგ ეკლესიაში. საყოველთაო ორომტრიალში ეკლესიის კარი ღია დარჩენოდათ. გარკვეული ხნის შემდეგ ჯარისკაცებმა რევოლვერის გასროლის ხმა გაიგეს. შეცვივდნენ ტაძარში. ლეიტენანტი უსულოდ იწვა, მის გვერდით რევოლვერი ეგდო. მეომრები პანიკამ მოიცვა და ბრძანების შეუსრულებლად გაიქცნენ ტაძრიდან. ამ დროს გერმანელებმა უკან დაიხიეს და ტაძრის აფეთქება ყველას გადაავიწყდა. ასე გადარჩა ყაზანის ღვთისმშობლის სახელზე აგებული ვირიცის ეკლესია.

კიდევ ერთი სასწაული: ვირიცაში შემოსულმა გერმანელებმა სოფელში მართლმადიდებელი ჯარისკაცები ჩაასახლეს. მოგეხსენებათ, რომ რუმინეთი გერმანიის მოკავშირე გახლდათ, მაგრამ ვინ წარმოიდგენდა, რომ ვირიცაში სწორედ რუმინეთის აღმოსავლეთ ნაწილში მცხოვრებ მართლმადიდებელ და რუსულენოვან ჯარისკაცებს გაანაწილებდნენ?! 1941 წლის შემოდგომაზე ვირიცელების თხოვნის საფუძველზე ტაძარი კვლავ გაიხსნა და აღდგა რეგულარული ღვთისმსახურება.

ტაძარი გაივსო ღვთისმსახურებას დანატრული ხალხით (ღვთისმებრძოლებმა ტაძარი 1938 წელს დახურეს, მაგრამ ღვთის შეწევნით არ გაძარცვულა). თავდაპირველად მოსახლეობას ეუცხოებოდა გერმანულ მუნდირში გამოწყობილი სამხედროების ხილვა, მაგრამ მალე მიეჩვივნენ, რადგანაც დაინახეს, რომ ჯარისკაცები იცავდნენ საეკლესიო წესებს და ლოცულობდნენ. „კაცთაგან შეუძლებელი შესაძლებელია ღვთისაგან!“ - ეს იყო ფრონტის ხაზზე, თანაც მტრის მხარეს, მოქმედი ერთადერთი მართლმადიდებლური ეკლესია.

ომის პირველი დღეებიდანვე მამა სერაფიმე განცხადებულად საუბრობდა რუსეთის მომავალი გამარჯვების შესახებ. ამას ადასტურებს ლენინგრადის სასულიერო აკადემიის პროფესორის, პროტოპრესვიტერის ლიბერია ვორონოვისა და პროტეპრესვიტერის იოანე პრეობრაჟენსკის საუბრის ჩანაწერები:

ვირიცაში განაწილებულ რუმინელ სამხედროებს გერმანელი ოფიცრები ხელმძღვანელობდნენ. მამა სერაფიმეს წინასწარმეტყველების ამბავმა მათ ყურამდეც მიაღწია. მალე პილნის ქუჩაზე დაუპატიჟებელი  სტუმრები გამოჩნდნენ. ჩეკისტების მსგავსად, ბერმა ღვთის შეწევნით ისინიც მოათვინიერა. მან თავიდანვე გააოცა სტუმრები, როგორც კი გერმანულად დაილაპარაკა. მამა სერაფიმე წარსულში კომერციული მიზნებით ხშირად დადიოდა ვენასა და ბერლინში, ჰქონდა საქმიანი ურთიერთობები გერმანულ და ავსტრიულ ფირმებთან. კაპიტანმა, ვირიცის სამხედრო ნაწილის უფროსმა, მამა სერაფიმეს ჰკითხა, გერმანული ჯარები მალე ჩაივლიდნენ თუ არა საზეიმო მარშით წითელ მოედანზე. ბერმა მშვიდად უპასუხა, რომ ეს არასოდეს მოხდებოდა. უთხრა, რომ გერმანელებს უკან დახევა მოუწევდათ, ხოლო თავად შეკითხვის ავტორი ვერასოდეს დაბრუნდებოდა შინ, რადგანაც ვარშავის მისადგომებთან მოკლავდნენ. ამ უკანასკნელის ბედის შესახებ ცნობას გვაწვდიან გერმანელების მიერ დატყვევებული ვირიცელები. მტერს მათი გერმანიაში გაგზავნა უნდოდა, მაგრამ საბედნიეროდ, მიზანს ვერ მიაღწიეს და ტყვეები სამშობლოში დაბრუნდნენ. სწორედ ისინი იუწყებიან, რომ კაპიტანი პოლონეთის დედაქალაქის მისადგომებთან ბრძლაში დაიღუპა. მამა სერაფიმეს წინასწარმეტყველების უტყუარობას ამტკიცებს ასევე ომის წლებში ვირიცაში მოსამსახურე ერთ-ერთი რუმინელი ოფიცერიც. 1980 წელს ის ვირიცაში, მამა სერაფიმეს საფლავის თაყვანსაცემად ჩამოსულა და ზემოთაღნიშნული ბრძლის შესახებ უამბნია მოსახლეობისთვის.

აღსანიშნავია ის ფაქტიც, რომ მამა სერაფიმემ ჯერ კიდევ ომის დასაწყისში უწინასწარმეტყველა ზოგიერთ ვირიცელს ტყვეობა და შემდეგ სამშობლოში მშვიდობით დაბრუნება. ვირიცის ძველი მკვიდრი, ლეონიდე ვიქტორის ძე მაკაროვი, იხსენებს, რომ ბერმა მის ოჯახსაც უწინასწარმეტყველა ტყვეობა და ამასთანავე ამცნო, რომ შემდგომში დიდ ქალაქში იცხოვრებდნენ. დრომ დაამტკიცა მისი წინასწარმეტყველების ჭეშმარიტება.

ევდოკია ვასილის ასული ფეოდოროვა ადასტურებს, რომ მამა სერაფიმე დაეხმარა გერმანულ ტყვეთა ბანაკში მყოფი მეუღლის მოძიებაში. ბერის ლოცვებისა და მეუღლის თხოვნის წყალობით ბანაკის ხელმძღვანელობამ მოულოდნელად გაათავისუფლმა ოჯახის ერთადერთი მარჩენალი.

1944 წელს ბლოკადის მოხსნის შემდეგ ვირიცას ეწვია მიტროპოლიტი ალექსი (სიმანსკი). მამა სერაფიმემ წინასწარ განჭვრიტა მეუფის ვიზიტი და შინაურები გააფრთხილა. ეს იყო მიტროპოლიტის გამოთხოვება სულიერ მოძღვართან. შეხვედრა ძალიან თბილი და ხანგრძლივი გახლდათ. რა თქმა უნდა, საუბრის სრული შინაარსი საიდუმლოდ დარჩა, მაგრამ ცნობილია, მამა სერაფიმეს კვლავ უწინასწარმეტყველებია, რომ მეუფე ალექსის მოსკოვისა და სრულიად რუსეთის პატრიარქად აირჩევდნენ. ასევე მიუთითებია არჩევის დროც - მომავალი ადგილობრივი კრება. აცრემლებულები, ამბორით დაემშვიდობნენ ერთმანეთს. ამ ცხოვრებაში მათ შეხვედრა აღარ ეწერათ [9]. ისინი ცხოვრების ბოლომდე ერთმანეთისთვის მლოცველნი და პატივისმცემელნი დარჩნენ.

1944 წლის 15 მაისს, რუსეთის კეთილმორწმუნე მთავრების - წმ. მოწამეების ბორისისა და გლების ხსენების დღეს აღესრულა პატრიარქი სერგი. რუსეთის მართლმადიდებელმა ეკლესიამ 1945 წლის 2 თებერვალს ადგილობრივ კრებაზე მოსკოვისა და სრულიად რუსეთის პატრიარქად ერთხმად აირჩია მიტროპოლიტი ალექსი (სიმანსკი). მამა სერაფიმეს წინასწარმეტყველებისამებრ, ის 25 წლის განმავლობაში რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის საჭეთმპყრობელი იყო.

ომმა ბევრი ადამიანის ცხოვრება დაამსხვრია. უამრავი ადამიანი ისწრაფვოდა, ვირიცელი ბერისგან შეეტყო ახლობლების ბედი. ზოგი უგზო-უკვლოდ დაკარგულის ამბავს გებულობდა, ზოგი მამა სერაფიმეს ლოცვით სამსახურში ეწყობოდა ან თავშესაფარს ნახულობდა, მაგრამ ყველაზე მთავარი იყო ის, რომ ისინი, ყველა, პოულობდნენ უმნიშვნელოვანესს - რწმენას. პროფესორ ს.ს.ფავორსკის ვაჟი, მიხეილ სერგის ძე, იხსენებს: „მამა სერაფიმეს შეეძლო, ხალხისთვის სიხარული მიენიჭებინა. მის გვერდით უმძიმესი სადარდებელიც კი მეორე პლანზე გადადიოდა და ადამიანს ამ სიხარულის ხელმეორედ განცდის სურვილი ებადებოდა“...

1945 წელს ღმერთმა მოუწოდა სქემოსან მონაზონ სერაფიმას (ერისკაცობაში ოლგა ივანეს ასული მურავიოვა). თითქმის ექვსი ათეული წლის განმავლობაში ის გახლდათ მამა სერაფიმეს ცხოვრების ერთგული თანამგზავრი. მის ამ ქვეყნიდან წასვლას ბერი ხანმოკლე განშორებად აღიქვამდა და სამარადისო ცხოვრებაში მასთან სწრაფ შეხვედრას მოელოდა. მურავიოვების ოჯახის მეგობარმა, მხატვარმა სვეტლანა გიორგის ასულმა, მამა სერაფიმეს განსვენებულის საფლავის სურათი დაუხატა. ბერი სურათზე მიუთუთებდა ხოლმე და ამბობდა: „მეც აი, აქ, მის გვერდით ვიწვები“...

ომის წლებში ვირიცის ყაზანის ღვთისმშობლის ეკლესიის პირდაპირ, მდინარე ორედეჟის მეორე სანაპიროზე დაარსდა პატარა სკიტი, სადაც სქემოსანი იღუმენია ქერუბიმას ხელმძღვანელობით რამდენიმე მონაზონი მოღვაწეობდა, მათ შორის იყო დედა სერაფიმა (ერისკაცობაში ანა პავლეს ასული მოროზოვა). მამა სერაფიმემ სწორედ მას სთხოვა განსვენებული სქიმოსანი მონაზვნისთვის, დედა სერაფიმასთვის, ფსალმუნების წაკითხვა. ასევე ეს უკანასკნელი იქნა ახლობლების თანხმობის საფუძველზე ბერის თანაშემწედ ნაკურთხი.

1945 წელს ვირიცის ყაზანის ღვთისმშობლის ტაძრის წინამძღვრად დაინიშნა პროტოპრესვიტერი ალექსი კიბარდინი, შესანიშნავი მწყემსი და აღმსარებელი. პირველი მსოფლიო ომის დროს ის ფეოდოროვსკის სამეფო კარის ეკლესიაში მღვდლად მსახურობდა და კარგად იცნობდა წამებულ სამეფო ოჯახს. მომდევნო ათი წელი მან ციხესა და გადასახლებაში გაატარა, მაგრამ მაინც შეინარჩუნა ცოცხალი რწმენა და მოყვასის სიყვარული. ვირიცაში მოსვლისთანავე ძალიან დაუახლოვდა მამა სერაფიმეს. ვირიცელი ბერი გახდა მისი მოძღვარი, ხოლო თავად მამა სერაფიმეს სულიერი მამა შეიქმნა. მამა ალექსი ხშირად დადიოდა ბერთან სულიერ საკითხებზე სასაუბროდ და ყოველ კვირას აზიარებდა ქრისტეს სისხლსა და ხორცს.

ომის შემდგომ წლებში ხშირად ჩადიოდა ვირიცაში კრუტიცკისა და კოლომენსკის მიტროპოლიტი ნიკოლოზი (იარუშევიჩი). ის სიცოცხლის ბოლომდე ლოცულობდა და პატივს სცემდა მამა სერაფიმეს [10].

მამა სერაფიმეს ხსოვნას პატივს მიაგებდა მოსკოვისა და სრულიად რუსეთის პატრიარქი, უწმინდესი ალექსი I. ყაზანის ღვთისმშობლის ვირიცის ეკლესიის წინამძღვარი ალექსი კიბარდინი წერს: „მე მას უდიდეს ბერად მივიჩნევ. რა თქმა უნდა, მე არ ვარ ისეთი დიდი ადამიანი, რომ ჩემი მოსაზრება შემოგთავაზოთ... მაგრამ მე ვიცი და მოწმეც ვყოფილვარ, თუ როგორ პატივს სცემდა მას პატრიარქი ალექსი. ბერმა ის მაცხოვრის საგვარეული ხატით დალოცა. ეს ხატი ამჟამად პატრიარქთან ინახება. 1948 წელს მიტროპოლიტმა გრიგორმა (ჩუკოვი) პატრიარქ ალექსისთან წარსადგენად მიმიხმო. მიღებაზე უწმინდესს ბერის დანაბადები გადავეცი: „ვირიცელი სქემოსანი მღვდელ-მონაზონი სერაფიმე, ერისკაცობაში ვასილ ნიკოლოზის ძე მურავიოვი, თქვენს უწმინდესობას ლოცვა-კურთხევას სთხოვს და ქედს იხრის თქვენს წინაშე“ - და თავი დავუკარი. „ვიცი, ვიცნობ მას, - ალერსით თქვა პატრიარქმა, - თავად როგორ ბრძანდება?“ მე ვუპასუხე, რომ სულიერად მხნედ გრძნობდა თავს, მაგრამ ფიზიკურად დაუძლურებულიყო უამრავი გაჭირვებული თუ დამწუხრებული მიმსვლელის გამო. უწმინდესმა მაკურთხა და მითხრა: „გადაეცი, რომ ვთხოვ, წმინდა ლოცვებში მომიხსენოს“. მიღების დამთავრების შემდეგ ხალხში ვიღაცის ხმა გავიგე: „პატრიარქისთვის მთელი ეკლესია ლოცულობს, ის კი სქემოსანი ბერის ლოცვას ითხოვს!..“ „ის ხომ უბრალო ბერი არ არის?!“ - ის უხუცესია!“ - უპასუხა ვიღაცამ.

სიცოცხლის ბოლო წლებში მამა სერაფიმე სრულიად მიეჯაჭვა საწოლს. ზოგჯერ იმდენად ცუდად ხდებოდა, რომ თანაშემწის მიერ მოტანილ ბარათებზე პასუხის გაცემასაც ვერ ახერხებდა. როგორც კი ცოტათი მოკეთდებოდა, მაშინვე ხალხის მიღებას იწყებდა.

ბერის ამქვეყნიური მოღვაწეობა დასასრულს უახლოვდებოდა. მისთვის ცნობილი იყო საკუთარი გარდაცვალების დრო და ჟამი. გარდაცვალების წინა დღეს მან ღირსი სერაფიმე საროველის ხატით დალოცა ნათესავები და ახლობლები, ხოლო თავის თანაშემწეს, მონაზონ სერაფიმას უთხრა: „ჩემი დასაფლავების დღეს ნეკნებს გაუფრთხილდი“ [11].

დილით ადრე მამა სერაფიმემ იხილა უცხო ნათლით გაბრყწინებული არამიწიერი სილამაზის ქალი, რომელმაც კელიის სარკმელში წამიერად გაიელვა და მარჯვენა ხელით ზეცისკენ მიანიშნა. ბერმა ყოველივე ახლობლებს აცნობა და უთხრა: „დღეს ვერავის მივიღებ, მხოლოდ ვილოცებ“. შემდეგ მამა ალექსი კიბარდინის მოსაყვანად აკურთხა. წაკითულ იქნა ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის, წმინდა ნიკოლოზ საკვირველთმოქმედისა და ღირსი სერაფიმე საროველის დაუჯდომლები. მამა ალექსიმ ბერი აზიარა. შემდეგ მამა სერაფიმემ ფსალმუნებისა და სახარების წაკითხვის კურთხევა გასცა. საღამოს ითხოვა, სავარძელში ჩაესვათ და დაიწყო ლოცვა. თან ხშირად კითხულობდა საათს. ღამის ორი საათისთვის კურთხევა გასცა, სულის განსვლის ლოცვა წაეკითხათ. შემდეგ პირჯვარი გადაიწერა და სიტყვებით - „ღმერთო, შემეწიე და შეიწყალე მთელი მსოფლიო“ - განშორდა ამ ქვეყანას.

შესამოსელი და კუბო მიტროპოლიტმა გრიგორიმ (ჩუკოვი) გამოაგზავნა ვირიცაში. სამი დღის განმავლობაში არ წყდებოდა ხალხის ნაკადი ბერის კუბოსთან. ყველა აღნიშნავდა, რომ მისი ხელები ცოცხალი ადამიანის მსგავსად თბილი და რბილი იყო. ზოგიერთი კუბოს ახლოს კეთილსურნელებას შეიგრძნობდა. ვირიცელი ბერის გარდაცვალების პირველ დღეს ბრმა გოგონა განიკურნა. დედამ ის კუბოსთან მიიყვანა და უთხრა: „აკოცე ბაბუას ხელზე“. ძალიან მალე ბავშვს თვალი აეხილა. ძველი ვირიცელებისთვის ეს ამბავი კარგადაა ცნობილი.

ბერის წესის აგება იშვიათი სადღესასწაულო განწყობილებით გამოირჩეოდა. გალობდა სამი გუნდი. ვირიცის ყაზანის ღვთისმშობლის ეკლესიის, პეტრეპავლოვსკის ტაძრისა და სასულიერო აკადემია-სემინარიისა. სემინარიასა და აკადემიაში მიტროპოლიტ გრიგორის ლოცვა-კურთხევით მეცადინეობები დროებით შეწყდა. ბერის კუბოსთან საპატიო ყარაულში იდგა სასულიერო აკადემია-სემინარიის ოთხი აღსაზრდელი. მათ შორის ერთ-ერთი მომავალი პატრიარქი ალექსი II იყო. „ჩვენ მამა სერაფიმეს კი არ ვემშვიდობებოდით, არამედ მარადისობაში მივაცილებდით“, - იხსენებს მრავალი ადამიანი.

დაკრძალვისას წმ. სერაფიმე საროველის ხატი და წმინდა ნაწილები მიუძღოდა სერაფიმე ვირიცელის კუბოს ზუსტად ისე, როგორც თავად ბერმა იწინასწარმეტყველა [12].

1949 წლის 3 აპრილს, ლაზარეს შაბათს, რომელიც წინ უსწრებს უფლის იერუსალიმში დიდებით შესვლის დღესასწაულს, სქემოსანმა მღვდელ-მონაზონმა სერაფიმემ მშვიდობით განისვენა. მის წინაშე გაიხსნა ზეციური იერუსალიმის კარი და სამარადისოდ მიიღო ღვთიურ წიაღში.

ვალერი ფილიმონოვი, 1995-98 წწ.
თარგმნეს ტატიანა ცომაიამ და ნანა კუხიანიძემ
წიგნიდან: „წმინდა სერაფიმე ვირიცელის ცხოვრება და მოღვაწეობა“
თბილისი, 2003 წ.