41. იმ ადამიანებმა კი, რომელთაც სიკეთის ქმნისადმი ბუნებრივი, თანდაყოლილი მიდრეკილება არა აქვთ, სასო არ უნდა წარიკვეთონ საკუთარი თავის გამო და უიმედო უღონობით არ უნდა ჩამოჰყარონ ხელები; მათ არ უნდა მოიძაგონ ღვთისმოყვარე და სათნო ცხოვრება, როგორადაც მიუღწეველი და შორეული არ უნდა იყოს ამგვარი ცხოვრება მათთვის. არამედ, მათაც უნდა იფიქრონ სულიერ ხსნაზე, და შეძლებისდაგვარად იზრუნონ საკუთარ თავზე, რადგანაც თუმცა კი მათ ძალი არ შესწევთ სათნოების მწვერვალს მიაღწიონ და სრულყოფილნი გახდნენ სულიერ ცხოვრებაში, მაგრამ იფიქრებენ რა თავიანთ ხსნაზე და ზრუნვასაც არ დააკლებენ შეძლებისდაგვარად, ისინი ან უკეთესნი შეიქნებიან, ანდა, უკიდურეს შემთხვევაში, იმაზე უარესნი არ გახდებიან, რაც არიან, და ეს კი მცირედი სარგებელი როდია მათი სულებისათვის!
42. თავისი გონიერებით ადამიანი მსგავსია ენითგამოუთქმელი ღვთაებრივი ძალისა, სხეულით კი იგი პირეტყვებს ენათესავება, მაგრამ მცირედნი არიან ისეთნი, რომელინც, როგორც ჭეშმარიტად გონიერი არსებანი, ღმერთისაკენ და თავიანთი მხსნელისაკენ მიაქცევენ მთელს გულისხმისყოფას და აზრს, რათა სწორედ მასთან ჰქონდეთ ნათესაობა, ამასთან ამ თავის მისწრაფბას საქმით და სათნო ცხოვრებით წარმოაჩენენ. ადამიანთა უმრავლესობა კი სულით უგულისხმოა, მათ ზურგი აქვთ შექცეული ღმერთისათვის და მოშორებიან ღვთაებრივ და უკვდავ შვილებას, რის სანაცვლოდაც უბადურკ და ხანმოკლე მსგავსებას მიელტვიან ყოველივე სხეულებრივისა. ამის გამო ისინი პირუტყვებს ემსგავსსებიან, რადგანაც მხოლოდ ხორციელზე ფიქრობენ და ბილწი გულისწადილით აღინთებიან ხოლმე, რითაც საკუთარი ნებით განიშორებენ თავს ღმერთისაგან და ცათა სასუფევლის სანაცვლოდ თავიანთ სულებს ხორციელ სატანჯველთა უფსკრულში შთააგდებენ.
43. გონიერი კაცი, რომელიც მარად იმაზე ფიქრობს, რომ ღმერთთან იყოს და მას ეზიაროს, არასდროს არ მიეჯაჭვება არაფერს მიწიურს, ანუ დაკნინებულს, არამედ თავისი გონება ყოველთვის ზეციურისა და მარადიულისაკენ აქვს მიმართული, რადგანაც იცის - ღმერთის ნებაა მიზეზი ყოველივე კეთილისა და წყარო საუკუნო ნეტარებისა ადამიანისათვის, და ამ უზენაესი ნებით ღმერთისა დადგენილია ხსნა კაცთა მოდგმისა.
44. როცა ისეთ ადამიანს შეხვდები, რომელსაც კამათი უყვარს და რომელიც ბრძოლას დაგიწყებს ცხადზე უცხადესი ჭეშმარიტებების გამო, შეწყვიტე მასთან საუბარი, მსწრაფლ განერიდე და უარყავი, რადგანაც ასეთი ადამიანის გონიერება მთლიანად გაქვავებულილა. როგორადაც დამყაყებული წყალი ყოვლად უხმარად შეიქმს საუკეთესო ღვინოს, თუკი მასში გავურევთ, ასევე ბოროტი საუბრები, თუნდაც იშვიათნი, განხრწნიან და წაბილწავენ ცხოვრებითა და ზნი-ჩვეულებებით სათნო ადამიანთა სულებს.
45. თუკი ჩვენ ყოველ ღონესა და საშუალებას ვხმარობთ ხოლმე, რათა თავიდან ავიცილოთ ხორციელი სიკვდილი, მაშ, რამდენგზის უფრო მეტად გვმართებს იმას ვცდილობდეთ, რომ სულიერ სიკვდილს არ მივემთხვიოთ, ბევრად უფრო საშინელ ხვედრს, ვიდრე სხეულის სიკვდილია, რადგანაც ვისაც თავისი სულის ხსნა სურს, მას არავითარი წინააღმდეგობა არ შეიძლება ჰქონდეს ამ საქმეში თვინიერ სულიერი მცონარებისა და გულმოდგინების მოკლებისა ღვთის მოშურნეობაში.
46. იმ ადამიანებისათვის, რომელთაც არ უყვართ ძიება და შეცნობა იმისა, თუ რა არის მათთვის სასარგებლო და სასიკეთო, შეიძლება ვთქვათ, რომ ისინი სნეულნი არიან სულით. იმათ კი, რომელთაც თავის დროზე შეუცნიათ ჭეშმარიტება, მაგრამ შემდეგ მოშორებიან მას და ურცხვად ეწნიააღმდეგენიან, მკვდარი გონება აქვთ: მათი ზნე პირუტყვული შექნილა, მათ არ იციან ჭეშმარიტი ღმერთი და მათი სულებიც ჭეშმარიტი ნათელით კი არ არის გაცისკროვნებული, არამედ ბნელს მოუცავს.
47. მრავალზე მრავალი სახეობა პირუტყვებისა დაუბადია შემოქმედს ჩვენ, კაცთა, სარგებლობისათვის: ერთნი საზრდოსათვის, სხვანი კი სამსახურებლად, ადამიანი კი ღმერთმა იმისთვის შექმნა, რომ იგი მჭვრეტელი ყოფილიყო და მადლიერი განმმარტრებელი ღმერთის დიადი საქმეებისა. აი, სწორედ ამისკენ უნდა მიაქცევდნენ თავიანთ ძალისხმევას ადამიანები, რათა ისე არ წავიდნენ ამ ქვეყნიდან, რომ გონებით ვერ იხილონ და ვერ შეიმეცნონ შემოქმედი ღმერთი, და ვერ განჭვრიტონ და ვერ განმარტონ მისი დიადი საქმეები, რადგან თუ ეს ვერ შეიძლეს ამქვეყნიური ცხოვრების განმავლობაში, ისინი პირუტყვებს მიემსგავსებიან. ადამიანმა უნდა უწყოდეს, რომ ღმერთს ყოველივე ძალუძს, ხოლო ყოვლისშემძლებელს ვერაფერი და ვერავინ ვერ აღუდგება წინ. მსგავსად იმისა, როგორც დასაბამად შეჰქმნა ღმერთმა ყოველივე არარასაგან თავისი სიტყვის ძლით, რადგანაც ასე ინება, ასევე ახლაც ღმერთის ნებაა ყოველივე იმისთავის ქმნას, რათა თავისი სიტყვის მიერ იხსნას ადამიანები.
48. ზეციური არსებანი უკვდავნი არიან მათში არსებული სიკეთისა გამო, ხოლო მიწიერი არსებანი მოკვდავნი შეიქმნენ მათში არსებული თვითნებური ბოროტებისა გამო, რომელიც უგუნურ ადამიანებში კიდევ უფრო განმრავლდება და გამძაფრდება მცონარებისა გამო, რისი მიზეზითაც ისინი უცნობელნი არიან ღმერთისა.
49. სიკვდილი იმ ადამიანებისათვის, რომელთაც იციან შემოქმედი ღმერთი, უკვდავებაა, ხოლო უცნობელთათვის - ნამდვილად სიკვდილია და დაღუპვა. ამიტომ ჩვენ არ უნდა გვეშინოდეს ხორციელი სიკვდილისა, არამედ უნდა გვეშინოდეს სულიერი დაღუპვისა, რაც არის კიდეც უცნობელობა ღმერთისა. აი, რა უნდა იყოს ყველაზე საშინელი ადამიანის სულისათვის!
50. დასაყრდენი თავის დასამკვიდრებლად ცოდვამ ყოველივე ნივთიერში, მატერიალურში ჰპოვა და სხეულიც ადამიანისა მის სამყოფლად ქცეულა. მაგრამ გონიერი სული ადამიანისა, შეიცნობს რა და გულისხმა-ყოფს რა ამას, თავისაგან განაგდებს უღელს ნივთიერისა, და წამოიმართება ამ ტვირთისაგან გათავისუფლებული; იგი ყოველნაირად ეცდება ჭეშმარიტებით შეიმეცნოს ღმერთი და ყოველთვის ყურადღებით იქნება მიჩერებული თავის სხეულს, როგორც მტერსა და მოწინააღმედეგეს, რომლისაგანაც ბოროტს მოელის და რომელსაც არ ენდობა. და ის სული, რომელიც სძლევს ბოროტ ვნებებს, ბილწ გულისწადილთ და ყოველივე ნივთიერს, საბოლოოდ გვირგვინოსან იქმნება ღმერთის მიერ.
51. ცოდვა, რომელსაც შეიცნობს ადამიანის გონიერი სული, ისევე საძულველი შეიქნება მისთვის, როგორც მძვინვარე მხეცი. შეუცნობელი ყოველი ცოდვა კი სიყვარულით არის შეწყნარებული მათაგან, ვინც ვერ შეიცნო იგი, და ასეთი ცოდვა დაიმონებს თავის მოყვარულს, მარად თავის ტყვეობაში ჰყავს. უბედური მოყვარული ცოდვისა ვერ ხედავს, რა არის მისთვის მხსნელი, და არც ფიქრობს ხსნაზე, უფრო მეტიც, მას იმიტომ უყვარს ცოდვა, რომ ჰგონია - მამშვენებსო იგი, და უხარია თავისი ცოდვისათვის.
52. წმიდა სული, რაკი ის ბუნებით კეთილია, ღმერთის მიერ არის განათლებული, და მისით გონება ადამიანისა მხოლოდ კეთილს განიზრახავს და ღვთისმოყვარე საქმეებს აღასრულებს. მაგრამ როცა სული ადამიანისა ცოდვით წაიბილწება, ღმერთი პირს იბრუნებს მისგან, ანუ, უფრო სწორად, თვით ეს ცოდვილი სული მოშორდება და ზურგს აქცევს ღმერთს, და მაშინ მზაკვარი დემონები მის ზრახვებს ეუფლებიან და უკეთურ საქმეებს შეაგონებენ: სიძვას, მკვლელობას, ტაცებას და მრავალ სხვა ამის მსგავს დემონურ საქმეს.
53. ღვთისმცნობელი ადამიანები აღსავსე არიან ყოველნაირი კეთილი ზრახვებით, და რაკი ზეციური მოსურვებიათ და ღვთაებრივს მიესწრაფიან, მათ ყველაფერი ამქვეყნიური სძულთ, რის გამოც მრავალთ არ მოსწონთ ამგვარი ადამიანები. ამ მიზეზით ისინი, ღვთისმცნობელნი, გინება-კიცხვასა და დამცირებას მიეცემიან ხოლმე უგუნურთაგან, მაგრამ მზად არიან დაითმინონ ყოველივე, რადგან იციან, რომ მრავალთაგან ბოროტებად მიჩნეული - მათთვის უდიდესი სიკეთეა. ამიტომაც ისინი სიხარულით ცხოვრობენ უკიდურეს სიღატაკეშიც კი. ვინც ზეციურ ცხოვრებაზე ფიქრობს, მას სწამს ღმერთისა და იცის, რომ ყოველი ქმნილება მისი ნებით არსებობს. ხოლო ვინც არ ფიქრობს ზეციურ ცხოვრებაზე, მას არც იმის რწმუნება შეუძლია, რომ მთელი სამყარო - ღმერთის ქმნილებაა, რომელიც ადამიანის ხსნისათვის დაბადებულა.
54. რისთვის არსებობს ადამიანი? რა მიზნით შეჰქმნა იგი ღმერთმა? - იმისთვის, რომ შეიცნობს რა ღვთის ქმნილებებს, მან თვით ღმერთი იხილოს და ადიდებდეს თავის შემოქმედს, რომელმაც ყოველივე ადამიანისთვის შეჰქმნა. ღმერთის სიყვარულს მიპყრობილი გონება ადამიანისა, ღვთთისმოყვარე და ღმერთისაგანაც სათნო-ყოფილი, - არის უხილავი სიკეთე, ღირსეულთ რომ მოემადლება ხოლმე ღმერთის მიერ სათნო და კეთილმსახური ცხოვრებისათვის.
55. თავისულფალი ის ადამიანია, ვინც ხორციელ სიტკბოებას და გრძნობისმიერ სიამოვნებებს კი არ ემონება, არამედ ბატონობს თავის სხეულზე გონიერი განსჯისა და კეთილკრძალულების გზით, ამასთან მადლიერებით კმაყოფილდება იმით, რასაც ღმერთი აძლევს, თუნდაც ეს ძალზე მცირე იყოს. როცა ღვთისმოყვარე გონება და სული ადამიანისა შეთანხმიერებულნი არიან ერთმანეთთან, მაშინ სხეულიც მორჩილი და უსურვილოა, რადგანაც სული გონების ძალისხმევით ჩაახშობს სხეულში ყოველგვარ ხორციელ მოძრაობას და მდაბალ მისწრაფებებს.
56. როცა არ სჯერდებიან იმას, რაც აქვთ სიცოცხლის შენარჩუნება-განახლებისათვის, არამედ მარად მეტის და მეტის მსურველნი არიან, საკუთარ თავს ბოროტ ვნებას დაამონებენ და ბილწ გულისწადილთ უქვემდებარებენ, რითაც სულს აღამღვრევენ და სულ უფრო ცუდ ზრახვებსა და ფუჭ ოცნებებს აღმოაცენებენ მასში. და ამგვარნი კაცნი, უკმაყოფილონი ღვთისაგან მოცემულისა და მეტის მსურველნი, ჰგონებენ, რომ რაც გვაქვს, ცუდია, და საჭიროა ახლისა და უკეთესის შეძენაო. როგორადაც ზემაზე მეტად გრძელი სამოსო უშლის მოგზაურს ხელს სიარულში, ასევე ზედმეტი ქონების შეძენის სურვილი არ აძლევს ნებას ადამიანს სულის ხსნისათვის იღვწოდეს და საუკუნო ცხოვრება დაიმკვიდროს. ამიტომ ნურასდროს ნუ ეცდები იმაზე მეტი ქონება შეიძინო, რაც უკვე გაქვს.
57. თუკი ადამიანი სხვისი ნებით არის შეზღუდული, როგორიც არ უნდა იყოს მისი ყოფა და მდგომარეობა, იგი არასასურველი იქნება მისთვის, რადგან თავისუფლების გარეშე ყოფნა - საპყრობილე და სატანჯველია. მაგრამ შენ, ვისაც უფლისათვის მიგიძღვნია თავი, დაკმაყოფილდი იმით, რაც გაქვს, ანუ ნუ მოისურვებ უკეთეს ყოფას და მადლი მიუძღვენი ღმერთს არსებულისათვის. თუკი ასე არ მოიქცევი და მადლის მიძღვნის გარეშე დაითმენ ამგვარ მდგომარეობას, მარად უკმაყოფილო ბედისა, მაშინ შენ, ისე, რომ ვერც შეიმეცნებ ამას, ტირანი შეიქნები საკუთარი თავის მიმართ. ხოლო გზა ყოველივე ამისაგან თავისდაღწევისა ერთია - უგულებელყოფა და მოძაგება ამქვეყნიური და ცხოვრებისეული სიკეთეებისა.
58. როგორადაც მხედველობის უნარი მოგვანიჭა ღმერთმა იმისთვის, რომ შევიმეცნოთ ხოლმე - რა არის თეთრი და რა შავი, ამგვარადვე გონიერებაც იმისთვის მოგვმადლა შემოქმედმა, რომ განვარჩიოთ - რა კეთილია და რა ბოროტი, ანუ რა არის სასარგებლო სულისთვის, და რა - მხოლოდსაზიანო. როცა ჩვენში აღმოცენებული სურვილი შორდება გონიერებას და გრძნობისმიერი სიამეებისაკენ მიგვაქცევს, სული ჩვენი ევნება და ჰკარგავს ძალას საკუთარი თავის ხსნისა, ანუ უნარს იმისა, რომ თანაზიარება ჰქონდეს ღმერთთან.
59. ის კი არ არის ცოდვა, როცა ბუნების კანონების თანახმიერად აკეთებენ რასმე, არამედ ის, როცა, თავისუფალი ნებიდან გამომდინარე, მოიმოქმედებენ რაიმე ცუდს. საზრდოს მიღება არ შეიძლება შეცოდებად მივიჩნიოთ, მაგრამ ცოდვაა მისი მიღება ღმერთისადმი მადლის მიძღვნის გარეშე, მოწიწებისა და თავშეკავების გარეშე. არც დანახვა რაიმესი შეიძლება თავისთავად ცოდვა იყოს, მაგრამ სცოდავენ, როცა შურით ხედავენ რაიმეს, ანთუ ამპარტავნებით უყურებენ ვინმეს. მშვიდად მოსმენა რაიმესი კი არ არის ცოდვა, არამედ ნამდვილად სცოდავს ის ადამიანი, რომელიც განრისხებული ისმენს რაიმეს. ცოდვა არ არის იმაში, თუკი ილაპარაკებ რაიმე აუცილებლის გამო, ანდა, კიდევ უკეთესი, მადლს თუ მიუძღვნი ღმერთს და ილოცებ, მაგრამ შესცოდავ, თუკი უფლებას მისცემ შენს ენას ვინმეს ცილი დასწამოს, ანთუ აუგი თქვას ადამიანზე, ცოდვა არ არის ხელსაქმით გასარჯო შენი ხელები, ანდა, მით უმეტეს, მოწყალების გაცემასა და ქველმოქმედებაში დაღალო ისინი, მაგრამ ცოდვაა, როცა რაიმეს დაატაცებინებ, ანდა მკვლელობას ჩაადენინებ მათ. ამგვარად, ყოველი ორგანო ჩვენი სხეულისა სცოდავს, როცა, თვითნებურად, ანუ თავისი თავისუფალი ნებიდან გამომდინარე, რაიმე ბოროტს სჩადის ღმერთის ნების საწინააღმდეგოს, და არ კი აღასრულებს კეთილს, თავისი დანიშნულებისამებრ ბუნებრივს.
60. თუკი ოდესმე ეჭვი შეგეპარება, არის კი საჩინო და გაცხადებული ღმერთისათვის ყველა ის საქმე, რომელიც კი მოგიმოქმედებია შენი ცხოვრების განმავლობაში, მაშინ ასე განსაჯე ხოლმე, რომ შენც კი, მტვერსა და ნაცარს - ძალგიძს გონებით მოიხილო შენთვის ცნობილი და ცხოვრების მანძილზე ნახული ყველა ის მოვლენა, რაც შენს გვერდით და შენს თავს გარდამხდარა, ანთუ რაც გსმენია და წაგიკითხავს; და თუკი შენც კი, ესრეთ უძლურსა დაცოდვილს ძალგიძს ყოველივე ეს, მაშ, რაოდენგზის უმეტესადრე, მსგავსად მდოგვის მარცვალისა,ხედავს ყოველივეს ყოვლისშემძლე ღმერთი, რომელიც ყოველივეს განაცხოველებს და ასაზრდოებს თავისი სურვილისამებრ! ჰოდა, ნუ დაეჭვდები ამაში.
61. როცა შენი საცხოვრებლის კარს დახშავ და მარტო დარჩები, უწყოდე, რომ შენთან, ისევე როგორც თითოეულ ადამიანთან, თანაარსებობს ღმერთის მიერ ამ საქმისთვის დადგინებული ანგელოზი, რომელსაც ჰელინები სახლის სულს ეძახიან. ეს ანგელოზი მარად ფხიზელიადა ყოველთვის შენს გვერდით მყოფი ყველა შენს საქმეს ხედავს, დაშენს ზრახვებსა თუ ფიქრებსაც ვერ დაუმალავ. მისი მოტყუება შეუძლებელია, და უკუნი წყვდიადიც კი ვერ დაგმალავს მისგან. და მისთანავე ღმერთიც უგლისხმება შენთან არსებულად ყოველ ადგილსა თუ მდგომარეობაში, სადაც და რომელშიც არ უნდა აღმოჩნდე შენი ამქვეყნიური ცხოვრების მანძილზე, ის ღმერთი, რომელიც ყოველივეზე დიდია და ყოვლის მპყრობელია.
62. თუკი საერო მხედრები იმისთვის არიან მეფის ერთგულნი, რომ იგი აძლევს მათ საზრდოს და გასამრჯელოს, მაშინ, რაოდენგზის უფრო მეტად უნდა ვცდილობდეთ ჩვენ, უფლისა და ეკლესიის მხედრები, დაუდუმარი ბაგეებით ღმერთისადმი მადლის მიმძღვნელები და მისი მადიდებლები, რომ მარდ მოვაწონოთ ხოლმე თავი იმას, ვინც ყოველივე შეჰქმნა და ვისიც მარად ერთგულნიც უნდა ვიყოთ.
63. მადლიერება ღვთის მიმართ და კეთილმსახური ცხოვრება - აი,სათნო ნაყოფი ღმერთისთვის, ადამიანისაგან გამოღებული. მაგრამ როგორადაც მიწის ნაყოფნი ვერ აღმოცენდებიან და ვერ დამწიფდებიან ერთ საათში, არამედ გარკვეულ დროს საჭიროებენ წვიმისა და მოვლა-პატრონობის დარად, ამგვარადვე ადამიანის მიერ გამოღებული ნაყოფნიც დროს და შრომას მოითხოვენ თავიანთი სრულყოფისათვის: განსჯას, მოცდას, თავშეკავებას, მოთმინებას და სხვა სულიერ ღვაწლთ, მანამდე, სანამ მთელი თავისი ბრწყინვალებით არ წარმოჩინდებიან. ამასთანავე, თუკი ამგვარ ღვაწლთა და შენს მიერ გამოღებულ ნაყოფთა გამო ვინმეს ადამიანთაგან ღვთისნიერ და კეთილმსახურ კაცად მოეჩვენები, ნუ დაუჯერებ საკუთარ თავს, ვიდრე ამა ხრწნად სხეულში იმყოფები და არაფერი შენი არ მიიჩნიო სრულიად მოსაწონად ღმერთისათვის. უწყოდე, რომ ადამიანისათვის მეტისმეტად ძნელია ამქვეყნიური ცხოვრების ბოლომდე უბიწოდ და უცოდველად თავის დამარხვა ღვთის წინაშე.
64. ადამიანებს არაფერი არ აქვთ სიტყვაზე უფრო მეტად პატიოსანი და გასაფრთხილებელი. იმდენად ძვირფასია სიტყვა, რომ მისით, სიტყვის წარმოთქმითა და მადლის მიძღვნით ჩვენ შეგვიძლია ღმერთს მივაგოთ პატივი! უჯერო, უხმარი და უღირსი სიტყვების წარმოთქმით ჩვენ ვამხელთ უხმარობას ჩვენი სულისა. მხოლოდ უგუნური ადამიანი თუ დაადანაშაულებს თავის ცოდვაში საკუთარ წარმომავლობას, ანდა სხვას რასმე, თავის გარეთ არსებულს, და ამ დროს თავისი ნებით გამოიყენებს ბოროტ სიტყვას, ანუ უჯერო საქმეს იქმს.
65. თუკი ზოგიერთ ხორციელ სნეულებას ჩვენ იმის გამო უწამლებთ ხოლმე, რომ არ დაგვცინონ გვერდით მყოფმა ადამიანებმა, მაშ, განა ათასგზის უფრო მეტად არ უნდა ვეცადოთ სულიერი სნეულებებისაგან განვიკურნოთ, რათა ღმერთისათვის უპატიონი და დაცინვის ღირსნი არ შევიქნეთ, რომელიც ყველას განკითხვის საშინელ დღეს განგვსჯის. ჩვენ ხომ სრული ხელმწიფება გვაქვს მონიჭებული საკუთარი თავის, რადგან თავისუფალნი ვართ შექმნილი ღმერთის მიერ, და შეგვიძლია, თუკი ძლიერ მოვისურვებთ, ბოროტი საქმეები მაშინაც კი არ მოვიმოქმედოთ, როცა ძლიერ გვენდომება ბოროტის ქმნა. ჩვენი ნებაა აგრეთვე ისიც, ვიცხოვროთ, თუ არა ღვთის სათნო-მყოფელი ცხოვრებით, და ვერავინ ვერასდროს ვერ გვაიძულებს ბოროტი ვქმნათ, თუკი ჩვენვე არ გვსურს ეს. ამგვარი ცხოვრებით, ანუ მარადი ბრძოლით ბოროტთან ჩვენსავ არსებაში, ჩვენ ღირსეულნი შევიქნებით ღმრთისა და ისე ვიცხოვრებთ ამქვეყნად, როგორც ანგელოზნი ჰგიებენ ცათა შინა.
66. თუკი ისურვებ, მონა შეიქნები ბოროტი ვნებებისა და ბილწი გულისწადილისა, მაგრამ შენივ სურვილისამებრ შეგიძლია თავისუფალიც დარჩე და ქედი არ მოუხარო ბოროტ ვნებათა უღელს, რადგანაც ღმერთმა ადამიანი თავისუფალი დაჰბადა, ბატონ-პატრონი თავისი ნებისა. ხოლო ხორციელ ვნებათა მძლეველი ადამიანი გვირგვინოსან-იქმნება ღვთის მიერ. ბოროტი ვნებანი რომ არ არსებულიყო ადამიანში, მაშინ არცსათნოებანი იარსებებდა და არც გვირგვინი ექნებოდა განმზადებული ღმერთს ღირსეული ადამიანებისათვის.
67. ის ადამიანები, რომლებიც ვერ ხედავენ, რა არის მათთვის სასარგებლო, და არც იციან გარჩევა კეთილისა და ბოროტისა, სულიერად ბრმანი არიან და გონებაც დაბნელებული აქვთ. ასეთ ადამიანებს არ უნდა ვაკვირდებოდეთ და არც რაიმე თანაზიარობა უნდა გვქონდეს მათთან, რათა უნებლიედ, ჩვენც მათს მსგავს უბედურებას არ მივემთხვიოთ და ჩვენც არ დავბრმავდეთ სულით.
68. შემცოდეებზე არ უნდა გავრისხდეთ ხოლმე, თუნდაც მათი დანაშაული სასჯელსაც იმსახურებდეს. ცოდვილნი მართალ გზაზე უნდა დავაყენოთ ჭეშმარიტების სიყვარულით, და თუ აუცილებელი შეიქნა, დავსაჯოთ კიდეც, ან თვით ჩვენ, ანდა სხვათა საშუალებით, ხოლო განრისხება მათზე და მათს გამო არ შეგვგავს, რადგანაც მრისხანება ვნებისა გრძნობისმიერია და მის ქმედებაში წილი არა აქვთ განსჯასა და სამართლიანობას. გამართლება არ ესაჭიროებათ იმ ადამიანებს, რომლებიც მეტისმეტად შემწყნარებელნი და მწყალობელნი არიან, მაგრამ ბოროტის მომქმედი ადამიანები იმისთვის უნდა დავსაჯოთ ხოლმე, რომ სიკეთესა და სიმართლეს დავუბრუნოთ ისინი, და არ კი უნდა ავყვეთ საკუთარ ვნებას მრისხანებისას.
69. ყოველგვარ მოსახვეჭელთაგან მხოლოდ სულიერი სიმდიდრეა ყველაზე უხიფათო - მას ვერავინ ვერ მოგვპარავს. ასეთი სიმდიდრე კი ერთია - სათნო და კეთილმსახური ცხოვრება, კეთილ საქმეთა მოქმედება. ამქვეყნიური სიმდიდრე - ბრმა წინამძღოლია და უგუნური მრჩეველი. ვინც მხოლოდ თავისთვის და ხორციელ სიამეთა მისაღებად მოიხმარებს ნივთიერ სიმდიდრეს, იგი ბოროტად ღუპავს თავის მოქანცულ სულს.
70. ადამიანმა უნდა იცოდეს, რომ არა ჯერ-არს ზედმეტი სახმარის შეძენა, და თუ აქვს ზედმეტი რამ, მტკიცედ უნდა იყოს დარწმუნებული იმაში, რომ ყოველივე ნივთიერი და ამქვეყნიური ხრწნადი და წარმავალია; ან წარტაცებენ, ან თვითონვე დაჰკარგავს რაიმენაირად, ან დაიქცევა, თუკი იგი შენობაა. ამიტომაც, როცა კი შემთხვევა მიეცემა, არ უნდა ისულმოკლეოს და გულუხვად გასცეს თავისი სიმდიდრე, როგორც წმიდა სახარება გვასწავლის.
71. უწყოდე, რომ სხეულს ადამიანისას, როგორც ხრწნადსა და ნივთიერს, ბუნებით ახასიათებს ხორციელი სნეულებანი. ამგვარი სნეულების ჟამს კეთილად დამოძღვრილი სულისათვის ჯერ-არს მადლს მიუძღვნიდეს ღმერთს, მოთმინედ და მხნედ იყოს და არასდროს არ საყვედურობდეს ღმერთს, ასე ხრწნილი და ათასგვარ სნეულებას დაქვემდებარებული სხეული რად დაჰბადეო.
72. ოლიმპიურ შეჯიბრზე მოასპარეზეებს მხოლოდ ორ ან რამდენიმე მოწინააღმდეგეზე გამარჯვებისათვის კი არ შეამკობენ ხოლმე გვირგვინით, არამედ მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუკი ისინი უკლებლივ ყველა მოასპარეზეს აღემატებიან. ასევე ყოველმა ადამიანმა, ვისაც კი სურს ღმერის მიერ იყოს გვირგვინოსანი, კეთილკრძალულებაში უნდა წვრთნიდეს თავის სულს, რათა სძლიოს არამარტო ყველა ხორციელ ვნებას, არამედ სულიერთაც, და იგი არასდროს არ უნდა ცდუნდეს სხვათა ქონებას დახარბებული. არ დაემონოს შურს სხვათა წარმატებულობის გამო, ამპარტავნებას, შიშს სიკვდილისა, არასდროს არ განსაჯოს და დაიმონოს მოყვასი, და კიდევ სხვაც მრავალია ამის მსგავსი, რომელთაც ღვთისმოშიში ადამიანი არ უნდა დაემონოს.
73. მაშ, გულმოდგინენი ვიყოთ ღვთის მოშურნეობაში და მთელის არსებით ვესწრაფოთ სათნო და ღვთისმოყვარე ცხოვრებას არა ადამიანთაგან შექებისათვის, არამედ სულის ხსნისათვის, რადგანაც ჩვენს მზერას ყოველდღე სიკვდილი წარმოუდგება და ისიც ხომ კარგად ვუწყით, რომ ყოველივე ამქვეყნიური არასაიმედოა.
74. ჩვენი ნებაა თავშეკავებით ვიცხოვრებთ, თუ არა, მაგრამ გავმდიდრდებით თუ არა - ეს ჩვენი ნება არ არის, მაშ, რა გამოდის? განა არ უნდა გავკიცხოთ ჩვენი სულნი იმისთვის, რომ ხანმოკლე და მოჩვენებითი ელვარება სიმდიდრისა მოსურვებია?! თანაც ისეთი, რომლის მოპოვებაც ჩვენს ნება-სურვილზე არ ყოფილა დამოკიდებული! ოჰ, რა უგნურად ვიქცევით, როცა ამქვეყნიურ სიმდიდრეს მივესწრაფით! განა არ ვუწყით, რომ ყველა სათნოებას სიმდაბლე და მორჩილება აღემატება, ისევე, როგორც ყველა ბოროტ ვნებაზე მაღლა ნაყროვანება და ამქვეყნიურ სიკეთეთა გაუმაძღარი სურვილი დგას?!
75. გონიერ ადამიანებს ყოველთვის უნდა ახსოვდეთ, რომ ამ ცხოვრებაში კნინ და ხანმოკლე ღვაწლთა ტვირთვისათვის იმქვეყნად, სიკვდილის შემდგომ უდიდეს ნუგეშსა და საუკუნო ნეტარებას მოვიპოვებთ, თუკი ბოროტ ვნებებთან მებრძოლი და ღმერთისაგან გვირგვინის მიღების მოშურნე კაცი ოდესმე დაეცემა, დაე, ნუ იქნება სულმოკლე და ნუ დარჩება ამ ცოდვაში სასოწარკვეთილი საკუთარი თავის გამო, არამედ კვლავაც წამოდგეს ფეხზე, კვლავაც ებრძოლოს ბოროტ ვნებებს და იზრუნოს იმისათვის, ღვთაებრივი გვირგვნი მიიღოს, უკანასკნელ ამოსუნთქვამდე უნდა ეცადოს წამოდგომას თავისი დაცემისაგან. ფიზიკურ შრომა - ერთ-ერთი გზაა სათნო ცხოვრებისაკენ და სხეულის დაშვრომაც მაცხოვნებელია სულისათვის.
76. თუკი ცხოვრებისეულ კეთილდღეობას მოაკლდება, ამით მხნე და ბოროტ ვნებებთან მებრძოლ ადამიანი ღმერთისაგან უკვდავი გვირგვინის მიღების ღირსი შეიქმნება. ამრიგად, ამქვეყნიურ ცხოვრებაში ჩვენ უნდა განვიშოროთ სურვილი ყოველივე ამქვეყნიურისა, რადგანაც სიკვდილის შემდგომ უკვე ვეღარაფერზე ვერ ვიზრუნებთ.
77. გონიერი და სულის ხსნისათვის მოღვაწე ადამიანი არ უნდა შეშინდეს და არც სასო წარიკვეთოს, როცა რაიმე სამწუხარო შეემთხვევა, რათა შემდეგ სირცხვილეულ არ იქნას სულმოკლეობისათვის. ყოველივე ცხოვრებისეულისა და ამქვეყნიურის ბრწყინვალებით გატაცებული სული ჰკარგავს თავის ღირესებას. სულიერი სათნოებანი, კეთილი საქმეები კი კვლავ ღირსგვყოფნ ჩვენ იმისათვის, რომ საუკუნო სიკეთენი მივიღოთ. ხოლო ცოდვები, რომლებსაც ჩვენი ნებით ჩავდივართ, მიზეზი შეიქნებიან ხოლმე საუკუნო სატანჯველისა.
78. გონიერ კაცს სულიერი ვნებანი ებრძვიან ხორციელ გრძნობათა მეშვეობით, რომელნიც ადამიანსა და პირუტყვებსაც აქვთ. ეს ხორციელი გრძნობა რიცხვით ხუთია: მხედველობა, სმენა, ყნოსვა, გემოთAშეგრძნება და შეხება. ამ ხუთი ხორციელი გრძნობის საშუალებით უბადრუკი სული ცოდვილი ადამიანისა საკუთარ ბოროტ ვნებებს ემონება და მათი ტყვე შეიქნება ხოლმე. ეს ბოროტი ვნებები სულისა შემდეგია: ამპარტავნება, ხორციელ სიამე-შვებათა წყურვილი, მრისხანება და შიშნეულობა. აი, ამ ვნებათაგან მოიწყვლის სული ადამიანისა, მაგრამ თუკი იგი ჯეროვნად შეებრძოლება მათ სიბრძნითა და გონიერებით აღვსებული, სძლევს ამ ბოროტ ვნებებს თავის სულში, მაშინ ისინი უკვე ვეღარ მოსწყლავენ მას და ვერცშეებრძოლებიან ხოლმე, რადგან იგი უკვე ჭეშმარიტი სიმშვიდითაა შემოსილი და ღმერთისაგან გვირგვინოსანიც იქმნება როგორც გამარჯვებული.
79. სასტუმრო სახლებში გაჩერებულთაგან ერთნი საწოლებს მიიღებენ ხოლმე ღამის გასათევად, სხვანი კი, ვისაც არ შეხვდებათ ასეთი პატივი, პირდაპირ იატაკზე იძინებენ და ისევე ღრმად სძინავთ, როგორც საწოლში მწოლარეთ. ღამის გასულს კი, ძილისაგან აღმდგარნი ყველანი ისე სტოვებენ სასტუმრო სახლს, რომ თან მხოლოდ ის მიაქვთ, რაც მოიტანეს. ამ სახედვე არიან ყოველნი, ამქვეყნიურ ცხოვრებაში მავალნი: ისინიც, ვინც ზომიერად ცხოვრობენ, ვისაც არაფერი არა აქვთ, და ისინიც, ვისაც მთელი თავისი ცხოვრება პატივსა და სიმდიდრეში გაუტარებიათ - ამაქვეყნიდან განსვლის ჟამს ისინი ვერაფერს ვერ წაიღებენ ხოლმე თან ცხოვრებისეულ სიამეთაგან და სიმდიდრესაგან, არამედ მხოლოდ საკუთარ საქმეთ გაიყოლებენ თან, სიცოცხლოს მანძილზე მოქმედებულთ, კეთილთაც და ბოროტთაც, რათა ამ საქმეთაებრ მიაგოს ღმერთმა თითოეულს.
80. თუკი დიდი ძალაუფლებით იქნები შემოსილი, ადვილად ნურავის დაემუქრები სიკვდილით დასჯით, რადგანაც, როგორც თვითონ კარგად უწყი, შენც მოკვდავი ხარ შენი ადამიანური ბუნებისა გამო, და ამქვეყნად მცხოვრები ყოველი სული, საბოლოოდ განიძარცვავს თავის სხეულს, როგორც უკანასკნელ შესამოსელს. განსჯი რა ამას და განიცხადებ რა საკუთარი თავისთვის, მხოლოდ იმისთვის იღვაწე, რომ მდაბალი და მოწყალე იყო. ხოლო რაჟამს სიკეთეს მოიმოქმედებ, მადლი მიუძღვენი ღმერთს ამ ნიჭისათვის. ვინც გულმოწყალე და მადლიერი არ არის, მას არც სულიერი სათნოებანი შეიძლება ჰქონდეს.