მღვდელმოწამე პეტრე - ალექსანდრიელი მთავარეპისკოპოსი (+311)
25 (08.12) ნოემბერი
ერთხელ პეტრე მოციქული ზღვით სირიაში გაემგზავრა თავის ახალ მოწაფესთან ერთად. გზად
წმიდანმა მოუთხრო მოძღვარს თავისი ყრმობის შესახებ. ამასობაში მოგზაურები ერთ მცირე
კუნძულს მიუახლოვდნენ. ეს სწორედ ის კუნძული იყო, რომელზეც მათიდია ცხოვრობდა.
ნაპირზე გადასული პეტრე შეხვდა ერთ გლახაკ ქალს, რომელიც მოწყალებას თხოულობდა,
ღვთის განგებით, მოციქულმა დავრდომილ დედაკაცში მათიდია შეიცნო და აუწყა, რომ მის
უმცროს შვილს იცნობდა და ქალი ხომალდზე აიყვანა. მათიდიამ შორიდანვე იცნო თავისი
ძე. საუბრისას გაირკვა, რომ ფავსტო და ფავსტინე, რომელნიც ლაოდიკიაში ელოდებოდნენ
მოციქულ პეტრეს, წმიდა კლიმენტის ძმები იყვნენ და დედა-შვილი მოუთმენლად ელოდა
ლაოდიკიაში ჩასვლას.
როცა პეტრე და მისი თანამგზავრები ლაოდიკიაში ჩავიდნენ, მათ გამოეგებათ ფავსტო და
ფავსტიანე.
წმიდა მოციქულმა დატოვა ბედნიერი ოჯახი და მოგზაურობა განაგრძო. გზაში მას შეხვდა
ღირსეული გარეგნობის, მაგრამ ღარიბულად ჩაცმული მამაკაცი, რომელიც თითქოს
საგანგებოდ ელოდა. კაცი მიუახლოვდა წმიდანს და უთხრა: „ვხედავ, რომ კეთილგონიერი
კაცი ხარ და რჩევა მინდა მოგცე. დღეს დილით ვხედავდი, თუ როგორ გახვედი ზღვის
ნაპირთან და დიდხანს ლოცულობდი. არ მინდა, რომ ამაოდ დაშვრე, ამიტომ მსურს
დაგიმტკიცო: ღმერთი არ არის არც ზეცაში, არც დედამიწაზე და ჩვენზეც არავინ
ზრუნავს“. პეტრე გულისხმიერად მოეპყრო გზადაბნეულს და ჭეშმარიტი ღმერთი უქადაგა.
უცხოტომელმა მას თავისი ცხოვრება მოუთხრო და გახარებულმა მოციქულმა შეიტყო, რომ
უფალს კლიმენტის მამა გამოეჩინა მისთვის. პეტრემ ფავსტოც მიიყვანა დიდი ხნის უნახავ
ცოლ-შვილთან.
ფავსტო, მათიდია და მათი შვილები რომში დამკვიდრდნენ, პატივსა და დიდებაში
ცხოვრობდნენ. უხვად განიკითხავდნენ გლახაკებს და ღვთის სიტყვის გავრცელებას
ცდილობდნენ. რამდენიმე წლის შემდეგ მშობლები მშვიდობით მიიცვალნენ, მათი ძეები კი
სახარების ქადაგებას განაგრძობდნენ. განსაკუთრებული მოშურნეობით გამოირჩეოდა
კლიმენტი, რომელიც არ განეშორებოდა რომში მყოფ პეტრე მოციქულს. სიკვდილის წინ
ნეტარმა მოძღვარმა მას ეპისკოპოსად დაასხა ხელი.
ქრისტიანთა დევნის უმძიმეს ჟამს წმიდა კლიმენტი ბრძნულად განაგებდა რომის სამწყსოს.
მან გამოყო შვიდი მწერალი, რომლებიც წმიდა მოწამეთა ღვაწლს აღწერდნენ და, ამგვარად,
უძვირფასესი ცნობები შემოგვინახეს. პაპმა კლიმენტიმ მრავალი მოაქცია ქრისტეს
სარწმუნოებაზე. წარმართებმა, რომლებიც ხედავდნენ მღვდელმთავრის წარმატებულ
მოციქულებრივ მოღვაწეობას, იმპერატორ ტრაიანესთან (98-117) დაასმინეს - წარმართულ
ღმერთებს შეურაცხყოფსო. უღმრთო თვითმპყრობელმა დედაქალაქიდან განდევნა უფლის რჩეული
და ყირიმში გაგზავნა, ქალაქ ხერსონესის (დღევანდელი სევასტოპოლი) მახლობლად მდებარე
ინკერმანის ქვის სამტეხლოებში სამუშაოდ. წმიდანის მრავალმა მოწაფემ ნებსითი
დევნულება არჩია მოძღვართან განშორებას და თან გაჰყვა ნეტარ მღვდელმთავარს.
გადასახლების ადგილზე ჩასულ კლიმენტის აქ დახვდა მრავალი ქრისტიანი, რომელთაც
უმძიმეს პირობებში მუშაობა ჰქონდათ მისჯილი და სასმელ წყალსაც კი მოკლებულნი
იყვნენ. წმიდანმა მსჯავრდებულებთან ერთად ილოცა და უფალმა მიანიშნა მათ
წყაროსთვალზე, საიდანაც მთელი მდინარე გადმოდინდა. ამ სასწაულმა მრავალი ადამიანი
მიიზიდა პაპ კლიმენტისთან. მისი ქადაგებების გავლენით ურიცხვი წარმართი მოექცა
ქრისტეს სჯულზე. მორწმუნეებმა მოახერხეს, რომ ქვის სამტეხლოებში გამოეკვეთათ
ტაძარი, სადაც ნეტარი კლიმენტი მღვდელმსახურებდა. წმიდანის მოციქულებრივმა ღვაწლმა
განარისხა იმპერატორი ტრაიანე და ბრძანა, ნეტარი მწყემსმთავარი დაეხრჩოთ. მაშინ
უსჯულოებმა უფლის რჩეულს ყელზე ღუზა გამოაბეს და შავ ზღვაში დანთქეს. ეს მოხდა 101
წელს.
მღვდელმთავრის ერთგული მოწაფეების, კორნილიუსისა და თებეს, ასევე მთელი ხალხის
ლოცვით ზღვა უკუიქცა და მორწმუნეებმა წყალქვეშ სასწაულებრივ გამოკვეთილ მარმარილოს
ტაძარში („ანგელოზთა ეკლესიაში“) დასვენებული მოძღვრის უხრწნელი ნაწილები იხილეს.
ამის შემდეგ მღვდელმთავარ კლიმენტის მოწამეობრივი აღსასრულის დღეს ზღვა
ყოველწლიურად იხევდა უკან და ქრისტიანებს საშუალება ეძლეოდათ, შვიდი დღის მანძილზე
თაყვანი ეცათ სიწმიდისათვის. ღვთის დაშვებით, მხოლოდ IX საუკუნეში, იმპერატორ
ნიკიფორეს (802-811) ზეობის ჟამს დაიფარა მორწმუნეთა თვალთაგან კლიმენტის წმიდა
ნაწილები: ორმოცდაათი წლის მანძილზე ზღვა არ აჩენდა თავის წიაღში მდებარე ტაძარს.
როცა იმპერატორ მიხეილ III-ისა (855-867) და მისი დედის, თეოდორას (842-855)
მეფობის ჟამს ხერსონესში ჩასულმა მოციქულთასწორებმა კირილემ და მეთოდემ შეიტყვეს
ამის შესახებ, ადგილობრივ ეპისკოპოს გიორგისთან და მთელ ერთან ერთად ლოცვად დადგნენ
სიწმიდის გამოსაჩენად. მას შემდეგ, რაც ეპისკოპოსმა გიორგიმ კირილეს, მეთოდეს,
კონსტანტინოპოლში ჩასულ სამღვდელოებასა და ერთან ერთად მხურვალედ ილოცა, შუაღამით
ზღვის ზედაპირზე სასწაულებრივ ამოტივტივდა ნეტარი კლიმენტის ნაწილები. ისინი
პატივით გადააბრძანეს წმიდა მოციქულთა ტაძარში. მღვდელმოწამის ზოგიერთი ნაწილი
კირილემ და მეთოდემ რომში გადაასვენეს, მისი პატიოსანი თავი კი მოციქულთასწორმა
ვლადიმირმა (+1015) კიევში გადააბრძანა.
მღვდელმთავარმა კლიმენტიმ დაგვიტოვა ორი ეპისტოლე კორინთელთა მიმართ - მოციქულთა
წერილების შემდეგ ქრისტიანული სწავლების პირველი წერილობითი ძეგლები.
მღვდელმოწამე პეტრე - ალექსანდრიელი მთავარეპისკოპოსი ალექსანდრიაში დაიბადა და
აღიზარდა. ღრმად განსწავლული მამა ალექსანდრიის სასწავლებელს განაგებდა. 300 წელს
მან თავისი მასწავლებლისა და სულიერი მოძღვრისგან - წმიდა თეონასგან ალექსანდრიის
ეკლესიის მესაჭეობა მიიღო. იმპერატორ დიოკლეტიანესა და მაქსიმიანეს მიერ (284-305)
ქრისტიანთა დევნისას, ნეტარი პეტრე ქალაქიდან განდევნეს. მან იმპერიის მრავალი ოლქი
შემოიარა, ბოლოს კი ისევ დაუბრუნდა მშობლიურ ქალაქს, რომ განსაცდელის ჟამს პირადად
ეხელმძღვანელა ალექსანდრიის ეკლესიისათვის. მღვდელმთავარი ფარულად ნახულობდა
საპყრობილეში გამომწყვდეულ ქრისტიანებს, ეხმარებოდა ქვრივებსა და ობლებს, ქადაგებდა
ღვთის სიტყვას, და ღვთისმსახურებას აღასრულებდა. უფალიც იცავდა თავის რჩეულს
მდევნელთაგან.
დევნისა და შევიწროების მიუხედავად ალექსანდრიის ეკლესია პეტრე ალექსანდრიელის
ბრძნული ხელმძღვანელობით მტკიცდებოდა და იზრდებოდა. ბოლოს იმპერატორ მაქსიმიანე
გალერიუსის (305-311) ბრძანებით მღვდელმთავარი შეიპყრეს. მთელი ხალხი შეიკრიბა
საპყრობილის კარებთან მღვდელმთავრის დასახმარებლად. წმიდა პეტრემ, რომელსაც სურდა,
თავიდან აეცილებინა სახალხო ჯანყი და სისხლისღვრა, ხელისუფალს წერილობით შესთავაზა,
ციხის უკანა კედელი გაერღვიათ და ხალხისგან ფარულად გაეყვანათ იგი სიკვდილით
დასასჯელად. ღამის უკუნში წმიდა მწყემსმთავარი ქალაქის გალავანს გადაღმა გაიყვანეს
და სწორედ იმ ადგილას მოჰკვეთეს თავი, სადაც ადრე წმიდა მოციქული მარკოზი დასაჯეს
სიკვდილით. ეს მოხდა 311 წელს. დილით ქალაქმა შეიტყო წმიდა მღვდელმთავრის
მოწამეობრივი აღსასრული. მორწმუნეებმა უფლის სათნომყოფლის ცხედარი ეკლესიაში
დააბრძანეს, სამღვდელმთავრო სამოსით შემოსეს და წესის აგების დროს შემაღლებულ
ადგილას დასვეს. სიცოცხლეში პეტრე მხოლოდ კვარცხლბეკთან ჯდებოდა, რადგან, როგორც
თვითონ ამბობდა, ამ ადგილს გარს შემოვლებულ ღვთაებრივ ნათელს ხედავდა და მასზე
ასვლას ვერ ბედავდა.
მართლმადიდებლობის დიდი მოსაგრე - პეტრე ალექსანდრიელი ცნობილია, როგორც ღრმა
ღვთისმეტყველი და საეკლესიო მწერალი.
„წმიდანთა ცხოვრება“, ტომი IV, თბილისი, 2003 წ.
|