„ვენახის მუშაკები“

„მრავალნი იყვნენ პირველნი უკუანა და უკუანანი წინა“
(მათე 19,30)

„რომელსა უნებს თქუენ შორის წინა ყოფაჲ, იყოს იგი თქუენდა მონა“
(მათე 20,27)

„ღირს არს მუშაკი სასყიდლისა თჳსისა“
(მათე 10,10)

1. რამეთუ მსგავს არს სასუფეველი ცათაჲ კაცსა სახლისა უფალსა, რომელი განვიდა განთიად დადგინებად მუშაკთა ვენაჴსა თჳსსა. 2. და აღუთქუა მათ სასყიდელი თითოეულსა დრაჰკანი დღესა შინა და წარავლინნა იგინი ვენაჴსა თჳსსა. 3. და განვიდა იგი მესამესა ჟამსა და პოვნა სხუანი, მდგომარენი უბანთა ზედა უქმად, 4. და ჰრქუა მათ: წარვედით თქუენცა ვენაჴსა ჩემსა და, რაჲ-იგი იყოს სამართალი, მიგცე თქუენ. 5. ხოლო იგინი წარვიდეს. და მერმე განვიდა მეექუსესა და მეცხრესა ჟამსა და ყო ეგრეთვე. 6. ხოლო მათერთმეტესა ჟამსა განვიდა და პოვნა სხუანი მდგომარენი და ჰრქუა მათ: რაჲსა სდეგით თქუენ აქა დღე ყოველ უქმად? 7. ხოლო მათ ჰრქუეს მას, ვითარმედ: არავინ დამიდგინნა ჩუენ. ჰრქუა მათ: წარვედით თქუენცა ვენაჴსა ჩემსა და, რაჲ-იგი იყოს სამართალი, მიიღოთ. 8. და ვითარცა შემწუხრდა, ჰრქუა უფალმან სავენაჴისამან ეზოჲს-მოძღუარსა თჳსსა: მოუწოდე მუშაკთა მათ და მიიღეს თითოჲ დრაჰკანი. 10. მოვიდეს პირველისანიცა იგი და ჰგონებდეს, ვითარმედ უფროჲსი მიიღონ, და მიიღეს მათცა თითოჲ დრაჰკანი. 11. ხოლო მი-რაჲ-იღეს, დრტჳნვიდეს სახლისა უფლისა მისთჳს 12. და იტყოდეს, ვითარმედ: უკუანაჲსკნელთა მათ ერთი ხოლო ჟამი დაყვეს, და სწორ ჩუენდა ჰყუენ იგინი, რომელთა ვიტჳრთეთ სიმძიმე დღისაჲ და სიცხე. 13. ხოლო მან მიუგო ერთსა მათგანსა და ჰრქუა: მოყუასო, არარას გავნებ შენ, ანუ არა ერთი დრაჰკანი აღგითქუ შენ? 14. მიიღე შენი და ვიდოდე. ხოლო მე მნებავს უკუანაჲსკნელსა ამას მიცემად, ვითარცა შენ. 15. ანუ არა ჯერ-არსა ჩემდა, რაჲცა მინდეს, ყოფად ჩემსა ზედა? არამედ თუალი შენი ვიდრემე ბოროტ არს, ხოლო მე სახიერ ვარ.

მათე 20,1-15

მდიდარი ჭაბუკის შეკითხვა

ამ იგავით იწყება წმიდა მათეს სახარების მე-20 თავი. მაგრამ წმიდა მამები გვირჩევენ, დაკვირვებით წავიკითხოთ იგავის წინამავალი ნაწილიც, წმიდა მათეს სახარების მე-19 თავის ბოლო მუხლები (27-30). ამ მუხლებში ჩვენ ვკითხულობთ უფლის განმარტებებს, რომლებსაც იგი გამიზნულად წაუმძღვარებს „ვენახის მუშაკების“ იგავის თხრობას. უფლის ამ განმარტებების გათვალისწინება აუცილებელია, რადგან ჩვენ თავად უფალი გვეხმარება, რათა შეუმცდარად და მართებულად ჩავწვდეთ იგავის სათქმელს, მის მიზანდასახულობას, იმას, თუ რას გვასწავლის და რისკენ მოგვიწოდებს ამ იგავით ჩვენი უფალი.

მე-19 თავის ხსენებულ ნაწილში ერთი მდიდარი ჭაბუკი შეკითხვას დაუსვამს უფალ იესოს ცათა სასუფეველში დამკვიდრების წინაპირობასთან დაკავშირებით „რაჲ კეთილი ვქმნე, რაჲთა მაქუნდეს ცხორებაჲ საუკუნოჲ?“ (მათე 19,16). ამ მდიდარ ჭაბუკს გულწრფელად სურდა, საუკუნო ცხოვრება დაემკვიდრებინა. იგი სიყრმიდან მოყოლებული იცავდა ღვთის ყველა მცნებას. მაგრამ მხოლოდ ამით - მცნებათა დაცვით - ადამიანს საუკუნო სიკვდილისაგან შეუძლია დაიხსნას თავი. საუკუნო ცხოვრების დასამკვიდრებლად კი ჭეშმარიტი სრულყოფის გზაზე შედგომაა საჭირო.

მდიდარმა ჭაბუკმაც ამიტომ მიმართა უფალ იესო ქრისტეს მეორე შეკითხვით: „რაჲღა მაკლს მე?“ - რაღა მაკლია კიდევ საუკუნო ცხოვრების დასამკვიდრებლადო. და აი, უფალი ამ ჭაბუკსაც, და ყველა ქრისტიანსაც, სთავაზობს ერთადერთ ჭეშმარიტ გზას სრულყოფისაკენ, რასაც ადამიანისათვის უზენაესი ჯილდო მოაქვს. ეს გზა არის უარის თქმა წარმავალზე, ხრწნადზე, დროებითზე, ამსოფლიურ ამაოებაზე, და მიღება მარადიულისა, უხრწნელისა, ზეციურისა. ეს ქრისტეს გზაა. ამ გზაზე მავალთა ჯილდო კი მდიდარი ჭაბუკისათვის ესოდენ სასურველი საუკუნო ცხოვრებაა, ცათა სასუფევლის სანეტარო დამკვიდრებაა: „უკუეთუ გნებავს, რაითა სრულ იყო, წარვედ და განყიდე მონაგები შენი და მიეც გლახაკთა და გაქუნდეს საუნჯე ცათა შინა და მოვედ და შემომიდეგ მე“ (19,21), - ასე უპასუხა ჩვენმა უფალმა მდიდარ ჭაბუკს იმ შეკითხვაზე.

ალბათ გახსოვთ, როგორ დამწუხრდა ამის გამო ჭაბუკი, რადგან, როგორც წმიდა მათე მახარებელი შენიშნავს, „იყო იგი მდიდარ ფრიად“; დამწუხრდა, რადგან მას აღარც ძალა ჰყოფნიდა და აღარც გულმოდგინება, იმისათვის, რომ ჭეშმარიტი სრულყოფის ამ გზას შესდგომოდა. და ჭაბუკი გაეცალა უფალ იესოს, რომელმაც იქვე მდგომ თავის მოწაფეებს უთხრა, მდიდარი ძნელად შევა ცათა სასუფეველშიო. გავიხსენოთ უფლისმიერი ეს შეგონება: „მდიდარი ძნიად შევიდეს სასუფეველსა ცათასა... უადვილეს არს აქლემი განსლვად ხურელსა ნემსისასა, ვიდრე მდიდარი შესლვად სასუფეველსა ცათასა“ (19,23-24).

„ვის-მე ხელ-ეწიფების ცხონებად?“

ამის გამგონე მოწაფეები მეტად განცვიფრდნენ და შეშფოთდნენ კიდეც: თუკი ასეა, მაშინ ვინღა ცხონდებაო? - იკითხეს. მოწაფეთა ამ შეშფოთებას გამოხატავს წმიდა პეტრე მოციქული - „მოციქულთა ბაგენი“, როგორც მას წშიდა იოანე ოქროპირი უწოდებს. იგი უფალს ეკითხება: „აი, ჩვენ ყველაფერი მივატოვეთ და გამოგყევით, რა გვექნება ჩვენ?“ - ესე იგი, მაშინ ჩვენ რაღა გველისო.

ამ გულწრფელად დასმულ შეკითხვას მოწყალე უფალმა აღთქმის სიტყვებით უპასუხა და თავის მოციქულებს ამცნო, რომ მეორედ მოსვლის ჟამს მათ უდიდესი პატივი ერგებოდათ „ამინ გეტყჳ თქუენ, რამეთუ თქუენ, რომელნი-ეგე შემომიდეგით მე, მერმესა მას შობასა, რაჟამს დაჯდეს ძე კაცისაჲ საყდართა დიდებისა თჳსისათა, დასხდეთ თქუენცა ათორმეტთა საყდართა განსჯად ათორმეტთა ტომთა ისრაელისათა“ (19,20). შემდეგ კი უფალმა მოწაფეებს განუმარტა, თუ როგორ, რა გზით შეიძლებოდა რგებოდა ღვთისაგან ესოდენი პატივი ადამიანს: „ყოველმან, რომელმან დაუტევა სახლი გინა ძმანი ანუ დანი ანუ მამაჲ ანუ დედაჲ ანუ ცოლი ანუ შვილნი ანუ აგარაკნი სახელისა ჩემისათჳს, ას წილად მიიღოს და ცხორებაჲ საუკუნოჲ დაიმკჳდროს“ (19,29).

სწორედ ეს აკლდა იმ მდიდარ ჭაბუკს. უფალმა თავის მოწაფეებს ფაქტობრივად იგივე სათქმელი გაუმეორა, როცა ცოტა ხნის წინ საუკუნო ცხოვრების მაძიებელ ამ ჭაბუკს ურჩია: წადი, გაყიდე შენი ქონება, დაურიგე გლახაკებს და მე გამომყევიო. მაგრამ მოწაფეებს უკვე ნათქვამი ჰქონდათ უარი ყოველივეზე: მათ მიატოვეს დედა, მამა, ოჯახი, გახდნენ არასმქონენი და შეუდგნენ, გაჰყვნენ ქრისტეს. წმიდა პეტრე მოციქულიც ხომ ამას ეუბნება უფალ იესოს, აი, ჩვენ ყველაფერი მივატოვეთ და შენ გამოგყევითო. მაშინ რაღამ შეაშფოთა ისინი, რამ გამოიწვია წმიდა პეტრეს ის შეკითხვა - ჩვენ რაღა გველისო? ან ამ შეკითხვაზე პასუხად რა მიანიშნა ჩვენმა უფალმა თავის მოწაფეებს, კიდევ რა ევალებაო ამ გზაზე შემდგარს იმისათვის, რომ ბოლომდე ღირსეულად გალიოს იგი, მიაღწიოს სანეტარო სამყოფელს და იქ დამკვიდრდეს?

წმიდა მამები უფლის ამ შეგონების პარალელურად კიდევ ერთ უფლისმიერ შეგონებასა და მის განმარტებაზე ამახვილებენ ჩვენს ყურადღებას, რადგან ორივე შეგონება ერთმანეთის მსგავსია თავისი შინაარსითაც და გამიზნულობითაც. მეორე შეგონებით უფალი ბრძანებს: „რომელსა უყუარდეს მამაჲ ანუ დედაჲ უფროჲს ჩემსა, არა არს იგი ჩემდა ღირს. და რომელსა უყუარდეს ძე ანუ ასული უფროჲს ჩემსა, იგი არა არს ჩემდა ღირს. როელმან მოიპოოს სული თჳსი, წარიწყმიდოს იგი; და რომელმან წარიწყმიდოს სული თჳსი ჩემთჳს, მან პოოს იგი“ (მათე10,37-39).

წმიდა იოანე ოქროპირი გვაფრთხილებს, რომ ამ შეგონებიდან ჩვენ არ უნდა ამოვიკითხოთ მოწოდება თვითმკვლელობისაკენ. წმიდა მათეს სახარებაში ნათქვამი - „წარიწყმიდოს სული თჳსი ჩემთჳს“ - ნიშნავს საკუთარი ბოროტი ნების წარწყმედას, მის დათრგუნვას. ჩვენ უნდა უარი ვთქვათ იმ გულისთქმაზე, სურვილზე ან მიდრეკილებაზე, რომელიც ღმერთთან მიახლებისას შეგვაფერხებს- „რომელმან მოიპოოს სული თჳსი“ კი ამგვარ გულისთქმათა აყოლას ნიშნავს, რაც საუკუნო ცხოვრებას, ზეციურ სასუფეველს დაგვაკარგვინებს, მარადიულ წარწყმედას მოგვამკობინებს. სწორედ ასევე, ჩვენ უნდა წარვიწყმიდოთ, უარი ვთქვათ, მივატოვოთ ის სახლი, ადგილ-მამული, დედ-მამა, და-ძმა, ცოლ-შვილი - ყველა და ყოველივე, რაც ურჯულოებისაკენ გვიბიძგებს, დევნილობისა და შეჭირვების ჟამს ღვთის უარყოფისაკენ გვეწევა და ამსოფლიურის მოხვეჭისაკენ მიგვიზიდავს.

სხვა წმიდა მამებიც ამასვე გვაფრთხილებენ, რომ, არამც და არამც, არ უნდა ვიფიქროთ, თითქოს, ჩვენი მოწყალე და ტკბილადმხედი უფალი დედ-მამის ან და-ძმის და, საზოგადოდ, მოყვასის ხელაღებით უარყოფას გვასწავლიდეს. იგი მხოლოდ იმას ჩაგვაგონებს, რომ საუკუნო ცხოვრების მოსაპოვებლად ყველანაირიად უნდა მოვერიდოთ სულის წარმწყმედელ გარემოს, პირობას, სურვილს, იმას, ვინც, ნებსით თუ უნებლიეთ, ჩვენი სულის წარწყმედას მოინდომებს: „ან რა სარგებელი აქვს კაცს ისეთი მშობლისაგან, თუ სხვათაგან, თუკი ისინი მის სულს ჯოჯოხეთის მკვიდრად აქცევენ?“ - ასე ჩაგვეკითხება წმიდა იოანე ოქროპირი.

ნეტარი თეოფილიაქტე ბულგარელი ამ შეგონების უფრო მეტი თვალსაჩინოებისათვის ასეთ მხატვრულ განმარტებას გვთავაზობს: „უფალი თავის ამ აღთქმას ყველას ჰპირდება, ვინც მოწაფეთა მსგავსად გასწევს ღვაწლს ღვთისათვის: მაშინ ხორციელი ნათესავების წილ მას ქრისტესმიერი ნათესავები ეყოლება, ველ-მინდვრების წილ - სამოთხე ექნება, ქვის სახლების წილ - მთიანი იერუსალიმი ებოძება, ხორციელი მამის წილ - ეკლესიის მამები ეყოლება, ხორციელი დედის წილ კი - ეკლესიის დედები, და ეყოლება არა ქორწინებით შეუღლებული ცოლი და ქმარი, არამედ სულიერი სიყვარულითა და მზრუნველობით დაწინდული დები და ძბები“. წმიდა მამა თითოეულ ჩვენგანს მოგვმართავს და გვარიგებს: „შენც შეეცადე, უარი თქვა და გაყიდო შენი ქონება: მრისხანის ქონება - მრისხანებაა, მრუშისა - მრუშობა, გულღვარძლიანისა - ღვარძლი და ა.შ. მაშ, გაყიდე ეს შენი ქონება და მიეცი გლახაკებს, ანუ დემონებს, რომელთაც არავითარი სიკეთე არ გააჩნიათ. შენი ვნებები ვნებათა ბუნაგს დაუბრუნე და შეიძენ საუნჯეს, ანუ ქრისტეს ზეცაში“.

აი, რა აკლდა იმ მდიდარ ჭაბუკს, აი, რაზე მიანიშნა უფალმა თავის მოწაფეებს, აი, რა ევალება ქრისტეს გზაზე შემდგარს, თუკი სურს, რომ სანეტარო, მარადიული სასუფევლის მკვიდრი გახდეს. ამის თაობაზე წმიდა სახარებაში ჩვენი უფალი იესო ქრისტე არაერთგზის გვმოძღვრავს. გალილეის მთის კალთაზე ქადაგებისას იგი ასევე სულის წარსაწყმედელ თუ მაცხოვნებელ გზებზე მიანიშნებს თავის მიმდევრებს და ეუბნება: „ვრცელ არს ბჭე და ფართო არს გზაჲ, რომელსა მიჰყავს წარსაწყმედელად, და მრავალნი ვლენან მას ზედა. ვითარ-იგი იწრო არს ბჭე და საჭირველ გზაჲ, რომელი მიიყვანებს ცხორებასა, და მცირედნი არიან, რომელნი ჰპოებენ მას“ (მათე 7,13-14). ნეტარი თეოფილაქტეს განმარტებით, ეს ვიწრო ბჭე, ანუ კარი, და ძნელად სავალი გზა -- განსაცდელებია, „სურვილთა თმენაა“ და წუთისოფლის ამაოებაზე უარის თქმაა ღვთის სადიდებლად. „ეს გზა იმდენად ვიწროა, - ამბობს წმიდა ბასილი დიდი, - რომ საშიშია ყოველგვარი გადახრა როგორც მარჯვენა, ისე მარცხენა ძხარეს, როგორც ბეწვის ხიდზე“.

სწორედ ამგვარი სახიფათო გადახრის საშიშროება იგრძნობა წმიდა პეტრეს ზემოხსენებულ შეკითხვაში - ჩვენ რაღა გველისო? განაცხადი იმის შესახებ, რომ მოწაფეებმა ყველა და ყველაფერი მიატოვეს უფალი იესო ქრისტეს გამო, არის ამავე დროს განაცხადი საკუთარ დამსახურებაზე. ეს კი სხვა არაფერია, თუ არა თვითკმაყოფილება, - გვეუბნება წილკნელი მთავარეპისკოპოსი ზოსიმე და განაგრძობს: „პეტრეს თავადაც კი არ ესმოდა ცხადად, რომ იგი, თავისი შეკითხვით ჯილდოზე, თითქოსდა ანგარიშს ასწორებდა უფალთან: წმიდა პეტრემ თავისი მოძღვრის წინაშე გამოიტანა მოწაფეთა დამსახურებანი და ისიც შეახსენა, რომ მათ უფლისათვის ყველაფერი მიეტოვებინათ“.

როგორც წმიდა კლიმენტი ალექსანდრიელი იტყვის, ქონების დატოვების გამო აქამდე სავსებით დამშვიდებულმა მიწაფეებმა იგრძნეს, რომ ჯერ კიდევ სრულიად არ იყვნენ ვნებათაგან თავისუფალნი. ვნებათა ბუნაგში მათ ჯერ კიდევ არ დაებრუნებინათ ყველა თავისი ვნება. ის, ვინც საკუთარ წარმატებას უსვამს ხაზს, ვისაც სხვასთან შედარების სურვილი უჩნდება და სხვისი შეცოდების შემყურეა, იგი საკუთარ უბიწოებას ასაჩინოებს და ამით სულის საზიანოდ იღვწის, ყოყოჩობის, ქედმაღლობისა და ამპარტავნებისკენ იდრიკება.

ყოვლისმხედმა უფალმა, რა თქმა უნდა, ყოველივე ეს უწყოდა. მან ჯერ გააძლიერა თავისი მოწაფეები და გამოუცხადა, თუ რა უდიდესი პატივი ერგებოდათ ჯილდოს სახით ქრისტეს გზაზე შემდგართ: მაგრამ სულის ამ გამამხნევებელ აღთქმას ყოვლადსულგრძელმა და ყოველთა შემწე უფალმა კიდევ ერთი ღვთის სადიდებელი შეგონებაც დაურთო, რომელიც ამქვეყნიური ამაოების უარყოფაზე ღაღადებს, გადარჩენის მოსწრაფე ცოდვილს სულის მაცხოვნებელ და წარსაწყმედელ გზებზე მიანიშნებს. ამით ყოვლადშემწყნარებალმა იესომ, ვითარცა მოყვარულმა მამამ, თავის სულიერ შვილებზე იზრუნა და გააფრთხილა ისინი, რათა წმიდა პეტრეს შეკითხვით გაცხადებული, თვითკმაყოფილებით ნასაზრდოები, ამპარტავნების ვნების მომტანი ბოროტი თესლი ჩანასახშივე ჩაეხშო. უფალმა მათ ისიც ასწავლა, რომ ამ შეგონების გულმოდგინედ აღმსრულებელს აღარ გაუჭირდებოდა სულის მაცხოვნებელი ვიწრო ბჭის, ვიწრო კარის შეღება და იმ ძნელად სავალ გზაზე შედგომა, რომელსაც ჭეშმარიტი სრულყოფისაკენ მიჰყავს იგი და უზენაესი ღირსებით მოსავს.

იგავის ადრესატი და მიზანი

ამ შეგონებას - „ყოველმან, რომელმან დაუტევა სახლი გინა ძმანი ანუ დანი... “ და ა.შ. (მათე 19,29) - უშუალოდ მოსდევს უფლისმიერი ქარაგმული თქმა: „ხოლო მრავალნი იყვნენ პირველნი უკუანა და უკუანანი წინა“ (მათე 19,30). ეს სახარებისეული ქარაგმა „ვენახის მუშაკების“ იგავის ბოლოსაც თითქმის სრულად მეორდება, ოღონდ მას აქ კიდევ ერთი, არანაკლებ მნიშვნელოვანი ქარაგმული თქმა მიერთვის: „ეგრეთ იყვნენ წინანი უკუანა და უკუანანი წინა, რამეთუ მრავალნი არიან ჩინებულ, და მცირედნი რჩეულ“ (მათე 20,16).

ამ ქარაგმას და მის განმარტებას ჩვენ ქვევით საგანგებოდ მივუბრუნდებით. ამჯერად კი მხოლოდ ამას შევნიშნავთ: ჩვენი უფალი „ვენახის მუშაკების“ იგავით, მასთან დაკავშირებული შეგონებითა და ქარაგმებით, ერთიანობაში, გვაფრთხილებს, რომ ქრისტეს გზაზე შემდგარს სიფხიზლე მართებს, რათა ვნების წარმომშობ მიჩქმალულ სურვილებს არ დაემონოს და ღვთისაგან შეპირებული საზღაური არ დაკარგოს ცათა სასუფეველში. იგი იმასაც გვასწავლის, რომ საღმრთო მოქალაქეობის გაწევა არასდროს არის გვიან, და რომ ღვთის სადიდებელ ღვაწლში უმთავრესია გულმოდგინება, ხოლო ამ გულმოდგინების საზღაური, იგავში დრაჰკანის სახით რომ მიიღეს ვენახის მუშაკებმა, სინამდვილეში, უფლის წყალობაა.

„ვენახის მუშაკების“ იგავს სახარებაში კონკრეტული ადრესატი ჰყავს - ჩვენი უფალი მას თავისი მოწაფეების საყურადღებოდ ყვება. მანამდე უფალმა თავისი აღთქმა გამოუცხადა მოწაფეებს და აუწყა, რომ მათ, ქრისტეს გზაზე მავალთ, დიდი ჯილდო ერგებოდათ. ამ იგავის თხრობაც სწორედ ამან გამოიწვია, რადგან ამ დიდი ჯილდოს მისაღებად აუცილებელია გარკვეული წინაპირობის დაცვა, კერძოდ, ამსოფლიურ ამაოებაზე, ასევე თვითკმაყოფილებისა და ამპარტავნების ვნებათა მომტან სურვილებზე უარის თქმა ღვთის სადიდებლად. უამისოდ თოთქმის შეუძლებელია შეუფერხებლად მიაღწიო ჭეშმარიტ სრულყოფას. ამიტომ ხსენებული აღთქმის მიცემასთან ერთად, უფალმა თავისი მოწაფეებისათვის იზრუნა და გაფრთხილების ნიშნად უამბო მათ ეს იგავი.

„ვენახის მუშაკების“ იგავის თხრობის უმთავრესი მიზანიც ეს გახლავთ.

ვენახი და „სახლისა უფალი“

თუმცა ამ იგავის მიზანი, მისი სათქმელი, ერთმანეთთან დაკავშირებულ რამდენიმე დარიგებასა თუ შეგონებას აერთიანებს. სანამ თითოეულზე კონკრეტულად შევჩერდებოდეთ, ჯერ ვნახოთ, როგორ განიმარტება ამ იგავში არსებული სახარებისეული ალეგორიები: ვენახი, ვენახის პატრონი, მუშაკები, ჟამები, დრაჰკანი და სხვა.

წშიდა იოანე ოქროპირის თქმით, ვენახი - ღვთის მცნებათა აღსრულების ის წიაღია, სადაც ამ ვენახის პატრონი მუშაკებს იწვევს საღმრთო საქმიანობისათვის. ნეტარი თეოფილაქტე ბულგარელი აზუსტებს, რომ ვენახის დამუშავება ამ იგავში სათნოებებზე მიანიშნებს, რისი მეოხებითაც ხდება შესაძლებელი საკუთარი სულის სრულყოფა.

იგავის დასაწყისშივე უფალი მიგვითითებს ცათა სასუფევლის მსგავსებაზე სახლის პატრონთან, რომელსაც დასამუშავებელი აქვს ვენახი: „მსგავს არს სასუფეველი ცათაჲ კაცსა სახლისა უფალსა“ . ამ იგავის კომენტატორები ყურადღებას მიაქცევენ იმას, რომ ცათა სასუფეველს იგავში არ შეიძლება გამოხატავდეს ერთი პიროვნება - „სახლისა უფალი“. უფალი იესო ცათა სასუფეველს ერთ კონკრეტულ კაცს კი არ ამსგავსებს, არამედ ყოველივე იმას, რაც გადმოცემულია მთლიანად იგავში, რაც ამ სახლის პატრონსა და მის მიერ დაქირავებულ ვენახის მუშაკებს შორის ხდება. უფრო ზუსტად რომ ვთქვათ, ცათა სასუფევლის ამ მსგავსებაში იგულისხმება და მოინიშნება ცათა სასუფეველისაკენ მიმავალი, საუკუნო ცხოვრების დასამკვიდრებელი გზები, რომლებიც ღვთისაგან გვებოძება და რაზეც უფალი ამ იგავში ამახვილებს ჩვენს ყურადღებას.

მაშინ ვის უნდა გამოხატავდეს ეს სახლის პატრონი იგავში? ეს არის ღმერთი, - ასე განმარტავს ერთი ნაწილი კომენტატორებისა: ან ეკლესია, მეუფე ეკლესიისა - ქრისტე, ამგვარად განმარტავენ ორიგენე და ნეტარი თეოფილაქტე. ნეტარი მამა ამ სახარებისეულ ალეგორიებს რამდენიმე ახსნას უძებნის: ერთის მიხედვით, უფალი ჩვენი იესო ქრისტე (ესე იგი, სახლის პატრონი) განურჩევლად ყველას ქირაობს და ადგენს თავისი ვენახის მუშაკად. ვენახის დამუშავება ამ დროს წმიდა წერილის (ანუ ღვთის სიტყვის) შესწავლა და წმიდა მცნებების აღსრულებაა. მეორე ახსნის მიხედვით კი ვენახის დამუშავებაში იგულისხმება ის ღვაწლი, ის სათნოებანი, რითაც ვენახის მუშაკი საკუთარ სულს სრულყოფს.

ჟამები

უაღრესად საინტერესოა ჟამთა, ანუ საათების ალეგორიული გააზრება ამ იგავში. ისტორიულად ებრაული საათობრივი სისტემა არ ემთხვევა დღევანდელს. განსხვავება მათ შორის 6 საათია. ამიტომ იგავში ნახსენები მესამე ჟამი - ანუ სამი საათი, შეესაბამება დღევანდელ დილის 9 საათს; მეექვსე ჟამი - 12 საათს, მეცხრე - შუადღის 3 საათს, მე-11 ჟამი კი საღამოს 5 საათია.

რომის იმპერიის მიერ დაპყრობილ იუდეაში დღის ბოლო საათი იყო მე-12 საათი, რაც დღევანდელ საღამოს 6 საათს შეესაბამება. ასე რომ, მე-11  ჟამის მუშაკებს (ჩვენი დროით რომ ვთქვათ, საღამოს 5 საათისას) მხოლოდ ერთი საათით მოუხდათ ვენახში მუშაკობა, ხოლო განთიადისას (დილის 6 საათზე დაქირავებულებმა) დილის 6-დან მოკიდებული საღამომდე, მთელი დილა და შუადღე იმუშაკეს.

ნეტარი თეოფილაქტე ჟამთა განმარტების დროსაც ორ სხვადასხვა გააზრებას გვთავაზობს: ერთი ჟამთა ასაკობრივ განაწილებას ეფუძნება, მეორე კი ქრონოლოგიურს. განთიადისას დადგენილი ის მუშაკია, ვინც ბავშვობიდანვე ეწევა საღვთო ღვაწლს ჭეშმარიტი სრულყოფისათვის. მე-3 ჟამისას დაქირავეგული ყმაწვილობიდან მოკიდებული სრულყოფს თავის სულს. მე-6 და მე-9 ჟამისანი ხნოვანებაში, სიჭარმაგეში მიჰყოფენ ხელს ღვთისათვის ამ სათნო საქმეს, ხოლო მე-11 ჟამის მუშაკი მხოლოდ სიბერეში, სიცოცხლის ბოლოჟამს მიმართავს საღმრთო ღვაწლს. ამგვარი ასაკობრივი განმარტება ეკუთვნის ნეტარ იერონიმესა და წმიდა იოანე ოქროპირს.

ჟამთა ქრონოლოგიური განმარტებით კი I ჟამს, ანუ თავდაპირველად, ღმერთმა იხმო ენოქი, ნოე და მათი სხვა თანამედროვენი, მე-3 ჟამს - აბრაამი, მე-6 ჟამს - მოსე, მე-9 ჟამს - წინასწარმეტყველნი, დაბოლოს, მე-11 ჟამს - წარმართნი. ეს უკანასკნელნი (წარმართები) ბოლოჟამის მუშაკები არიან, ანუ იმ ჟამისა, როცა უფალი იესო ქრისტე ხორციელ იქმნა ამქვეყნად.

გაგრძელება...