სახელითა მამისათა და ძისათა და სულისა წმიდისათა.
უფლის მიერ საყვარელნო, სახარების დღევანდელი საკითხავი ძალზედ საინტერესო და გულისხმისსაყოფელია, დიდად მნიშვნელოვანი, რამეთუ წმიდა მათესაგან დღეს ამოკითხული იგავი ერთბაშად წინასწარმეტყველებაა წარსულზე, ქრისტეს დროინდელ აწმყოსა და მომავალზე, რომელიც ქრისტეს ვნებისა და ახალი აღთქმის ეკლესიის სახით აღსრულდა.
რამ განაწყო უფალი, რომ წარმოეთქვა იგავი ბოროტ ვენახის-მოქმედებზე?
ერთხელაც, როდესაც მაცხოვარი ტაძარში ასწავებდა ერს, შურითა და ღვარძლით აღძრული მღვდელმთავარნი, ერის მოძღვარნი და მწიგნობარნი მოუხდეს მას და ჰკითხვიდეს, თუ ვისგან იყო მოსული მაცხოვარი: „რომელითა ჴელმწიფებითა ამას იქმ, და ვინ მოგცა შენ ჴელმწიფებაჲ ესე?“ (მათე 12.23). კითხვაზე კითხვით დაუბრუნა პასუხი იესუ ქრისტემ: - საიდან იყო ნათლისღება იოანესი - ზეციდან თუ კაცთაგან? და ისინი ერთმანეთს შორის მსჯელობდნენ: თუ ვიტყვით რომ ზეციდან, მაშინ დაგვეკითხება - რად არ მიიღეთ იგი, სინანულის მქადაგებელი? თუ ვიტყვით, რომ კაცთაგან, - გვეშინის ერისაგან, რამეთუ ვითარცა ერთი დიდი წინასწარმეტყველთაგანი უპყრიეს (შ.დ.რ. მათე 21.25,26). და ამიტომაც ეტყვის ქრისტე: „არცა მე გითხრა თქუენ, რომელითა ჴელმწიფებითა ვიქმ ამას“ (მათე 12.27). და მერმე, სამხილებელად მათდა და სასწავლებელად ერისა, ეტყვის იგავთ, რომელნიც არსებითად ერთი შინაარსის მატარებელნი არიან.
მოდით, დღეს, წმ. მამათა მიერ, სულიწმიდის მადლით, გამოწვლილვით გამოვიკვლიოთ სახარების დღევანდელი საკითხავი - იგავი ვენახის უფალსა და ბოროტ მევენახეებზე.
მსურს, სახარების დღევანდელ საკითხავსა და გამოთარგმანებს, წავუმძღვარო წმ. გრიგოლ ღვთისმეტყველის სიტყვა, რომელსაც სხვაგვარად ეწოდება გამოსათხოვარი სიტყვა, მეორე მსოფლიო კრების დასასრულს რომ წარმოსთქვა კონსტანტინეპოლის სამეუფო საყდრის დატოვებასთან დაკავშირებით.
მოკლედ შეგახსენებთ, რა მოხდა მანამდის: როდესაც არიოზელობამ წალეკა ბიზანტიის იმდროინდელი დიდებული დედაქალაქი და ერთი ტაძარი, ერთი ეკლესიაც კი აღარ იპოვებოდა მართლმადიდებლების ხელში, სწორედ ამ დროს (უწინ კი გრიგოლს ბარბაროზს უწოდებდნენ კაპადოკიელების გამო) ბერძენმა მართლმადიდებლებმა, მოიწვიეს იგი რათა განეწმიდა ღვარძლისაგან სამეუფო ქალაქი. ქრისტეს სიყვარულისთვის ჰყო მორჩილება წმ. გრიგოლ ღვთისმეტყველმა და კაპადოკიიდან (თავისი საეპისკოპოსო კათედრიდან) კონსტანტინეპოლში ჩავიდა. აქ, მცირე ხანში, მან სული წმიდის მახვილით განწმიდა ყოველგვარი ეკალ-ბარდისა და სარეველასაგან ქალაქი და როდესაც პირველად ჩავიდა, თუ მხოლოდ ჩვიდმეტი მართლმადიდებელი დახვდა, წამოსვლის ჟამს მხოლოდ ჩვიდმეტი არიოზელიღა იყო დარჩენილი; და ყველა ეს ეკლესია შეამკო სული წმიდის მადლით.
სანაცვლოდ, მადლიერების ნაცვლად, ზურგს უკან წმ. გრიგოლს ერთ-ერთი აფრიკელი უკურთხეს კონსტანტინოპოლის ეპისკოპოსად, მაგრამ ამ საქმემ არ იხარა. მერმე, როდესაც ეკლესიისა და მართლმადიდებლობის ყველა საქმე მოაგვარა წმ. გრიგოლმა, არსებითად საყდრიდან გადადგომა მოსთხოვეს. და მან წარმოსთქვა არაჩვეულებრივი სიტყვა, ღრმა და დიდად მჭევრმეტყველური. ამ სიტყვაში გვხვდება ასეთი გულის შემძვრელი ადგილიც: - „მე დავიღალე ჩემი სიმშვიდის მხილებათა მოსმენით, დავიღალე კამათით სიტყვასთან, შურთან, მტრებთან და ჩემიანებთან“.
ცრემლითა და გულისტკივილით არის გაჟღენთილი გრიგოლ ღვთისმეტყველის ეს სიტყვები და მსურს, ამ დიდი მნათობის სიტყვები წარვუმძღვარო სახარების დღევანდელ განმარტებას, რამეთუ ქრისტესაც არაერთგზის უწევდა, მოესმინა (ორგულთაგან) მისი სიმშვიდის მხილება. დაიღალა იგი „კამათით სიტყვასთან, შურთან, მტრებთან და თვისიანებთან“. აკი ამბობდა მაცხოვარი: „სახლეული მტერ ექმნეს კაცსა“, „რამეთუ არავინ წინასწარმეტყველი შეწყნარებულ არს თჳსსა მამულსა“ (ლუკა 4.24). სხვაგვარად „თჳსთა თანა მოვიდა, და თჳსთა იგი არა შეიწყნარეს“ (იოანე 1.11), ვგულისხმობ ისრელიანებს.
მაშ, მოდით, მივყვეთ სახარების ამ საიკთხავსა და იგავს: „კაცი ვინმე იყო სახლისა უფალი, რომელმან დაასხა ვენაჴი და ზღუდე გარე-მოსდვა მას და ქმნა მას შინა საწნეხელი და აღაშენა გოდოლი და მისცა იგი მოქმედთა საქმედ და წარვიდა“ (მათე 21.33).
ვიდრე რამეს ვიტყოდეთ წმ. მამათაგან, მინდა გითხრათ რომ უფალმა ეს იგავი აიღო ესაიას წინასწარმეტყველებიდან; უფრო სწორად, ესაიადან აიღო ზოგი რამ (ესაიადან, რომელსაც თვითვე ალაპარაკებდა); განმარტების კვალობაზე ჩვენ ვნახავთ, რომ აქ წინასწარმეტყველებზეც არის წინასწარმეტყველება, რომელთაგანიც ზოგი ქვით განიტვინა, ზოგს ტყავი გახადეს და ვინ გახერხეს... მაშ, ის, რაც მანამდე ესაიას პირით თქვა უფალმა, აქ - უშუალოდ გამოთქვა. გამოთქვა ამჯერად არა როგორც მხოლოდ წინასწარმეტყველება, არამედ მას იგავის ფორმაც მიანიჭა. რატომ? მოგვიანებით გეტყვით, რადგან იგავის დასასრულს, დაეკითხება ერის მოძღვართა და მწიგნობართ: „რაჟამს უკუე მოვიდეს უფალი სავენაჴისაჲ მის, რაჲ-მე უყოს ქვეყანის-მოქმედთა მათ?“ (მათე 21.40) და საკუთარი ენით ამხილებინებს საკუთარ თავს მის მტრებს, - ამაზეც მოგვიანებით მოგახსენებთ.
მაშ, მოდი ვნახოთ, რა არის, კერძოდ, ვენახსა და მევენახეზე ესაიასთან ნათქვამი (მსგავსი რამაა ნათქვამი ასევე დანიელ წინასწარმეტყველთან და იერემიასთანაც); კერძოდ, ესაიასთან მეხუთე თავში (საიდანაც უფალმა იგავი გამოიყვანა) ვკითხულობთ: „უქო შეყუარებულსა ქება საყვარელისა ვენაჴსა ჩემსა“. თქვენ იცით, რომ ვენახი სახე არის ქრისტე იესუსი; ამასთანავე სახეა (სახისმეტყველებით) ღვთისმშობელ მარიამისა, ეკლესიისა და ისრაელისა. ამჯერად ვენახს სხვაგვარი სიმბოლური დატვირთვა აქვს, რაზეც შემდგომ მოგახსენებთ.
მაშ, „ვენაჴი ექმნა შეყვარებულსა რქისა მიერ ადგილსა შინა პოხილსა (ე.ი. ნოყიერ ადგილას) და ზღუდე გარემოვსდევ და მოვიკრძალე და დავჰნერგე ვენაჴი სორექი და აღვაშენე გოდოლი საშუალ მისა“. ე.ი. პოხილი, ნოყიერი მიწა გამოირჩია უფალმა ღმერთმა, ზღუდე გარე-მოსდვა, მოკრძალა იგი, რათა არა მოჰყურძნიდნენ სხვანი - როგორც ფსალმუნში არის ნათქვამი - ბრანგუჲ (ანუ დათვი) მძვინვარეჲ და ეშუჲ მაღნარისაჲ (ე.ი. ტახი გარეული).
„დავჰნერგე ვენაჴი სორექი და აღვაშენე გოდოლი საშუალ მისა“ - ე.ი. შუაგულ ვენახისა გოდოლი აღაშენა. გოდოლი - ეს არის საგუშაგო კოშკი, რომელსაც დღესაც ვენახებში, ან ხისაგან, ან ბალახისაგან, ზოგჯერ კი ქვისაგანაც აშენებენ, რათა როცა სიმწიფეში შევა ვენახი, არ მოჰყურძნონ და არ მოიპარონ. „აღვაშენე გოდოლი საშუალ მისა“ - რას ნიშნავს, საშუალ (შუაში) აღაშენა და არა ნაპირზე, მარჯვენით თუ მარცხენით? ამის შესახებ კონკრეტულად განმარტების კვალობაზე მოგახსენებთ მამათაგან.
„და წინ სასაწნეხლე მოვთხარე“ - წინ წერია და არა უკან - ამასაც მივაქციოთ ყურადღება და დავიმახსოვროთ. „წინ სასაწნეხლე მოვთხარე მას შინა (ვენახში), და ველოდე ყოფად ყურძნისა, ხოლო ყუნა ეკალნი“. ვენახი დანერგა, არაფერი არ დააკლო, მაგრამ ყურძნის ნაცვლად (მტევანისა) ეკალი გამოიღო და მერმე რა რისხვას ავლენს უფალი, შესაბამის ადგილს, იგავის განმარტებისას მოგახსენებთ.
იერემიასთან მსგავსივეა ნათქვამი ვენახის თაობაზე: „ხოლო მე დაგნერგე შენ“, - ისრაელს მიმართავს - „ვენაჴი, ნაყოფის გამომღებელი, ყოვლად ჭეშმარიტი“, ე.ი. არაფერი არ დაგაკელი ჭეშარიტებისაგან, გაზიარე ჭეშმარიტებას - „ვითარ გარდაიქეც სიმწარედ ვენაჴი უცხოჲ?“ (იერ. 2.21).
მოდით, ახლა ვნახოთ, საკუთრივ იგავში რა არის ნათქვამი და სულიერი მნიშვნელობით რა აზრის მატარებელია, რაღა თქმა უნდა, ადვილი მისახვედრია, რომ სახლის უფალი რომელმაც ვენახი დაასხა ნოყიერ ადგილას (პოხილ ადგილას), გახლავთ - მამაღმერთი. მერმე, გარე შეზღუდა იგი ზღუდით - ღობე, ზღუდე, ამ შემთხვევაში, ნეტარი თეოფილაქტესა და სხვა მამების განმარტებით, მოასწავებს სჯულს, რომელიც მოსე წინასწარმეტყველის გზით მისცა. მაშ, ზღუდე - იცავს რომ არ მოჰყურძნონ; ანუ, სჯული იცავდა ისრაელს (ვენახი არის ისრაელი სიმბოლური მნიშვნელობით), რათა წარმართებს არ შერეოდნენ და მათგან საწარმართო, კერპთაყვანისმცემლობის ზნეჩვეულებანი არ გადაეღოთ. სჯული იცავდა, სჯული, - რომელზეც ფსალმუნში ნათქვამია, რომ ლაგამი არის კაცთათვის.
„და ქმნა მას შინა საწნეხელი და აღაშენა გოდოლი“ (მათე 21.33). დავესესხოთ კვლავ ესაია წინასწარმეტყველს: ვენახის შუაგულში აღაშენა გოდოლი ანუ საგუშაგო კოშკი. სულიერი თვალსაზრისით, ეს არის ტაძარი ძველი აღთქმისა, რომელიც თავდაპირველად იყო მოძრავი კარავი, სკინია, ხოლო შემდგომ კი - უძრავი ტაძარი. მაშ, აღაშენა ტაძარი და, ესაიასთან ნათქვამია, რომ - წინ ამ ტაძრისა, წინა მახრეს, არა უკან, და არა საშუალ, - აღაშენა სასაწნეხლე, ანუ სამსხვერპლო, სამკვეთლო, სადაც სისხლიან მსხვერპლს სწირავდნენ ისრაელიანნი; გარდა ამისა, იგი სხვა დატვირთულობის მქონეცაა: წინა სახეა ახალი აღთქმისა, ქრისტეს მიერ დაფუძნებული და ნათლისღების წყლებით პკურებული ეკლესიისა; წინა სახეა საწნეხელი საკუთრხევლისა, სადაც უსისხლო მსხვერპლი შეიწირება უფლისა ჩვენისა იესუ ქრისტესი.
შევაჯამოთ: ვენახი, სახეა ერთა შორის რჩეული ერისა, - ისრაელისა; ვენახის უფალი და სახლის უფალი არის ზეციური მამა; გოდოლი ტაძარია ძველი აღთქმისა, საიდანაც მადლი იქნება აღებული - იგი წინა სახე იყო ახალი აღთქმის ტაძრისა, კვლავ ესაიას დავესესხები განმარტების ჟამს, და ვნახავთ, რომ ნამდვილად ასეა: რომ მადლი არ იყო დატოვებული ძველი აღთქმის ეკლესიაში, არამედ ახალს მიენიჭა. ხოლო ამ გოდოლის წინა მხარეს საწნეხელია, რომელიც განასახიერებს დღევანდელ საკურთხეველს, სადაც ქების მსხვერპლთან ერთად, მსხვერპლთა შორის უდიდესი მსხვერპლი, ანუ უსისხლო მსხვერპლი შეიწირება.
ყოველივე ამის შემდეგ, როცა განამზადა „მისცა იგი მოქმედთა საქმედ და წარვიდა“ (მათე 21.33). ვენახის-მოქმედნი - მამათა განმარტებით - არიან ის სჯულის მოძღვარნი, ერის მოძღვარნი და მასწავლებელნი, მწიგნობარნი და სხვანი, რომელთაც მოსეს სჯულით რჩეული ერის გაწვრთნა დაავალა უფალმა.
„და რაჟამს მოიწია ჟამი ნაყოფთაჲ, მიავლინნა მონანი მისნი მოქმედთა მათ მოღებად ნაყოფისა მისისა“ (მათე 21.34). ვინ წარავლინა? მსახურნი წარავლინა წმ. მამათა განმარტებით, ისინი, ვინც წარავლინა ზეციურმა მამამ, წინასწარმეტყველნი არიან. და იმავე მამათა განმარტებით ნათქვამია არა მარტო ის, რომ ვენახის მოქმედებს ჩააბარა და წარვიდა, არამედ, ლუკასთან ნათქვამია ესეც: „წარვიდა მრავალთა ჟამთა“ (ლუკა 20.9), განშორდა მათ ჟამ-რავდენმე (რამოდენიმე ხნით). ხოლო მარკოზთან - საკმაოდ დიდხანს განშორდა ვენახის-მოქმედებს, ყოველივე მოაწყო და ჩააბარა მათ: „მისცა იგი ქვეყანის-მოქმედთა და წარვიდა“ (მარკოზი 12.1). ამით უფალს უნდა თქვას, რომ როდესაც სჯულით განაწყო თავისი ერი, რჩეული ერი, ანუ მიანიჭა ძველი აღთქმის ეკლესია, ღვთისმსახურება დაუდგინა (აარონია საწყისი ღვთისმსახურებისა) და სჯულის მოძღვარნი მისცა, ამის შემდეგ განეშორა. რას ნიშნავს ეს? ეს იმას ნიშნავს, რომ ვიდრე ყოველივე ამას მოაწყობდა რჩეული ერისთვის, ვიდრე ეგვიპტიდან გამოიყვანდა და აღთქმის მიწაზე დააფუძნებდა ღვთისმსახურებით, მანამდის, პირისპირ ელაპარაკებოდა, ვთქვათ, მოსეს და მოსეს გზით - მთელ ერს. სინაზე არა ერთი სასწაული უჩვენა; სინამდის - ეგვიპტეში. შემდგომ აღთქმის მიწებზე და როცა ყოველივე მოაწყო წინასწარმეტყველნიც მოუვლინა. რატომ? მოგახსენებთ: იმიტომ, რომ ვენახის-მოქმედნი არ აღმოჩნდნენ კეთილსინდისიერნი, მწიგნობარნი, მღვდელმთავარნი, მღვდელნი, ფარისეველნი და სადუკეველნი, რომლებიც ასწავლიდნენ არა სულს სჯულისას, არამედ ასოს და უფრო მეტად უმძიმებდნენ ტვირთს. ტვირთს, რომელზედაც ქრისტე, მოგვიანებით, წინასწარმეტყველთა შემდგომ მოსული, იტყვის: „მოვედით ჩემდა ყოველნი მაშურალნი და ტვირთმძიმენი, და მე განგისუენოთ თქუენ“ (მათე 11.28). კი არ დაგიმძიმებთ ფარისევლებივით ტვირთს, არამედ ვიტვირთებ ჩემს მხრებზე, რომლითაც მიპყრია ცანი, ქმნულნი თითთა და ხელთა ჩემთაჲ.
მაშ, პერიოდი, როდესაც ვენახის-მოქმედებს ვენახი ჩააბარა, ვიდრე მიავლენდა მათთან თავის მსახურებს, განასახიერებს იმ სიტორიულ პერიოდს, რომელიც ემთხვევა პერიოდს - მოსე წინასწარმეტყველიდან და სჯულიდან, - წინასწარმეტყველთა პერიოდამდე. ხოლო წინასწარმეტყველები რატომ გამოჩნდნენ, ამაზე, ცოტა ქვემოთ მოგახსენებთ.
როდესაც ღვინობის თვემ, მოყურძვნის დრომ მოაწია, მიავლინა მსახურნი, რათა ნაყოფი თვისი მიეღო, რომელიც მას სჯულისაებრ და კანონიერად ეკუთვნოდა: „და რაჟამს მოიწია ჟამი ნაყოფთაჲ, მიავლინნა მონანი მისნი მოქმედთა მათ მოღებად ნაყოფისა მისისა“ (მათე 21.34). „და შეიპყრნეს მოქმედთა მათ მონანი იგი მისნი რომელთამე სცეს, რომელნიმე მოსწყვიდნეს და რომელთამე ქვაჲ დაჰკრიბეს“ (მათე 21.35).
წმ. მათე მახარებელთან, ორჯერ არის განმეორებული, რომ ორგზის მიავლინა ვენახის უფალმა და ორგზის იგივე უყვეს: „კუალად წარავლინნა სხუანი მონანი, უმრავლესნი პირველთასა, და მათცა ეგრეთვე უყვეს“ (მათე 21.36). ხოლო, ლუკასთან და მარკოზთან, სადაც იგივე იგავია მოთხრობილი, ნათქვამია, რომ სამგზის წარავლინა: „მერმე კუალად მიავლინა მესამე“ (ლუკა 20.12). ეს დიდი განსხვავება არ არის, რადგან არსებითად და შინაარსით ერთსა და იმავეს გამოხატავენ: ვენახის უფალმა რამოდენიმე გზის, მიავლინა ნაყოფის მისაღებად, მაგრამ უარი უთხრეს. ყველა ეს მივლინება ერთგვარად დამთავრდა - ან ცემით, ან განტვინვით ანუ ქვით ჩაქოლვით, ანდაც გამოძევებით. აზრი კი, მაშ, ერთი და იგივეა. მამათა განმარტებით, სამგზის მივლინება, განასახიერებს წინასწარმეტყველთა ისრაელში მოვლინების, თუ შეიძლება ასე ითქვას, სამ პერიოდს, სამ ნაკადს კერძოდ:
პირველი - ეს არის მსაჯულთა პერიოდი, როცა ღმერთი მსაჯულთა გზით მართავდა ისრაელს.
მერმე, მეორე მოვლინება, - განასახიერებს პერიოდს მეფეთა მმართველობისა და სამეულ წინასწარმეტყველისა.
მესამე პერიოდში ყველაზე უფრო მეტი წინასწარმეტყველი მიუვლინა ღმერთმა თავის რჩეულ ერს; ესაა პერიოდი ბაბილონის ტყვეობის წინ და შემდგომად ბაბილონის ტყვეობისა. რატომ მიუვლინა ამ დროს ყველაზე მეტი წინასწარმეტყველი? იმიტომ, რომ ამ ხანაში უფრო მეტად „განზრქნა გული ერისაჲ ამის, და ყურითა მძიმედ ისმინეს და თუალნი მათნი დაიწუხნეს“ - როგორც უფალი იტყვის მოგვიანებით და იმდენად დიდ ცოდვებში ჩაცვივდნენ კერპთაყვანისმცემლობისა და იმდენად დაშორდნენ ღმერთს, რომ ღმერთმა თავისი რჩეული ერის მიმართ, ის საშინელი განსაცდელი დაუშვა, რომლითაც არაერთგზის ემუქრებოდა ისრაელს. კერძოდ რა: იქამდე შეაწუხეს სული უფლისა, რომ უფალმა დაუშვა, - ეს რჩეული ერი ნებუქოდონოსორს აეყარა, და სამშობლოდან სამოცდაათი წელიწადი გადაესახლებინა.
თქვენ რა გგონიათ, ქართველი ერი უკეთესია, ვიდრე ისრაელი? ფიქრობთ, რომ უფრო მეტია? ჩვენ დღეს თავი მოგვაქვს, რომ ღვთისმშობლის წილხვდომილნი ვართ; ხოლო ისინი თვით ღმერთის წილხვდომილნი იყვნენ და, ამასაც არ დაერიდა უფალი ღმერთი, აჰყარა უსჯულოების გამო თავისი სამშობლოდან და ბაბილონში მათი გადასახლება დაუშვა. რა არის ფსალმუნში ნათქვამი: „მდინარეთა ზედა ბაბილოვნისათა მუნ დავსხედით და ვტიროდით, რაჟამს მოვიხსენეთ ჩუენ სიონი, ძეწნთა ზედა შორის მისსა მუნ დავჰკიდენით საგალობელნი ჩუენნი... უკუეთუ დაგივიწყო შენ, იერუსალემ, დაივიწყენ მარჯვენეცა ჩემი! აექვინ ენაი ჩემი სასასა ჩემსა“ (ფს. 136) მწუხარებისა და ტირილისაგან. იგივე დაგვემართება ჩვენც, თუ გონს არ მოვალთ. დავანებოთ თავი ხილული მტრების ძიებას, ისინი აშკარა არიან, და, პირველ რიგში, ვეძებოთ ჩვენს გონებაში დაბუდებული გონიერი მგლები, რომელთა მონება სჩვევია დღეს ქართველს. და ვინ არიან ეს გონიერი მგელნი? ესენი არიან დემონები - სიძვისა, ვერცხლისმოყვარეობისა და დიდებისმოყვარებისა, პირველ ყოვლისა. ამ დემონებმა, რომლებიც დღევანდელი ქართველის გონებაში ჩაბუდებულან, ეს ოდესღაც ღვთისათვის მოწამე ერი, აქცია საოცრად ჰედონისტ და მატერიალისტ ერად; დაიქსაქსა ერი ჩვენი სექტანტობით და ანგარებით. მრავალგვარი განხეთქილებანი არყევენ ეროვნულ საფუძვლებს...
მაშ, თუ არ დაერიდა ღმერთი საკუთარ ერს (რჩეულ ერს), არ დაერიდება არც ღვთისმშობლის წილხვედრ ერს და - ღვთისმშობლისა და ღვთის ამორჩეულებს სამგზის მიუზღავს, რადგან უფალმა ვისაც მეტი მადლი მიუვლინა, მეტსაც მოსთხვოს მას.
წავიკითხავთ წმ. ესაიასთან, - რა მოხდა, როდესაც უფალი განრისხდა ვენახის-მოქმედზე, როდესაც ვენახმა, ტევნის ნაცვლად ეკალი გამოისხა.
მაშ, წინასწარმეტყველთა ერთხელ, ორჯერ და სამჯერ მივლინება, სამგზის მივლინება - შემთხვევითი არ არის: ღმერთი სამობით არის! ღმერთმან, სახელითა მამისათა და ძისათა და სულისა წმიდისათა მიუვლინა მხილებისა და სწავლებისათვის, თავის რჩეულ ერს, რომელიც ჩაეფლო ჭაობში ბოროტი გულისთქმებისა და ცოდვებისა.
...მაგრამ მათ - არ ისმინეს. და მართლაც, როგორც ნეტარი თეოფილაქტე განმარტავს და ისრაელის ისტორიიდან მოიგონებს, ერთს - გვემეს; სხვები - საპყრობილეში შეაგდეს, ვთქვათ, ანანია და მიქეა; სხვანი, ქვით ჩაქოლეს, ვთქვათ, აზარია, ან მოჰკლეს, როგორც ზაქარია „შორის ტაძრისა და საკურთხეველისა“, ესაია გახერხეს, ვის ტყავი გახადეს...
თქვენ, ალბათ, იონა მოგაგონდათ: წარავლინა იონა წარმართებთან და წარმართებმა ისეთი სინანული აჩვენეს, პირუტყვი და ფრინველიც კი ამარხულეს. ნინეველები გლოვასა და ტირილს მიეცნენ, ძაძები შეიმოსეს და თავზე ნაცარი იყარეს. წარმართებმა ისმინეს, ხოლო ისრაელიანებმა არც ერთხელ არ შეისმინეს.
„ხოლო უკანაჲსკნელ მიუვლინა ძე თჳსი და თქუა: შეხოლო თუ-იკდიმონ ძისაგან ჩემისა“ (მათე 21.37). შეიძლება ზოგიერთმა იკითხოს: როგორ, როგორც ღმერთმა არ იცოდა, რომ არ უსმენდნენ არც წინასწარმეტყველს, არც მხოლოდშობილ ძეს, მაშ, რად მიავლინა? აი, რას პასუხობს ამასთან დაკავშირებით დეკანოზი გრიგოლ დიაჩენკო: „ყოველისმცონემ უწყის ყოველივე, რაც არის და რაც იქნება, მაგრამ ზეციურ სიყვარულს თითქოს არ უნდა იცოდეს, რომ ადამიანები არ ისარგებლებენ მისი სიქველის ახალი გამოვლინებით და ავლენს ახალ სიკეთეს“.
ახალი სიკეთე კი ის იყო, რომ „ესრეთ შეიყუარა ღმერთმან სოფელი ესე, ვითარმედ ძეცა თჳსი მხოლოდშობილი მოსცა მას, რაჲთა ყოველსა, რომელსა ჰრწმენეს იგი, არა წარწყმედეს, არამედ აქუნდეს ცხორებაჲ საუკუნოჲ“ (იოანე 3.16). ზეციურ სიყვარულს სურს, რომ ადამინებმა შეიცნონ ეს დიდებულება ახალი სიქველისა და წარმოუდგენს მათ ამ დიდებულებას ქრისტე იესუს სახით. მიუთითებს, რა უნდა მოიმოქმედონ მათ: უნდა შეიკდიმონ - როგორც იოანე ოქროპირი განმარტავს, - ანუ უნდა შერცხვეთო.